تداوم رشد شکننده در بازار فولاد

هفته جاری شاهد دومین رشد قیمتها در خردادماه هستیم و پس از کاهش ممتد در هفتههای اخیر، بازار با دو پله رشد به سمت افزایش نرخها حرکت کرده است. افزایش آرام و گام به گام قیمتها در ماه رمضان، خودنمایی نامحسوس تقاضای موثر و افزایش حجم خرید از شهرستانها یا پروژههای ساختمانی و عمرانی، تردید فعالان بازار نسبت به دورنمای قیمتها و وضعیت معاملات، پایین بودن موجودی انبارها در بازار، افت حجم تولید مخصوصا از سمت واحدهای نوردی، ترس از کاهش بیشتر قیمتها در ماه رمضان و عقبنشینی مجدد تقاضا، کاهش معاملات به منظور سفته بازی یا واسطهگری و همچنین کاهش حجم خریدهای انباری (خرید به مقصد بنگاه)،کاهش جذابیت خردهفروشی در ماه رمضان، ایجاد زمینه برای بازارسازی و رشد دست ساخته قیمتها برای برخی کالاهای خاص و محدود، رشد آرام قیمتها در بازاری شکننده و همچنین ثبت بیشترین رشد نرخ از سوی واحدهای نوردی را میتوان از ویژگیهای این روزهای بازار فولاد بهشمار آورد.

واقعیت آن است که پس از وارد شدن برخی میلگردهای نوردی به پایه 1400 تومان در بازار و کاهش قیمت شمش و ثبت این کالا با پایه 1200 تومان شاهد تغییر جهت بازار بودیم و بازار فولاد با محوریت برخی واحدهای نوردی خاص با بستن کانال فروش یا رشد قیمتهای پیشنهادی وارد یک فاز افزایشی شد. این رشد تا جایی به ثبت رسید که بهای میلگرد در پایه 1500 تومان تثبیت شده و اغلب خریداران نیز با پذیرش قیمتهای جدید به خرید خود ادامه دادند. هنوز هم این روند افزایشی قیمتها ادامه داشته و میتواند در آینده کوتاهمدت و در فاصله زمانی تا شبهای قدر به رشد آرام خود ادامه دهد.

البته در روزهای اخیر شاهد هستیم که رشد قیمتها در بازار فولاد اغلب به انواع میلگردهای نوردی سرایت کرده و التهاب موجود بیش از همه دامن این بازار را گرفته است زیرا بهعنوان مثال هرچند که بهای میلگردهای تولیدی از سوی فولاد خراسان (میلگرد نیشابور) یا تولیدات ذوبآهن اصفهان افزایش یافته ولی رفتار منطقی و باثباتتری را در قیمتهای این گروه از تولیدکنندگان شاهد هستیم که این رخداد باز هم از پتانسیل بازارسازی در بازار فولاد حکایت میکند.

وجود پتانسیل رشد قیمت در بازار

یکی از ویژگیهای مهم بازار در روزهای گذشته را باید نوسان قیمتها بهشمار آورد زیرا ابتدای هفته گذشته روند عمومی بازار افزایشی و سپس وارد یک فاز کاهشی جدید شد تا جایی که پایان هفته گذشته را با افت قیمتها سپری کردیم. این وضعیت را باید در شرایطی لحاظ کرد که قیمت اغلب مصنوعات فولادی تا ابتدای خردادماه در مسیر افت قرار داشت ولی در ماه جاری شاهد دو پله رشد قیمتها بودیم، هرچند که پله اول آن حالت رفت و برگشتی داشت یعنی بخشی از رشد قیمتها مجددا خنثی شد؛ هرچند که هماکنون نیز شاهد رشد مجدد نرخها در بازار آزاد هستیم.

با توجه به نوسانات قیمت پیشین، ریسک خرید در بازار افزایش یافته یعنی کمتر فعال بازاری برای کسب سود از معامله، سفتهبازی، واسطهگری و حتی خردهفروشی اقدام به خرید گسترده کرد که در نهایت به پایین بودن موجودی انبارها منجر شد. البته باید فرارسیدن ماه مبارک رمضان را نیز در نظر گرفت زیرا بهصورت سنتی حجم فعالیت در بازار کاهش یافته و همچنین خرید و فروش دیگر جذابیت پیشین را نخواهد داشت.

با توجه به این وضعیت و البته در کنار وجود تقاضای موثر در زیر پوست بازار، شرایط برای التهاب قیمتها مساعد بوده که البته در روزهای اخیر و دقیقتر در روزهای یکشنبه و دوشنبه شاهد رشد قیمتها با پرچمداری افزایش بهای میلگردهای نوردی بودیم. افزایش قیمتها از سوی برخی واحدهای فروش و کارخانجات نسبتا کوچکتر، بستهشدن کانال فروش و موکول کردن معاملات به روزهای آینده مواردی بود که در نهایت به رشد قیمتها منجر شد.

