سال 95، سال رونق صنعت فولاد؟

با این حال رفع تحریمهای بینالمللی علیه کشورمان در آخرین ماههای سال گذشته چشمانداز گستردهتری پیش روی فولادسازان گشود تا شاید در سال جدید با ورود سرمایهگذاران خارجی، تحرک بخش ساخت و ساز و پروژههای عمرانی، افزایش تعرفههای واردات فولاد و مواردی از این دست روزهایی پربارتر در انتظار صنعت فولاد کشور باشد.

خوشبینی به اوضاع داخلی در پی لغو تحریمها در حالی وجود دارد که نگاهی به تحولات جهانی نیز نشانههایی از امید به بهبود به همراه دارد. بر این اساس این امیدواری در حالی وجود دارد که قیمت نفت با رشد همراه بوده و پیشبینیها نیز از رشد قیمت این ماده اولیه در سال 2016 حکایت دارد.

به عقیده کارشناسان قیمت جهانی محصولات فولادی و سنگ آهن تحت تاثیر دو عامل رشد قیمت نفت و تغییر سیاستهای چین و حرکت دوباره این کشور به سمت توسعه ساختوسازها، از کف قیمتی خود فاصله گرفته و با بهبود همراه خواهد بود.

اتفاقی که بهطور حتم بر قیمتهای داخلی و تقویت آنها نیز تاثیرگذار خواهد بود.

کارشناسان با در نظر گرفتن مجموعه تغییرات بینالمللی و داخلی کشور، سال 95 را سالی خوب برای صنعت فولاد ارزیابی میکنند.

اما در کنار اتفاقاتی مانند رفع تحریمهای بینالمللی علیه ایران یا تغییر سیاستهای چین در جهت افزایش مصرف فولاد (که رشد قیمت سنگ آهن و کاهش صادرات فولادسازان این کشور را به همراه خواهد داشت) با ورود به سال جدید فرصتهایی برای فولادسازان رقم خواهد خورد که به نظر میرسد میتوان از آنها بهعنوان محرکهایی برای بهبود شرایط فولادسازان نام برد.

افزایش بودجه عمرانی در سال 95 و همچنین افزایش تعرفه واردات از جمله ظرفیتهایی هستند که میتوان به اجرای آنها و اثرگذاریشان بر شرایط فولادسازان امیدوار بود.

این دو بخش در حالی میتوانند بر شرایط فولادسازان در سال 95 تاثیرگذار باشند که در سال گذشته عملا خنثی بودهاند.

البته روند اختصاص بودجههای عمرانی معمولا با کم و کاستیهایی همراه میشود اما این روند در سال گذشته بسیار تشدید شد تا آنجا که عملکرد هزینهای دولت در سال گذشته نشان میدهد کمتر از نیمی از 47.3 هزار میلیارد تومان بودجه مصوب عمرانی به پروژهها اختصاص پیدا کرده است.

بنا به گفته محمدباقر نوبخت، «برای سال جدید 57 هزار میلیارد تومان برای طرحهای عمرانی کنار گذاشته شده است.»

اما در نتیجه اختصاص ناقص منابع به طرحهای عمرانی حدود 2 هزار و 906 طرح نیمهکاره عمرانی در کشور، فرصتی برای تکمیل شدن پیدا نکردند که البته این تعداد پروژه عمرانی نیمهکاره در کشور این نوید را به فولادسازان میدهد که سال آینده سال رونق ساخت و ساز در کشور باشد.

نکته دیگری که در رابطه با بودجه سال 95 وجود دارد، ورود سرمایهگذاران خارجی به کشور است.

به این ترتیب کارشناسان پیشبینی میکنند حتی اگر دولت نیز امکان تامین بودجه برای پیشبرد طرحهای عمرانی را نداشته باشد، میتوان به ورود سرمایهگذاران خارجی و بخش خصوصی به پروژههای عمرانی امیدوار بود.

اما تحرک بخش ساخت و ساز چه در زمینه پروژههای بزرگ عمرانی و چه در بخش مسکن در شرایطی میتواند برای تولیدکنندگان فولاد داخلی امید به رونق بازار را به همراه داشته باشد که ورود کالاهای فولادی خارجی که امکان تولید آنها در کشور وجود دارد، با کنترل بیشتری همراه شود. محصولات فولادی چینی، اوکراینی و روسی در حالی در بازار داخلی با قیمتی ارزان به وفور یافت میشوند که فولادسازان طی سال گذشته بارها بر الزام افزایش تعرفه واردات تاکید کرده بودند.

