استفاده از منابع بلوکه‌شده ایران در هند برای توسعه آلومینیوم

در آن زمان که بحث پولهای بلوکه شده در کشورهای آسیایی و اروپایی داغ بود، ولیالله سیف گفته بود که منابع مالی بلوکه شده در کشورهایی چون ژاپن، کره جنوبی و امارات متحده عربی وجود دارد که رقم این پولها را نیز در کشور هند 6میلیارد دلار عنوان کرد. بنابراین حدود 6میلیارد دلار از منابع ایران هم در کشور هند وجود دارد که متعلق به دولت و به مالکیت بانک مرکزی درنیامده است. حال، در این بازه زمانی هندیها چشم به صنعت آلومینیوم کشورمان دوختهاند و قصد دارند تا در این حوزه سرمایهگذاریهای مشترکی رادر پروژههای جنوب ایران انجام دهند. حال، در زمینه چگونگی نقد شدن پولهای بلوکه شده به نفع صنعت آلومینیوم گفتوگویی شده با آریا صادق نیت حقیقی، دبیر سندیکای صنعت آلومینیوم که در زیر میخوانید:

آقای صادق نیت حقیقی، این روزها شاهد ورودهیاتهای سیاسی و اقتصادی هند به کشورمان هستیم. بعد از اجرای برجام نیز هیات بخش خصوصی برای رایزنی در تامین زیرساختها به کشورمان ورود پیدا کردند و امروز نیز بحثهایی همچون تامین زیرساختها و سرمایهگذاری مشترک در بخش آلومینیوم نیز از سوی شرکتهای هندی شدت گرفته است. حال، شما به عنوان نماینده بخش خصوصی کشور این نوع رایزنیها را چه میزان جدی میپندارید؟

هیاتهای سیاسی هندی برای بار نخست است که برای رایزنی در مبادلات اقتصادی و افزایش حجم مبادلات تجاری به کشورمان ورود پیداکردهاند. البته بعد از جمعبندی مذاکرات بینالمللی میان گروه 1+5 هیاتی تجاری برای رایزنی در تامین زیرساختهای چابهار و مناطق آزاد و شروع سرمایهگذاری در صنعت آلومینیوم ورود پیدا کردند که در آن زمان بحثها در حد حرف باقی ماند. حال، دردوران پسابرجام کشورهای آسیایی از جمله هند نیز مشتاق است تا در حوزههای صنعتی و معدنی نیز سرمایهگذاری مشترک خود را با طرف ایرانی کلید زند. ایران بازار 80میلیون نفری را در اختیار دارد و با منابع ارزانی که دراختیار سرمایهگذار قرارخواهد داد به نظر میرسد که این نوع رایزنی هیاتها به مرحله عملیاتی رسیده است. به هرحال، هند نیز تامینکننده مواد اولیه صنعت آلومینیوم محسوب میشود که در زمان تحریم نیز برای تامین این مواد، تولدکنندگان این حوزه با مشکلات عدیدهیی مواجه شدند. با ورود هیاتهای بلند پایه هند، شرکتهای هندی درصدد سرمایهگذاری در آلومینیوم چابهار هستند که این طرح را تکمیل و زنجیره تولید آن را گسترش دهند.

ما در زمان تحریم ارتباطهای بانکیمان با هند نیز قطع شد و مبادلات اقتصادی نیز بطور چشمگیری کاهش یافت. همانطور که اشاره کردید هند به عنوان تامینکننده مواد اولیه صنعت آلومینیوم به شمار میرود، در این بازه زمانی که همچنان ما شاهد مشکلات ارتباط بانکی با کشورها هستیم. چه برنامهیی را برای واردات آسان مواد اولیه این صنعت در نظر دارید؟ هماکنون نیز وضعیت تامین مواد اولیه آلومینیوم چگونه است؟

بوکسیت سنگ معدن فلز آلومینیوم بوده که عمدهترین منبع برای تهیه آلومینیم است و آلومینا نیز یکی از مواد سرامیکی مهم است که دارای کاربردهای متنوعی در زمینههای مختلف است که ایران برای تهیه این دو نسخه از مواد اولیه با مشکلات متعددی در زمان تحریم مواجه شد بطوری که بسیاری از واحدهای تولیدی برای دستیابی به مواد اولیه این صنعت از طریق واسطه آن را وارد میکردند. هماکنون نیز واحدهای تولیدی آلومینیوم بنا به شرایط بد بازار جهانی و افزایش میزان رکود با تعطیلی یا ظرفیت کمتر از 50درصد مواجه هستند.

