تبانی بانکداران برای کاهش نرخ سود/ چه کسانی بازار را بهم ریختند؟

بانک مرکزی بنا بر گفته مسئولانش قصد دارد تا دوباره نرخ سود بانکی را کاهش دهد و برنامه کاهش نرخ سود بانکی همچنان ادامه خواهد داشت. بانکداران و مقامات بانک مرکزی کاهش نرخ سود بانکی که چندی قبل اتفاق افتاده است را مثبت ارزیابی میکنند و میگویند که اجرای این برنامه تاثیر مثبتی بر بازار مسکن داشته اما تاثیری منفی بر سایر بازارها نگذاشته است. البته از سوی دیگر نتوانسته تاثیر مثبتی بر بازار سرمایه داشته باشد.

پیمان قربانی معاون اقتصادی بانک مرکزی با اعلام اینکه کاهش نرخ سود بانکی ادامه خواهد داشت، میگوید نرخ بالای سود بانکی هم به تصمیمات در حوزه مصرف و هم سرمایهگذاری لطمه میزد و به همین دلیل بانک مرکزی همواره به دنبال این بوده که هم ارزش پول سپردهگذاران حفظ شود و هم اجحافی به بخش تولید و سرمایهگذاری صورت نگیرد.

وی ادامه میدهد: بانک مرکزی به دنبال این است که نرخ سود را بهصورت غیردستوری کاهش و همگام با تورم تعیین کند. نرخ سود سپرده به ۱۵ و سود تسهیلات به ۱۸ درصد کاهش یافته است، این کاهش نرخ موجب بهبود غیرتورمی معاملات بازار مسکن شد و در سایر بازارها هم التهابی به وجود نیامد. بانک مرکزی این روند را ادامه خواهد داد.

موسساتی که نرخهای مصوب را رعایت نمیکنند

اما از سوی دیگر برخی از کارشناسان اقتصادی میگویند که نظارتهای بانک مرکزی در این زمینه قوی نیست و عدم رعایت نرخها از سوی برخی موسسات و بانکها با فرمولهایی که بکار میبرند، همچنان موجب بر هم ریختگی بازار نرخ سود بانکی است و بهتر است که بانک مرکزی به جای کاهش دوباره در شرایط رکود بنگاههای اقتصادی و بخش های تولیدی کشور به فکر اصلاح روند نرخ سود قبلی باشد تا بانکها و موسسات اعتباری نرخ های قبلی را اجرایی کنند و به نتیجه برسانند.

گزارشات میدانی نشان میدهد که هنوز برخی از موسسات اعتباری نرخهای سود بانکی را رعایت نمیکنند و نرخهای بالاتر از نرخهای مصوب شورای پول و اعتبار به سپرده گذاران میپردازند تا با این کار سپردههای بیشتری را جذب کنند. این در حالی است که این موسسات از بانک مرکزی مجوز فعالیت هم دارند.

نرخهای اعلامی از سوی این موسسات بین ۲۱ تا ۲۵ درصد است و بر این اساس نرخهای سود پرداختی توسط آنها حدود ۱۰ درصد بالاتر از نرخهای سود اعلامی از سوی بانک مرکزی بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار است. به عبارت دیگر نرخ سود سپردههای روزشمار برخی از این موسسات مالی و اعتباری ۲۳ درصد و سالانه ۲۵ درصد است. 

همچنین چند روز پیش مطرح شده بود که برخی از این موسسات به ازای هر یک میلیارد تومان نیم درصد به میزان سود سپرده اضافه میکنند و نرخ سود تسهیلات در این موسسهها بین ۱۹ تا ۲۳ درصد است.

واکنش مسئولان بانک مرکزی به عدم رعایت نرخهای سود

البته مقامات بانک مرکزی نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و میگویند که بانک مرکزی بر عملکرد بانکها در بخش نرخ سود بانکی نظارت دارد و اگر موردی را یافتید به این بانک اطلاع دهید.

فرشاد حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی درباره لزوم رعایت نرخهای سودسپرده و تسهیلات مصوب شورای پول و اعتبار توسط بانکها گفت: نرخ سود سپردهها و تسهیلات تابعی از شرایط اقتصادی و بازدهی بخشهای مختلف اقتصاد است. هدف بانک مرکزی کاهش نرخ تورم و ایجاد رونق در اقتصاد است و در این راستا دقت بیشتری در اعطای تسهیلات به فعالین اقتصادی خوش نام و معتبر و مدیریت هزینهها و افزایش بهرهوری در بانکها دارد تا زمینه پرداخت سود مناسب به سپرده گذاران و تامین منافع مشروع سهامداران را فراهم کند.

از سوی دیگر برخی از کارشناسان کاهش نرخ سود بانکی توسط بانکها را نوعی تبانی ارزیابی میکنند و میگویند که این اقدام بانکها به نفع آنها است نه سپرده گذاران. حتی این موضوع توسط رئیس شورای رقابت هم تائید شده است.

رضا شیوا در پاسخ به یک سوال درباره تبانی بانکها برای تعیین نرخ سود بانکی گفت: بارها اعلام کردهایم و تذکر دادهایم که اگر چنانچه تولیدکنندگان و خدمات دهندگان در بخشهایی با یکدیگر رقیبند نباید با هم بر سر قیمت به یک نتیجه و رقمی برسند و این عین تبانی است و تمام اطلاعات آنها باید نسبت به یکدیگر مخفی باشد و به شدت بر روی این موضوع تاکید داریم در غیر اینصورت با آن برخورد شدید خواهیم کرد.

فرشاد حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی وی درباره لزوم رعایت نرخهای سودسپرده و تسهیلات مصوب شورای پول و اعتبار توسط بانکها گفت: نرخ سود سپردهها و تسهیلات تابعی از شرایط اقتصادی و بازدهی بخشهای مختلف اقتصاد است. هدف بانک مرکزی کاهش نرخ تورم و ایجاد رونق در اقتصاد است و در این راستا دقت بیشتری در اعطای تسهیلات به فعالین اقتصادی خوش نام و معتبر و مدیریت هزینهها و افزایش بهره وری در بانک‎ها دارد تا زمینه پرداخت سود مناسب به سپرده گذاران و تامین منافع مشروع سهامداران را فراهم کند.