هرچند که رشد قیمتها در روزهای اخیر هنوز چندان هم محسوس و جدی نبوده ولی میتواند تا اواسط ماه مبارک رمضان ادامه داشته باشد یعنی میتوان به سطوح قیمتی بالاتری دست یافت ولی برای این ادعا به شواهد بیشتری نیاز داریم. این رشد قیمتها بازهم یک واقعیت دیگر را از بازار فولاد به همگان نشان داد و آن وجود تقاضای موثر یعنی خریدهای پروژهای یا خودنمایی لیستهای خرید عمده در بازار فولاد است که از بهبود بنیادین بازار حکایت میکند. از طرف دیگر باید به این واقعیت نیز اشاره داشت که در صورت هماهنگی و همکاری بین تولیدکنندگان اصلی میتوان سادهتر از گذشته بازار را مدیریت کرد زیرا به نسبت دی و بهمن سال گذشته و کف تاریخی قیمتها، وضعیت بازار تغییر بسزایی داشته یعنی میتوان به ترسیم چهرهای جدید از بازار فولاد امید داشت.

از طرف دیگر باید گفت که پایین بودن موجودی انبارها بهصورت نسبی فضای مدیریت بیشتری را برای تولیدکنندگان اصلی فراهم کرده زیرا دیگر یک واسطه آهن در بازار نمیتواند با در اختیار داشتن چند تن فولاد یا یک یا چند ظرفیت محصول تولید شده در انبار تهران یا شهرستانها، خود بهعنوان بخشی از عوامل تعیینکننده نرخ در بازار موضعگیری کند هرچند که این فرد خود نیز شاید از نقش خودش در تعیین قیمتها مطلع نباشد. نکته دیگر را نیز میتوان در کاهش حجم تولید واحدهای نوردی دانست، زیرا در روزهای اخیر و با کاهش قیمتها، حجم تولید واحدهای نوردی به شدت کاهش یافت که البته یکی از دلایل آن را نیز باید در بالا بودن نسبی بهای شمش دانست. این ویژگی یعنی کاهش حجم عرضهها در بازار فولاد نیز دلیل دیگری بود برای رشد قیمتها هرچند که فضا را برای بازارسازی نیز فراهم کرد. البته درخصوص تقاضا باید به این نکته نیز اشاره کرد که هماکنون شاهد خودنمایی قدرتمندانه تقاضا همچون اسفندماه سال گذشته نیستیم زیرا پلههای رشد قیمتها شتاب چندانی نداشته و با جهش اعجابآور قیمتها نیز روبهرو نشدیم، بنابراین بازگشت به قیمتهای پایان فروردینماه و نرخهایی نزدیک به 1800 تومان در کوتاهمدت آن هم در ماه مبارک رمضان دور از ذهن خواهد بود؛ هرچند که ادامه افزایش نرخها با آرامش و در طول زمان میتواند محقق شود. البته این ادعا تنها یک احتمال است زیرا شواهدی قطعی و متقن از رشد قیمتها در کوتاهمدت هنوز مخابره نشده است.

باز هم پای شمش در میان است؟

با افزایش قیمت میلگرد در بازار داخلی از ابتدای هفته جاری شاهد رشد بهای شمش نیز بودیم یعنی این کالا از پایه 1200 تومانی، هماکنون به پایه 1300 تومانی وارد شده و ممکن است برای برخی از محصولات حتی نرخهایی بالاتر نیز پیشنهاد شود. البته باید به این نکته اشاره کرد که نوسان بهای شمش در روزهای اخیر جدیتر از تغییرات قیمت میلگرد ثبت شده که باعث میشود خود شمش نیز در تغییر قیمتها نقش فعالتری از قبل ایفا کند.

