«یُد» گلستان، ایران را جهانی کرد

البته وجود دو نوع ماده معدنی ید و صدف کوهی، این استان را در رده منحصربهفردهای معدنی قرار داده است.

معادن استان گلستان

درباره معادن استان گلستان، حسینقلی قوانلو، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان عنوان کرد: معادن زغالسنگ از عمده معادن استان گلستان بهشمار میروند که بیشتر در شرق استان مستقر هستند و سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰هزار تن زغالسنگ از آنها استخراج میشود. قوانلو ادامه داد: اما مهمتر از زغال سنگ، دو نوع مواد معدنی در این استان یافت میشود که در استان دیگری وجود ندارد؛ یکی معادن «ید»و دیگری معادن «صدف کوهی» است که مختص استان گلستان هستند. البته معادن عمومی مانند شن، ماسه و سیلیس و... در استان نیز وجود دارد اما «زغالسنگ»، « ید» و «صدف کوهی» معادن شاخص استان هستند.

ایران، ششمین تولیدکننده ید جهان

در جهان تعداد معدودی از کشورها و ازجمله ترکمنستان، آذربایجان، امریکا، چین، روسیه، شیلی، ژاپن و ایران تولیدکننده ید بهشمار میروند. حداقل ۲۴ نوع ماده یددار وجود دارد. بیشترین مصارف این ماده معدنی را میتوان در صنایع داروسازی (مانند قرصهای تیروئید)، صنایع پتروشیمی (بهعنوان کاتالیزور)، ساخت داروهای ضدعفونیکننده دامی و مواد شیمیایی (تمامی ترکیبات یددار) دید. این ماده معدنی در ساخت اسیداستیک، کائوچو، رنگدانه، مواد آلی، فیلم مدیا، تولید فلزات با خلوص بالا، مکمل غذایی، تایر اتومبیل، صنایع هوافضا و الکترونیک نیز به کار میرود. درباره منحصربهفرد بودن ید در استان گلستان و میزان استخراج آن، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان عنوان کرد: ۹ کشور در دنیا ازجمله ایران ید را استخراج و استحصال میکنند و بهدلیل معادن ید استان گلستان، کشور ما در رده ۶ کشور تولیدکننده ید جهان قرار گرفته است.

قوانلو افزود: در سال گذشته حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ تن ظرفیت ید استان اعلام شد. این درحالی است که کل مصرف داخلی ما ۱۳۰ تا ۱۵۰ تن بیشتر نیست و مابقی آن به خارج از کشور صادر میشود. سال گذشته حدود ۱۰میلیون دلار ارزش صادرات ید استان گلستان بوده است. لازم به یادآوری است، نخستین پروانه بهرهبرداری معدن ید کشور با عنوان «اینچه» در سال ۱۳۸۶ در استان گلستان صادر شد که ذخیره قطعی این معدن ۳ هزار و ۵۰۰ تن اعلام شده است. تکمیل اکتشافات دومین محدوده معدنی ید ایران نیز با میزان ذخیره قطعی یکهزار و ۲۸۸ تن برآورد در سال ۱۳۹۴ انجام شده است. همچنین کارخانه تولید ید کانسار خزر در ۲۷کیلومتری شمال آققلا و در نزدیکی مرز اینچهبرون واقع است. کانسار خزر در سال ۸۳ با هدف اکتشاف و استخراج ید در شمال استان گلستان تاسیس و تولید ید در معدن این شرکت از اواخر سال ۸۷ آغاز شد.

صدف کوهی، در انحصار گلستان

صدف کوهی، مواد معدنی اختصاصی دیگر استان گلستان است. این ماده قابل استفاده در صنایع مختلفی مانند رنگسازی، نفت و گاز، آرایشی بهداشتی، سیمان و داروسازی است، اما بهعلت نبود کارخانههای فرآوری برای تبدیل صدف کوهی به پودر میکرونیزه در حال حاضر این ماده ارزشمند تنها در خوراک دام و طیور استفاده میشود. وی یادآور شد: حدود ۸ بهرهبردار صدف کوهی در استان از ۸ ذخیرهگاه با ظرفیتهای مختلف مشغول برداشت هستند. گنبدکاووس منشا صدف کوهی در شرق استان گلستان، شناخته شده است. در اینباره رییس اداره صنعت، معدن و تجارت گنبدکاووس چندی پیش اظهار کرد: ۱۳۰هزار تن صدف کوهی در یک سال گذشته از معادن استان گلستان استخراج شده است. به گزارش تسنیم، سعید میرزایی گفت: ۱۴معدن صدف کوهی در شمال گنبدکاووس وجود دارد که ظرفیت استخراج یک میلیارد تن از این ماده معدنی را داراست.

وی با اشاره به اینکه این ماده قابل استفاده در صنایع مختلفی مانند رنگسازی، نفت و گاز، آرایشی بهداشتی، سیمان و داروسازی است، افزود: به علت نبود کارخانههای فرآوری برای تبدیل صدف کوهی به پودر میکرونیزه در حال حاضر این ماده ارزشمند تنها در خوراک دام و طیور استفاده میشود. رییس اداره صنعت، معدن و تجارت گنبدکاووس تصریح کرد: برای حمایت از فعالان بخش معدن در این شهرستان و افزایش ارزش افزوده لازم است تسهیلاتی برای خرید ماشینآلات جدید به این شرکتهای معدنی اعطا شود. میرزایی با اشاره به اینکه برای استخراج این ماده معدنی نیاز به بولدوزرهای مخصوص است، خاطرنشان کرد: نبود راه دسترسی مناسب برای رساندن مواد استخراجشده به کارخانه و نبود نیروی انسانی از دیگر مشکلاتی است که صاحبان این شرکتهای معدنی با آن مواجهاند. گفتنی است علاوه بر استانهای داخل کشور این ماده معدنی به افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ترکیه صادر میشود. صدف کوهی یا لوماشل مقادیر زیادی کربنات کلسیم دارد و در صورت ایجاد واحدهای فرآوری سبب اشتغالزایی و درآمدزایی بالایی برای استان گلستان خواهد شد.