آیا تشکلهای بخش خصوصی همانند سندیکای آلومینیوم در جریان مذاکرات بر سر سرمایهگذاری مشترک این صنعت قراردارند یا عقد قراردادها همچنان از سوی دولت انجام میشود؟

در جریان ورود هیاتهای اقتصادی و انجام عقد قرارداد با شرکتهای هندی هیچ مذاکرهیی با سندیکای صنعت آلومینیوم نشده است. درواقع، در انجام طرحهای توسعهیی قرار شد که ایمیدور با هندیها مذاکرات را انجام دهند؛ چراکه یکی از برنامههای دارای اولویت ایمیدرو در سال 95 جذب سرمایهگذاران خارجی است، که هماکنون این سازمان با ورود هیات هندی کار خود را برای توسعه و جذب سرمایهگذاری خارجی در بخش معدن کلید زده است.

 شرکت دنیلی ایتالیا ازجمله کشورهایی است که قصد سرمایهگذاری با کشورمان را داشت. البته در چند ماه اخیر نیز هیاتهای چینی در بحث سرمایهگذاری آلومینیوم شرکت کردند. پرونده سرمایهگذاری این شرکتها به کجا رسید؟

بله علاوه بر هند نیز دیگر کشورها از جمله ایتالیا و چین نیز برای توسعه بخش معدن و تامین زیرساختهای عمرانی ایران اعلام آمادگی کردند. با ورود هیاتهای چینی و ایتالیایی نیز قرار شد طرحهای قدیم ایرالکو با حضور سرمایهگذاران چینی تکمیل شود. بهواقع، هندیها نیز قرار است در آلومینیوم جنوب و چابهار و برای طرحهای توسعهیی سرمایهگذاری دوجانبه انجام دهند. باتوجه به اینکه مهمترین معضل یعنی (تحریمها) بر سر راه اقتصاد ایران کنار رفته است اما همچنان ما با معضلاتی همچون نبود سرمایه در گردش در واحدهای تولیدی، عدم ارتباطگیری با بانکهای کشورها همچنان پابرجاست و آلومینیومکاران نیز برای تهیه مواد اولیه با مشکل رو به رو هستند.

باتوجه به نامگذار امسال مبنی بر اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل، تشکلها برای برطرف کردن معضلات بر سر راه اقتصاد و تحقق این شعار چه اقداماتی را انجام دادهاند؟

ما همچنان از چند سال گذشته تاکنون شاهد پولهای بلوکه شده در هند هستیم. در تیرماه سال گذشته بود که رییس کل بانک مرکزی در حاشیه جلسه هیات دولت، وجوه بلوکه شده بانک مرکزی در خارج از کشور را 23 میلیارد دلار اعلام کرد. در آن زمان که بحث پولهای بلوکه شده در کشورهای آسیایی و اروپایی داغ بود، ولیالله سیف گفته بود که منابع مالی بلوکه شده در کشورهایی چون ژاپن، کره جنوبی و امارات متحده عربی وجود دارد که رقم این پولها را نیز در کشور هند 6میلیارد دلار عنوان کرد. بنابراین حدود 6میلیارد دلار از منابع ایران هم در کشور هند وجود دارد که متعلق به دولت و به مالکیت بانک مرکزی درنیامده است. سندیکای آلومینیوم نیز با دولتمردان نشستی دوجانبه برگزار کرد که در این نشست اهالی بخشخصوصی پیشنهادی را مبنی بر استفاده بخش خصوصی از این منابع مالی بهنفع تولید آلومینیوم کشور داد.  به هرحال، شریک تجاری آلومینیومکاران نیز هندیها هستند و برای تولید این مواد صنعتی هنوز نیز ایران مواد خود را از این کشور وارد میکند. درواقع، قرار شد زنجیره تولید ایرالکو با استفاده از منابع مالی بلوکه شده گسترش یابد. البته علاوه بر این موضوع نیز فعالان بخش خصوصی این صنعت با ستاد تنظیم بازارز جلساتی داشتند، که دراین جلسه نیز مشکلات عدم فروش محصولات آلومینیومی مطرح شد.

حال، با این اوصاف تولید و صادرات این صنعت را در نیمه نخست سال جاری چطور ارزیابی میکنید؟

متاسفانه بنا به وضعیت نامناسب بازارهای جهانی و افت میزان تولید، صادرات این محصول به صفر رسیده است. متاسفانه دولتمردان بر این باورند که قیمت محصولات این صنعت باید افزایش یابد که این نوع اقدامات دستوری درنهایت به ضرر بخش تولید کشور تمام خواهد شد.