خطر واردات محصولات فولادی ارزانقیمت و بعضا بیکیفیت خطری نیست که تنها فولادسازان ایرانی را تهدید کند چراکه نگاهی به اقدامات کشورهای اروپایی نشان میدهد که آنها نیز برای حمایت از فولادسازان خود افزایش تعرفه واردات را بهعنوان اقدامی فوری در نظر گرفتهاند.

در حال حاضر بسیاری از کشورهای اروپایی و همچنین ترکیه تعرفه واردات فولاد خود را به بالاتر از 40 درصد رساندهاند در صورتی که ایران تعرفه بیلت را 10 درصد، تعرفه ورق 15 درصد و تعرفه میلگرد و تیرآهن را تنها 20 درصد افزایش داده است.

به عقیده کارشناسان این ارقام برای پیشگیری از واردات بیرویه محصولات فولادی به کشور کفایت نمیکند.

با این حال به نظر میرسد افزایش تعرفه واردات فولاد سناریویی خواهد بود که دولت یازدهم قرار است در سال 95 آن را عملیاتی کند.

آخرین اظهارات مهدی کرباسیان، معاون وزیر صنعت در سال گذشته نشانههایی از افزایش تعرفه واردات فولاد در سال 95 را به همراه داشته که البته تا زمانیکه این اظهارات جنبه عملیاتی به خود نگیرند نمیتوان در مورد میزان اثرگذاری آنها قضاوتی کرد.

یک کارشناس صنعت فولاد نیز در رابطه با چشمانداز صنعت فولاد کشور در سال 95، سال جاری را «سال فولاد» ارزیابی میکند و میگوید: به نظر من امسال سال فولاد خواهد بود، روند ساخت بسیاری از پروژههایی که به دلایل مختلف طی سالهای قبل فرصت تکمیل نداشتند، در سال جدید آغاز خواهند شد و در اولین مرحله همانگونه که میدانید فولاد و سیمان مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

رضا زائرحیدری در ادامه میگوید: البته شاید کمی زمان ببرد که پروژههای عمرانی مانند شهرسازی و توسعه شهری دچار تحرک شوند اما در بخش صنعتی و همچنین زیربنایی شاهد تحرکات بیشتری خواهیم بود.

زائرحیدری در ادامه میگوید: اما باید توجه کنیم که در بخشهای زیادی مانند بنادر، فرودگاهها و خطوط ریلی کارهای بسیار زیادی باید انجام شود، در بخش بنادر نیز بهخصوص از کشورهای همسایه عقب هستیم که آغاز توسعه بنادر کمک زیادی به رونق بازار فولاد خواهد کرد اما مهم ترین بخش، بهعنوان یک بخش پیشرو بخش نفت است.

به عقیده این کارشناس صنعت فولاد، فرصتهای بسیاری در بخش نفت و گاز کشور برای فولادسازان وجود دارد که میتوانند بر آنها تمرکز کنند، البته بسیاری از این فرصتها از چشمان شرکتهای خارجی دور نیستند و حتی در گزارشهای رسمی آنان نیز مورد اشاره قرار میگیرند.

زائرحیدری در ادامه میگوید: فرصت بسیار بزرگ توسعه صنایع نفت و گاز (که معمولا به تولیداتی خاص نیاز دارد) نباید از نگاه فولادسازان مغفول واقع شود، ایران بزرگترین ذخایر گاز جهان را دارد بنابراین در آینده ما یکی از چهار ترمینال انرژی جهان خواهیم بود که به حجم بسیار بالایی از لولههای عریض برای انتقال نیاز خواهیم داشت که تماما از ورق ساخته میشوند، به هر حال تولید این محصولات با میلگرد فرق میکند و به تکنولوژی بالاتری نیاز دارد اما تا آنجا که من میدانم در ایران قابل تولید است.

بخش نفت و گاز کشور در حالی از نگاه زائرحیدری فرصتی خوب برای بخشهای مختلف صنعت فولاد ارزیابی میشود که فولادسازان گلایههای فراوانی از نادیده گرفتن تواناییهای آنها در این بخش دارند.

زائرحیدری همچنین عقیده دارد افق صلح در سوریه و عراق نیز میتواند تاثیر چشمگیری در رشد صادرات فولادسازان و به دست آوردن بازارهای منطقهای داشته باشد.

حال با تمام این تفاسیر و با توجه به تحولات جهانی و داخلی به نظر میرسد چنانچه از فرصتهای یاد شده در سال جدید بهرهبرداری مناسبی شود، امسال سال ورود سرمایهگذاران خارجی به صنعت فولاد کشور، تکمیل طرحهای توسعه، تحرک پروژههای عمرانی و رونق بازار فولاد باشد.