اقدامهای معدنی۹۵

برنامههای معدنی استان گلستان، در راستای اقتصاد مقاومتی، بیش از پیش بر صنایع معدنی متمرکز شده است. در اینباره رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان گفت: به منظور رونق تولید، صنایع معدنی در اولویت برنامههای امسال استان قرار دارد. از اینرو چند طرح مهم برای صنایع معدنی در دست اقدام است؛ در حوزه کارخانههای ید، قصد داریم عملیات اجرایی آن را به اتمام برسانیم. همچنین در بحث صدف کوهی درصددیم صنایع معدنی وابسته به آن را فعال کنیم. قوانلو با اشاره به مشکلاتی که معادن زغالسنگ با آن روبهرو هستند، خاطرنشان کرد: در معادن زغالسنگ نیز با توجه به اینکه بیشتر این معادن در سطح کشور با مشکل رکود مواجه بودند، ما تلاش کردیم با کمک کارگروه تسهیل، سطح اشتغال را در این زمینه حفظ کنیم. در زمینه زغالسنگ نیز امسال قصد داریم بین ۶۰ تا ۷۰ معدن زغالسنگی که متوقف شده بودند را دوباره راهاندازی کنیم. وی اظهار امیدواری کرد: با کمک تسهیلات اقتصاد مقاومتی، میتوان دوباره این معادن را فعال و وارد چرخه اقتصادی کرد.

سرمایهگذاریهای معدنی

همچنین رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان درباره سرمایهگذاریهایی که در حوزه معادن استان انجام شده است، گفت: معادن صدف کوهی و معادن ید استان که جزو معادن بومی بهشمار میروند، سرمایهگذار خود را دارند. البته به تازگی تعدادی معادن صدف کوهی و ید را برای سرمایهگذاران جدید به مزایده عمومی گذاشتهایم تا سرمایهگذاریهای جدیدی را در محدودههای بلوکهشده انجام دهند و امیدواریم نتیجه مزایده مشخص شود و سرمایهگذاران جدیدی به این بخش ورود پیدا کنند. از آنجا که بیشترین معادن استان گلستان زغالسنگ است، با افت قیمت زغالسنگ، این معادن نیز به نوبه خود دچار رکود شدند. قوانلو درباره مشکلات معدنی استان گلستان بیان کرد: بیشترین مشکلات معادن زغالسنگ در استان به افت قیمت زغالسنگ بهواسطه کاهش قیمت نفت بازمیگردد و مانند تمام معادن زغالسنگ در کشور معادن استان نیز در بحث فروش و تامین منابع با مشکل روبهرو هستند.

این مقام مسئول در استان گلستان با اشاره به راهکارهایی که وزارت صنعت، معدن و تجارت در این راستا انجام داده است، خاطرنشان کرد: وزارتخانه دو اقدام مثبت انجام داد، از یکسو تعرفه واردات زغالسنگ را افزایش داد و از سوی دیگر نیز واردات زغالسنگ را با ارز آزاد اعلام کرد، در حالیکه سالهای گذشته با ارز مبادلهای واردات انجام میشد. در نتیجه امسال واردات آزاد و تعرفه حدود ۱۶درصد، دیگر برای واردکننده اقتصادی و بهصرفه نخواهد بود، در نتیجه بازار به زغالسنگ داخلی روی خواهد آورد و سبب رونق داخلی آن خواهد شد. قوانلو در پایان دیگر مشکل حوزه معدن را کمبود نقدینگی برشمرد و عنوان کرد: در سایر معادن نیز با کمبود نقدینگی روبهرو هستیم که امیدواریم با تسهیلات اقتصادی مقاومتی که ابلاغ شده است، بتوان به سوی بهبود وضعیت معادن و صنایع معدنی گام برداشت.

راهحل خروج از رکود صنایع معدنی

مشکل کمبود نقدینگی نهتنها مشکل معادن استان گلستان، بلکه گریبانگیر بیشتر معادن کشور شده است. در اینباره یک استادیار دانشگاه ضمن بیان راهحلهای خروج از رکود صنایع و معادن در گفتوگو با صمت عنوان کرد: تامین سرمایه در گردش بنگاهها میتواند تولید را افزایش دهد، درحقیقت این تامین مالی برای کمک به شرکتها در رسیدن به ظرفیت ۱۰۰درصدی تولید خواهد بود. از سوی دیگر نیز باید بهدنبال افزایش صادرات صنایع معدنی بود، چراکه تقاضای بازار داخلی بسیار محدود است. جواد صلاحی با نگاهی به روشهای دیگر در افزایش تولید و خروج از رکود افزود: زمانی ما میتوانیم در کنار افزایش نرخ تورم از تامین سرمایه برای راهاندازی فازهای جدید و تولید بیشتر استفاده کنیم که واحدهای کنونی در کشور بتوانند با ۱۰۰درصد ظرفیت خود فعالیت داشته باشند. وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای جبران کمبود نقدینگی در صنایع معدنی همچنین میتوان قیمت تمامشده این صنایع را کاهش داد تا بتوان از این طریق صرفه اقتصادی ایجاد کرد.