افزایش سهم تامین مالی معدنی‌ها از طریق بازار سرمایه

به طور کلی بنگاههای اقتصادی نقدینگی مورد نیاز خود را از بازار سرمایه و بازار پول تامین میکنند که شرکتهای معدنی نیز از این قاعده مستثنا نیستند. اما بازار پول در کشور ما قدمت بیشتری نسبت به بازار سرمایه دارد و این ۲ بازار به دلیل داشتن سازوکارهای متفاوت، روشهای گوناگونی برای تامین مالی بنگاههای اقتصادی دارند. بنابراین نباید انتظار داشت تامین مالی بازار سرمایه و پول به یک میزان باشد، زیرا بازار سرمایه جوان است و در مقطع زمانی کوتاهتری نسبت به بازار پول به وجود آمده بنابراین نمیتوان این ۲ بازار را با یکدیگر مقایسه کرد.

در سالهای اخیر سهم تامین مالی از طریق بازار سرمایه افزایش پیدا کرده و شرکتهای معدنی بسیاری نقدینگی مورد نیاز خود را از این بازار تامین میکنند اما با این وجود بسیاری از شرکتهای فعال در این زمینه به دلیل شرایط حاکم بر سازمان بورس و اوراق بهادار نمیتوانند از این راه تامین مالی خود را انجام دهند.

استقبال خریداران از اوراق مشارکت

در اینباره مدیرعامل کارگزاری دانا معتقد است، در سالهای اخیر نسبت به گذشته، سهم تامین مالی شرکتهای معدنی از طریق بازار سرمایه افزایش پیدا کرده است. محمدحسن شمسی با اشاره به اینکه در عرضه اوراق مشارکت شرکتهای معدنی شاهد استقبال گسترده بودهایم، بیان کرد: برخی از شرکتهای معدنی از طریق بازار سرمایه و برای تامین مالی خود اوراق مشارکت منتشر کردهاند که خریداران بسیاری داشت و در حال حاضر سهم تامین مالی در این بازار افزایش داشته است.

وی راه دیگر تامین مالی از طریق بازار سهام را افزایش سرمایه شرکتها دانست و بیان کرد: به این ترتیب هرگاه شرکت برای توسعه فعالیتهای خود به منابع مالی جدید نیاز داشته باشد، با پیشنهاد هیاتمدیره، سهامداران شرکت، افزایش سرمایه را در جلسه مجمع عمومی فوقالعاده مورد بررسی و رأیگیری قرار میدهند تا سرمایه شرکت به میزان مورد نظر افزایش یابد. شمسی در پاسخ به این سوال که چرا همه شرکتهای معدنی از طریق بازار سرمایه تامین مالی خود را انجام نمیدهند، گفت: تامین مالی از طریق بازار سهام شرایط سختتر و پیچیدهتری دارد. برای نمونه شرکتهای کوچکی که در بورس حضور ندارند، نمیتوانند اوراق مشارکت چاپ کنند.

مدیرعامل کارگزاری دانا دلیل این موضوع را ریسک احتمالی اینگونه بنگاهها خواند و اظهار کرد: برای انتشار اوراق مشارکت در بازار سهام، باید شرکتهای مختلف ازجمله معدنیها پشتوانه داشته باشند و اگر به غیر از این باشد، این شرکتها که با ریسکهای زیادی روبه رو هستند، به دلیل اطمینان نداشتن اوراق مشارکتشان نیز به فروش نخواهد رفت.

وی با اشاره به اینکه شرکتهایی که در بورس پذیرفته شده یا شبهدولتی هستند، باید با تامین سرمایهها مذاکراتی انجام دهند و همچنین بازارگردان داشته باشند، بیان کرد: بر این اساس تامین مالی بنگاههای اقتصادی از طریق بازار سرمایه هزینه میبرد و به همین دلیل برای مبالغ پایین بهصرفه نخواهد بود و تنها انتشار این اوراق برای شرکتهای بزرگ صرفه اقتصادی خواهد داشت.

جذاب کردن راههای تامین مالی

در اینباره دبیر کانون نهادهای سرمایهگذاری معتقد است، باید زیرساخـتهای مناسبی برای بنگاههای اقتصادی فراهم شود تا آنها بتوانند در مدتزمان کمتری تامین مالی خود را از طریق بازار سرمایه انجام دهند. بهروز خدارحمی با اشاره به اینکه ترویج تامین مالی از طریق بازار سهام به فرهنگسازی نیاز دارد، بیان کرد: در حال حاضر شرکتهای مختلف به روشهای تامین مالی از طریق بورس آشنایی کمی دارند و بیشتر نقدینگی مورد نیاز خود را از طریق بانکها تامین میکنند.

وی تنوع ابزارهای مالی را یکی از راههای جذب بنگاههای اقتصادی به بازار سرمایه خواند و بیان کرد: با تنوع ابزارهای مالی، شرایطی فراهم میشود تا نیازهای مختلف تولیدکنندگان برطرف شود تا به این وسیله بنگاههای اقتصادی بیشتری از روشهای تامین مالی استفاده کنند. خدارحمی با اشاره به اینکه باید تامین مالی از طریق بازار سرمایه با روشهای آسانتری انجام شود، اظهار کرد: در حال حاضر به دلیل سهولت تامین مالی بنگاهها از طریق بانکها، استقبال چندانی از بازار سهام نمیشود. بنابراین نیاز است روشهای آسانتری در این بازار به وجود آید.

دبیر کانون نهادهای سرمایهگذاری به تفاوتهای زیاد روشهای تامین مالی از طریق بورس و بانک در کشور ما اشاره کرد و گفت: در کشورهای دیگر تامین مالی کوتاهمدت را از طریق بانکها و تامین مالی بلندمدت و میانمدت را از طریق بازار سرمایه انجام میدهند در صورتی که در کشور ما بیشتر تامین مالیها از طریق بانکها انجام میشفمایه علاوه بر وجود شرایط سختگیرانه، تامین مالی شرکتها از سوی نهاد ناظر در بورس اوراق بهادار به شکل پیوسته مورد بررسی قرار میگیرد تا چگونگی سرمایهگذاری آن میزان پول به صورت دقیق مشخص شود.

سخن آخر...

کارشناسان معتقدند برای آنکه سهم تامین مالی از طریق بازار سرمایه افزایش یابد، باید جذابیت بیشتری در این بازار ایجاد شود و برای تحقق این موضوع، باید اراده کافی نیز وجود داشته باشد و همچنین با تنوع ابزارهای مختلف، بنگاههای اقتصادی را به تامین مالی از طریق بازار سرمایه تشویق کرد و بازار پول را تنها راه تامین مالی ندانست.

در حال حاضر شرکتها بهصورت سنتی همه پروژههایشان را از طریق بازار پول تامین مالی میکنند. در صورتی که تامین مالی پروژههای کوتاهمدت و کمتر از یکسال باید بهوسیله بانکها و تامین مالی پروژههای بلندمدت که بیش از یک سال زمان میبرد، از طریق بازار سرمایه انجام شود اما باید شرایطی فراهم شود تا به نوعی این دو بازار، رقابت قابل پذیرش و در حقیقت کنترلشدهای با یکدیگر داشته باشند. در چنین حالتی میتوان انتظار داشت سهم بازار سرمایه نسبت به بازار پول در تامین مالی ارتقا پیدا کند.