رکود بازار، مشکل اصلی صنعت ما

به گزارش ارانیکو و به گفته علیرضا حائری، شاید یکی از مهمترین مشکلات اقتصاد و صنعت ما رکود فعلی است اگرچه گفته میشود مشکل عمده صنعت، نقدینگی است اما تامین نقدینگی تنها بخشی از مشکل صنایع است. همواره انتقادات فراوانی به سیستم بانکی برای عدم تامین نقدینگی صنایع میشود. اگرچه بخشی از این انتقادات منطقی است اما باید توجه داشت که بانک یک بنگاه اقتصادی است و یکی از اهداف هر بنگاه اقتصادی قطعا سودآوری است. برای این سودآوری باید جایی سرمایهگذاری کند که سود داشته باشد. از آنجایی که صنعت سودی ندارد، بانکها ترجیح میدهند در آنها سرمایهگذاری نکنند.

ما وظایفی را از بانکها طلب میکنیم که جزو وظایف آنها نیست بلکه جزو وظایف وزارتخانه است. وزارت صنعت باید دادن تسهیلات به صنعت را آنقدر جذاب و مطمئن کند که هر بانکی آرزویش این باشد که در صنعت سرمایهگذاری کند. در حال حاضر بانکها بالای 100 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق دارند. زمانی که این حجم تسهیلات دادهاند و بازگشت نداشته، طبیعی است آنها احتیاط میکنند چراکه نمیخواهند تمام سرمایه خود را از دست بدهند. کاهش سود بانکی هم کمکی به صنایع نمیکند چراکه حتی سود بانکی اگر از 18 درصد هم کمتر شود، تنها تقاضای دریافت وام بالا میرود.

در حال حاضر 20 هزار واحد صنعتی تسهیلات میخواهند. کاهش سود بانکی کمکی هم نمیکند چراکه بانکها منابعی برای پرداخت ندارند. بهترین حالت ممکن، سیستم بینالمللی بانکهاست. پس از برجام همگان امیدوار بودند خطوط اعتباری یا یوزانسها برقرار شود تا واحدهای تولیدی بتوانند از نقدینگی بهره ببرند اما این مساله هم کامل راه نیفتاده است. اگر تحریمهای سیستم بانکی در عمل و نه روی کاغذ رفع شود، میتواند کمک بزرگی به تامین نقدینگی واحدهای صنعتی کند اما ذکر کردیم که مشکل نقدینگی تنها مشکل صنایع نیست. به فرض مشکل نقدینگی آنها حل شود و چند ماه هم تولید کنند. بعد از چند ماه نقدینگی تمام میشود و به دلیل عدم تقاضای بازار، تولید در انبارها خاک خواهد خورد مانند مشکلی که بهمنماه سال گذشته برای خودروسازان رخ داد و تولیداتشان در انبارها ماند تا جایی که دولت مجبور شد با پرداخت وام به مردم تولیدات آنها را به فروش برساند.

مشکل اصلی صنعت ما، رکود بازار است. دولت باید تقاضا را تحریک کند تا رونق اقتصادی ایجاد شود. در غیر این صورت منابع مالی تبدیل به کالا میشود و کالا در انبارها خاک میخورد. برای خروج از رکود دولت باید چند سیاست را به کار گیرد: 1- توسعه صادرات: با ارائه تسهیلات صادراتی در جایی که بازارهای داخلی قفل است، میتوان از پتانسیل بازارهای جهانی بهره برد. ارائه مشوقهای صادراتی و کمک به صادرات تولیدکنندگان یکی از راهکارهای مهم است 2- کاهش فشارهای مالیاتی به خصوص در شرایط رکود از طریق تنفس مالیاتی، تخفیف، تقسیط و فریز کردن و مهلت دادن به واحدهای تولیدی: متاسفانه برخلاف سایر کشورها ما در شرایط رکود برعکس دیگران عمل میکنیم. اخذ مالیات شدید از واحدهای تولیدی شناختهشده و چشمپوشی از مالیاتگیری از بخشهای پنهان اقتصاد که 40 درصد اقتصاد ما در اقتصاد پنهان جای گرفته است، دولت در شرایط رکود باید حجم و هزینههای خود را کاهش دهد و کوچکتر شود تا در شرایط کاهش بودجه مجبور به فشار به مردم و واحدهای صنعتی برای اخذ مالیات نشود. دولتی که هر سال فربهتر میشود، قرار نیست هزینههایش را مردم بدهند از اینرو باید تمام تلاش دولت برای کمک به صنایع، خروج از رکود و تحریک تقاضای بازار باشد.