شائبه وجود شمش در انبارهای کارخانهها، عقبنشینی واحدهای نوردی از خرید شمش، الزام تولیدکنندگان شمش به پیشنهاد نرخهایی پایین از سوی برخی از واحدهای تولیدی، عدم تغییر جدی هزینه تولید در روزهای اخیر در کنار نوسان محسوس آن در هفتههای گذشته و برخی دیگر از شایعات و گفت و شنودها را میتوان از حاشیههای معامله شمش در روزهای اخیر به شمار آورد. نکته مهمی که بر دو بازار شمش و میلگرد به یک میزان تاثیر میگذارد فاصله بهای شمش و میلگرد است، زیرا دقیقا نشاندهنده سودآوری و حتی هزینه تولید واحدهای نوردی است. در روزهای اخیر این فاصله قیمتی حتی به بیش از 200 تومان در هر کیلوگرم نیز رسید که برخی از واحدهای نوردی با استفاده از این موقعیت، حجم خرید خود را افزایش داده و جایگاه قدرتمندتری را در بازار فولاد برای خود ایجاد کردند. پس از افزایش حجم خرید خود نیز از افزایش قیمتها حمایت کرده و سودی مضاعف را به دست آوردند. حال باید به این نکته نیز اشاره کرد که فاصله قیمتی بین شمش و میلگرد باز هم کاهش یافته؛ یعنی رشد قیمتهای شمش سریعتر از میلگرد بوده و فاصله قیمتی شمش و میلگرد، باز هم کاهش یافته است.

البته این موارد به تمامی واحدهای تولیدی باز نمیگردد و تعداد محدودی از فعالان این عرصه را در بر گرفته اما باید گفت که بر تمامی بازار تاثیر خواهد گذارد. با توجه به این موارد یعنی کاهش مجدد فاصله شمش و میلگرد، ممکن است فشار مضاعفی از سوی بازار شمش به بازار میلگرد وارد شود و پتانسیل جدیدی را برای رشد قیمتها ایجاد کند. این در حالی است که در صورت عدم هماهنگی رشد قیمتها با افزایش تقاضای واقعی، ممکن است رشد بهای شمش تنها به زیان واحدهای نوردی تمام شده تا جایی که این قبیل تولیدکنندگان نتوانند رشد قیمت تمامشده خود را به مصرفکننده منتقل کنند. وقوع این شرایط قطعا به کاهش مجدد حجم تولید منجر خواهد شد و بازار را شکنندهتر از وضعیت فعلی ترسیم خواهد کرد. البته رفتار گذشته فعالان بازار شمش نشان داده است که در صورت کاهش قیمت میلگرد یا افت حجم فروش، به سرعت موضع خود را تغییر داده یعنی با کاهش قیمتها حالت منعطف تری به خود گرفتهاند بنابراین پتانسیل افزایش قیمت میلگرد متاثر از رشد بهای شمش میتواند کم اثر ظاهر شود هرچند که باز هم تقاضای موثر برای کل بازار تعیین تکلیف خواهد کرد.

آخرین وضعیت بازار تیرآهن

با توجه به جایگاه خاص تیرآهن در معاملات بازار فولاد و البته کانالهای فروش خاص و مدیریت این بازار؛ شاهد آن هستیم که قیمتها در سطوحی مقتدر قرار داشته یعنی قیمتهای بالای آن مخصوصا برای سایزهای سنگین نوسان قیمت چندانی را شاهد نیستند هرچند که از روح کلی در بازار فولاد تاثیر میپذیرند. به نظر میرسد فروشندگان اصلی این کالا تمایل چندانی ندارند که بهای تیرآهن را در مناقشات اقتصادی موجود و رفت و برگشتهای قیمتی دخالت دهند بنابراین با حفظ سهم بازار خود و جداماندن از برخی بازارسازیها، تلاش دارند تا با تقویت حجم معاملات کسب سود کنند و نه به کمک نوسان قیمتها.

این ویژگی مهم را باید بسیار جدی گرفت زیرا بهصورت کلی خریدار میتواند نسبت به آینده قیمتهای این کالا برنامهریزی مدونی داشته و برای تامین نیاز خود در آینده کوتاهمدت برنامهریزی کند. کیفیت بالاتر تیرآهن ذوبآهن و مقبولیت عام آن، وجود کالای در دسترس در بازار تهران و حتی شهرستانها، کانالهای فروش معتبر و نوسان قیمتهای محدود در کنار شرایط نسبتا ثابت فروش واقعیتهایی است که بازار تیرآهن را در روزهای اخیر برجسته ساخته است. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که هماکنون بار اصلی ذوبآهن را تیرآهن تشکیل داده و این واحد تولیدی بزرگ به معاملات تیر شاید بهعنوان شاهرگ حیاتی خود مینگرد بنابراین حفظ سهم بازار هماکنون به مهمترین هدف آنها تبدیل شده است. این رویکرد در صورتی که از سوی میلگرد ذوبآهن و میلگرد نیشابور نیز تعقیب شود قطعا بازاری با ثبات و متعادل را شاهد خواهیم بود. بازار ورق نیز وضعیتی مشابه بازار تیرآهن دارد زیرا بهصورت کلی نوسان قیمتها در این بازار محدود بوده و رابطه موجود بین تولیدکننده یا واردکننده با مصرفکننده نهایی با مستقیم یا با واسطههایی محدود صورت میگیرد. البته هماکنون با توجه به برخی اما و اگرها و همچنین افت قیمتها در بورس کالا، ممکن است تغییراتی را در بازار شاهد باشیم ولی بهصورت کلی بازاری با ثبات تجربه میشود. به احتمال قوی این شرایط با تقویت تقاضا و افت نسبی و محدود قیمتها به بهبود بنیادین آن منجر شده و شاهد افزایش حجم معاملات در بورس کالا و بازار داخلی باشیم.

