در حاشیه دیدار تجار ایران و هند اعلام شد/ وام ۲ میلیارد دلاری بانک جهانی

در پی ورود «نارندرا مودی» نخستوزیر هند به همراه یک هیات بلندپایه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که روز یکشنبه 2خرداد به دعوت حسن روحانی، رییسجمهور ایران به تهران انجام شد، رخدادهای مهمی در حوزههای اقتصادی، صنعت و ان‍رژی هر دو کشور به وقوع پیوست. از ابتدای سفر نخستوزیر هند به ایران، امضای بیش از 14سند و موافقتنامه‎ در حوزههای اقتصادی، سرمایهگذاری، تجاری، حمل و نقل، توسعه بنادر، فرهنگی، علمی و دانشگاهی در فهرست برنامههای هیات همراه وی قرار داشت و در دیدار مودی با رییسجمهوری ایران، موضوعاتی مانند گسترش روابط دو جانبه در حوزه‎های گوناگون، مسائل مربوط به صلح و ثبات منطقهیی و بین‎المللی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. به دنبال حضور هیات اقتصادی و تجاری هند صبح روز گذشته اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز میزبان هیاتی 40 نفره از شرکتهای هندی به سرپرستی رییس فدراسیون صادرکنندگان هند در بمبئی بود.

مهندسی، پلاستیک، مواد شیمیایی، داروسازی، مواد غذایی و کالاهای خدمات دریایی ازجمله زمینههای فعالیتهای شرکتهایی است که در نشست تجاری ایران و هند حضور داشتند. هند چهارمین اقتصاد بزرگ جهانی است که رشد اقتصادی 5 تا 7درصدی را تجربه میکند. همچنین هند از کشورهایی بود که روابط تجاری خود را در دوران تحریمها با ایران حفظ کرد. از سوی دیگر نیز ایران از اقتصادهای بزرگ 20گانه دنیا و بزرگترین اقتصاد منطقه محسوب میشود و از این جهت، این دو موضوع زمینه را برای همکاریهای بیشتر میان دو کشور فراهم خواهد کرد. در این زمینه ظاهرا ایران به هندیها قول داده که امنیت انرژی آنها را فراهم میکند و آنها نیز وعده دادهاند که بدهیهای گذشته خود با ایران را تسویه خواهند کرد. محسن جلالپور، رییس اتاق ایران نیز در حاشیه نشست تجاری ایران و هند نیز از حضور کارشناسان بانک جهانی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران خبر داد و گفت: طی مذاکرات انجام شده، امیدواریم بتوانیم 1/5 تا 2 میلیارد دلار منابع مالی برای حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط از بانک جهانی دریافت کنیم. به گفته وی، کارشناسان بانک جهانی پیرو نشستی که در گذشته با معاونان این بانک برگزار شده بود به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران آمده بودند و صحبت از این بود که چگونه بتوانیم بنگاههای کوچک و متوسط ایران را از تسهیلات این مرجع بینالمللی بهرهمند کنیم.

تامین امنیت انرژی هند

در این راستا محسن جلالپور، رییس اتاق بازرگانی ایران در جمع هیات هندی، ظرفیتهای همکاری اقتصادی بین ایران و هند را تشریح کرد و با بیان اینکه در بازار مطلوب دو کشور، امکان کار مشارکتی و تولید مشترک دو کشور در بخشهای کشاورزی، مخابرات، انرژی و... وجود دارد، گفت: در ماههای گذشته تقریبا هر ماه یک هیات اقتصادی به ایران آمده و از ایران هم هیاتهایی به کشورهای مختلف ازجمله هند سفر کردهاند اما هنوز آنچه شایسته بوده، اتفاق نیفتاده است. وی درباره مزیتهای بخش انرژی ایران برای هند گفت: از گذشته تاکنون ایران فقط فروشنده نفت و گاز به هند نبوده بلکه ایران به عنوان تامینکننده امنیت انرژی هند شناخته میشود؛ چراکه ایران به لحاظ انرژی، ظرفیت و موقعیت مناسبی برای پاسخگویی به نیازهای هند دارد. به گفته جلالپور، ایران در موضوع انرژی میتواند تامین امنیت انرژی هند را به عهده گیرد و یکی از کشورهایی باشد که امنیت انرژی هند را تامین کند چراکه این کشور از نقاط مختلفی از دنیا انرژی دریافت میکند اما هیچ یک نمیتوانند امنیت انرژی را برقرار کنند؛ بنابراین هند چارهیی جز انتخاب ایران به عنوان تامینکننده امنیت انرژی خود ندارد.

وی ادامه داد: حجم مبادلات تجاری هند با کشورهای CIS معادل 12 میلیارد دلار و در این راستا ایران بهترین و سریعترین مسیر برای ارتباط هند با کشورهای CIS است و بندر چابهار موقعیت بسیار مطلوبی برای هند فراهم میکند تا امنیت ترانزیت هند به طور کامل تامین شود. رییس اتاق بازرگانی ایران معتقد است که دوران جدید برای همکاریهای اقتصادی، دوران کار مشارکتی است و با توجه به ظرفیتهای بازار هند امکان تولید و ایجاد برند مشترک بین دو کشور وجود دارد و میتواند در درازمدت مفید و سودآور باشد. از طرف دیگر هم میتواند ارتباط فعالان اقتصادی دو کشور با یکدیگر بیشتر کند. از سوی دیگر هند در بخشهایی مانند فولاد، کشاورزی، مواد غذایی، مخابرات و IT از ظرفیتهای بالایی برخوردار است و امکان کار مشارکتی در این زمینهها با ایران وجود دارد. ایران کشوری است که در تولید علم رتبه بالایی دارد اما تبدیل علم به عمل به تجربه بالایی نیاز دارد که هند در این بخش میتواند به ایران کمک کند.

رییس اتاق بازرگانی ایران همچنین با اشاره به نگاه ویژه ایران به شرق آسیا گفت: نگاه ما به شرق دنیا در شرایط جدید اقتصادی ایران بسیار پررنگ است ضمن اینکه هند بین کشورهای شرق آسیا از جایگاه ویژهیی برخوردار است و میتواند نقش موثری در روابط تجاری ایفا کند. به هر حال ما در شرایط جدید اقتصاد ایران با هند یک رابطه موفقیتآمیز خواهیم داشت؛ برای مثال با توجه به موقعیت جدید اقتصاد ایران و نقشی که میتواند در حوزه ترانزیتی داشته باشد به طور قطع هند و ایران از طریق بندر چابهار میتوانند همکاری حیاتی داشته باشند. علاوه بر موارد ذکر شده، ارتباطات دیگری هم میتواند بین ایران و هند شکل بگیرد که رقم تبادلات تجاری دو کشور را به رقم بالایی برساند. جلالپور در این زمینه گفت: در گذشته روابط تجاری دو کشور تا سقف 16 میلیارد دلار افزایش یافته بود که متاسفانه در شرایط تحریم به کمتر از ۸ میلیارد دلار رسید که شامل 6 میلیارد دلار صادرات ایران و 2 میلیارد دلار واردات است.

سرمایهگذاری 500 میلیارد دلاری

اما در همایش تجاری ایران و هند که روز گذشته برگزار شد، رییس شورای مشترک بازرگانی ایران و هند از امضای قراردادها و تفاهمنامههایی بین ایران و هند در زمینههای نفت، گاز، پتروشیمی همچنین قرارداد راهاندازی راه آهن چابهار به زاهدان ایران خبر داد. به گفته ابراهیم جمیلی، هندیها علاقهمند هستند که از راه ترانزیت ایران به افغانستان و آسیای میانه راه پیدا کنند و در آن مناطق به لحاظ اقتصادی فعال باشند. از این رو بهترین امتیاز برای هندیها سرمایهگذاری در بندر چابهار است. از سوی دیگر هم فعال شدن این بندر برای ایران حائز اهمیت است چراکه بندر چابهار دارای موقعیتی استراتژیک است و به سرمایهگذاری خارجی نیاز دارد. رییس فدراسیون صادرکنندگان هند نیز در همایش روز گذشته از علاقهمندی هند برای گسترش روابط با کشورهای CIS خبر داد و گفت: به این منظور به دنبال این هستیم که روابطمان را در بخش حمل و نقل و ترانزیت با ایران برقرار کنیم.

به گفته «خالید خان» در سالهای گذشته تفاهمنامههای زیادی میان دو کشور به امضا رسیده و هند در ایران دارای دو کنسولگری است که نشان دهنده روابط نزدیک دو کشور است. همچنین ایران دارای دومین اقتصاد خاورمیانه است و بزرگترین جمعیت منطقه را دارد. وی با بیان اینکه گامهای عملی برای ارتباط بیشتر بین ایران و هند باید برداشته شود، گفت: چابهار که ستون روابط اقتصادی دو کشور است بسیار مورد توجه هندوهاست و این بندر به عنوان بندری که دسترسی هند را به کشورهای خلیج فارس فراهم میکند، مطرح است. خالید خان در حاشیه این نشست نیز سفر نخستوزیر هند به ایران را نشانهیی عنوان کرد که هندیها میخواهند تبادلات تجاری خود را با ایران به نحو فزایندهیی گسترش دهند و بر این اساس تصمیم بر این است که هند در چابهار 500 میلیون دلار سرمایهگذاری کند.

افزایش 5 درصدی تجارت مشترک

رییس فدراسیون تجاری هند افزود: سال گذشته روابط تجاری میان ایران و هند 7/2 میلیارد دلار بوده که هماکنون برنامه راهبردی افزایش این میزان تبادلات تجاری است و با توجه به اینکه به تازگی تحریمها برداشته شده است پیشبینی برای تحقق میزان روابط تجاری در سال آینده سخت است اما به هر حال فکر میکنیم که روابط تجاری ایران و هند در سال آینده 5 درصد افزایش داشته باشد. یکی از دستاوردهای برگزاری همایش تجاری ایران و هند امضای یادداشت تفاهم همکاری صندوق ضمانت صادرات ایران و هند بود که براساس این یادداشت تفاهم همکاری میان صندوق ضمانت صادرات ایران با شرکت ضمانت صادرات هند موسسه «ECGC» به امضا رسید و دو طرف در زمینه پوشش بیمهیی مشترک در کشور ثالث، همکاری اتکایی، تبادل اطلاعات اعتباری تجار دو کشور و سایر حوزههای تسهیلکننده تجارت به توافق رسیدند. به نظر میرسد امضای این یادداشت تفاهم میتواند نقش موثری در تسهیل و توسعه روابط تجاری دو کشور ایفا کند و طرفین ابراز امیدواری کردند این همکاریها از طریق بیمه مشترک و اتکایی در دو کشور و کشور ثالث، اعتبارسنجی تجار و بانکها، جلوگیری از بروز خسارت و کمک به وصول مطالبات توسعه یابد. وی همچنین وعده داد که بدهیهای گذشته ایران به هند به زودی تسویه خواهد شد.