میلگرد در مسیر رشد

بازار فولاد با محوریت شمش و میلگرد، در حالی روز گذشته در فاز افزایشی خود ادامه مسیر داد که این رشد از اواسط روز یکشنبه شروع شده است. در حالی پس از نزدیک به یک هفته اولین رشد قیمت فولاد در روز یکشنبه به ثبت رسید و موجب رشد قیمت بسیاری از مصنوعات فولادی همچون شمش میلگرد و حتی برخی انواع ورق شده است که کارشناسان این افزایش قیمت را ناشی از دلایل متعددی همچون وجود تقاضا در بازار داخلی، ثبات نسبی قیمتها در بازارهای جهانی فولاد و رسیدن قیمتها به سطوحی جذاب میدانند، با این حال به تحلیل «دنیای اقتصاد» برخی از تحرکات موجود در بازار فولاد بهصورت توافقی انجام میشوند که این موضوع بر روندهای قیمتی اثرات زیادی میگذارد. بر این اساس بهرغم تقویت قیمتهای صعودی، هنوز در بازار بین عرضه و تقاضا تناسب همگون و متوازنی وجود ندارد، بلکه متقاضی در بازار کمتر از عرضه موجود است که به گفته بسیاری از کارشناسان علت عمده این رکود در زیر لایههای رکود مسکن و ساختوساز دنبال میشود، رکودی که با کوچکترین تحرکی در راستای دستیابی به رونق میتواند بازار آهن را با جنبش مواجه کند، با این حال تقاضایی که در حال حاضر در بازار ایجاد شده و در ادامه باعث اقدام به افزایش قیمت و نه افزایش قیمت در بازار شده است واقعی و طبیعی نیست، بلکه عوامل متعددی را در دل خود دارد که یکی از آن عوامل نوسانات قیمتی در سطح جهانی است که موجب وسوسه عدهای در بازار میشود تا اقدام به دستکاری قیمتها کنند، در واقع این افزایش قیمتها در روزها، هفتهها و ماههای پیش رو در شرایط رکودی بازار نتیجهای جز عقبگرد قیمتها و بازگشت به شرایط قبلی را نخواهد داشت.

با این حال دلایل دیگری در نهایت برای رشد قیمت در بازار فولاد در نظر گرفته شده است که افزایش قیمت شمش و کاهش حجم عرضه آن، احتمال به کف قیمت رسیدن فولاد و همچنین تغییر ذهنیت فعالان بازار را شامل میشود که موجب شده رشد قیمتها در ساعات میانی بازار رقم بخورد. البته باید به این نکته اشاره کرد که در کنار رشد آرام تقاضا در روزهای جاری که مصادف با اوایل ماه مبارک رمضان هم هست، شاهد بسته شدن کانال فروش از سوی بسیاری از تولیدکنندگان و فروشندگان بودیم که در کل به رشد قیمتها در بازار آزاد منجر شد. همچنین باید به این نکته نیز اشاره کرد که با توجه به نوسان قیمتها در روزها و هفتههای اخیر و همچنین چند بار تغییر جهت قیمتها، جذابیت خرید به شدت کاهش یافته بود که در نهایت به افت موجودی انبارها منتهی شد. این وضعیت زمینه برای تغییر شکل بازار و امکان برخی بازارسازیها را فراهم کرده که نهایتا به رشد قیمتها منتهی شد. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که در هفتههای اخیر بیشترین نوسان نرخ بر بازار میلگرد تاثیرگذار بوده و بازارهایی همچون تیرآهن و مخصوصا ورق با ثبات بیشتری روبهرو بودهاند. مدیریت ذاتی در بازار تیرآهن و همچنین نوسان محدود در بازار ورق با توجه به ویژگیهای خاص آن را باید از دلایل اصلی این وضعیت به شمار آورد. هنوز مشخص نیست که رشد قیمتها در بازار فولاد در هفته جاری و روزهای طولانی باقی مانده از ماه رمضان باز هم ادامه خواهد یافت یا خیر.