5 مسیر تسهیل صدور ویزا

بسیاری از مقاصد جدید گردشگری در میان مقاصد سنتی اروپا و آمریکای شمالی که پیشتر وجود داشتند، پدید آمدهاند. از سال 1980 تا 2011، ورود گردشگران بینالمللی (بازدیدهای با اقامت شبانه) در سراسر جهان بیش از 3 برابر شد و از 279 میلیون نفر در سال 1980 به 996 میلیون در سال 2011 رسید که متناظر با میانگین رشد 4/2 درصدی در هر سال است.

ابعاد گردشگری بینالمللی

در همین بازه زمانی، ارزش عواید گردشگری بینالمللی، شامل حمل و نقل مسافران بینالمللی، از ۱۲۵ میلیارد دلار در سال ۱۹۸۰ به ۱۲۴۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ رسید. اگر بر اساس قیمتهای واقعی به این موضوع نگاه کنیم، این امر با رشد متوسط 4/1 درصد در سال متناسب است که عملا با سرعت ورود گردشگران همگام و برابر میشود. با توجه به گزارش سازمان جهانی گردشگری، پیشبینی روند بلندمدت گردشگری تا سال ۲۰۳۰ بر این بوده است که ورود گردشگران بینالمللی احتمالا به رشد خود ادامه خواهد داد و سرعت پایدار آن بهطور متوسط در هر سال 3/3 درصد خواهد بود. بنابراین، شمار گردشگران بینالمللی احتمالا تا سال ۲۰۳۰ به 1/8 میلیارد نفر خواهد رسید و ورود گردشگران بینالمللی به مقاصد اقتصادهای نوظهور آسیا، آمریکای لاتین، اروپای مرکزی و شرقی، اروپای مدیترانه شرقی، خاورمیانه و آفریقا با نرخ رشد دوبرابر بهکار خود ادامه خواهد داد؛ یعنی 4/4 درصد در سال. درحالیکه مقاصد موجود در اقتصادهای پیشرفته سرعت رشد 2/2 درصدی در هر سال را تجربه خواهند کرد.

همچنین پیشبینی میشود که در سال، 2030، ۵۷ درصد از ورودی گردشگران بینالمللی به دیگر کشورها، اقتصادهای نوظهور را به عنوان مقصد انتخاب کنند؛ درحالیکه در سال 1980 این آمار حدود ۳۰ درصد و در سال 2010 حدود 47 درصد بوده است. دراین میان، ورود به مقاصد کشورهای پیشرفته 43 درصد از کل ورود گردشگران به مقاصد خارجی را تشکیل میدهد، درحالیکه در سال 1980 حدود 70 درصد و در سال 2010 حدود 53 درصد بوده است. در چنین شرایطی، برای اینکه بتوان سود حداکثری از مزایای گردشگری بینالمللی را از آن خود کرد، لازم است زمینهای فراهم شود تا بازدید از کشور راحتتر شده، علاوهبر این، جذابتر هم باشد و همچنین سرمایهگذاری در بخش سفر و گردشگری تسهیل شود.

عملکردهای ویزا

سیاستهای ویزا در میان مهمترین سیاستهای رسمی دولتی هستند که بر گردشگری بینالمللی اثر میگذارند. علاوهبر این، سایر اسناد مربوط به سفر مانند گذرنامهها، ارتباط نزدیکی با توسعه گردشگری دارند. با رشد سریع گردشگری بینالمللی در 6 دهه اخیر، کیفیت، قابل اطمینان بودن و عملکرد ویزا و سایر اسناد مسافرتی متحول شده است. تنها در نیمقرن پیش، سفر به شدت تحت تاثیر قوانین گمرکی، محدودیتهای نرخ ارز و سیاستهای رسمی ویزا قرار داشت. اما امروزه پیشرفت بزرگی در تسهیل این موارد انجام گرفته است که در رشد قابلتوجه بخش گردشگری نقش داشته است. توافقهای چندجانبه که به شکل دو طرفه تمام یا موارد خاصی از مسافران را از نیاز به ویزا معاف میکنند، به شدت ارزشمند هستند. به هر صورت، بهرغم پیشرفت انجام شده، سیاستهای ویزای فعلی هنوز بهطور منظمی ناکافی و ناکارآمد ذکر میشوند، بنابراین مانعی برای رشد گردشگری محسوب میشوند.

ویزاها چندین عملکرد دارند. آنها برای اطمینان حاصل کردن از امنیت؛ کنترل مهاجرت و محدود کردن ورود، مدت اقامت یا فعالیتهای مسافران؛ خلق درآمد و بهکار بردن معیارهای متقابل و اطمینان حاصل کردن از ظرفیت مقصد سفر و کنترل تقاضای گردشگری بهکار میروند. با این وجود امنیت مهمترین دلیل برای تحمیل نیاز به ویزا بهشمار میرود اما در همین حال مسافران ویزاها را عمدتا به عنوان یک سیاست رسمی میبینند که تحمیلکننده هزینهاند. اگر هزینه به دست آوردن ویزا (چه هزینه پولی مستقیم که به شکل حقالعمل گرفته میشود و چه هزینههای غیرمستقیم که شامل مسافت، زمان گذرانده شده برای انتظار در صفها و پیچیدگی فرآیندها) از آستانهای فراتر رود، مسافرانی که بهطور بالقوه احتمال سفر آنها میرفت، به سهولت از قصد سفر خاص منصرف شده یا مقصدی جایگزین با دشواریهای کمتر را انتخاب میکنند. این یافته جدیدی نیست، اما جالب است که توجه کنیم در سال 1963تعداد 87 نماینده از نمایندگان ایالاتمتحده آمریکا موافقت کردند که در کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه سفر و گردشگری بینالمللی در رم ایتالیا، دولتها حداکثر تعداد کشورهایی را که عمل لغو ویزای ورودی برای بازدیدکنندگان موقتی آنها را از طریق موافقتهای دوجانبه یا تصمیمات یک جانبه انجام میدهند، گسترش دهند.

تسهیل ویزا، مناطق فرصتساز

تحقیقات مشترکی که توسط سازمان جهانی گردشگری شورای جهانی سفر و گردشگری انجام گرفت و در اجلاس چهارم گروه 20 (گروهی متشکل از وزرای اقتصاد (دارایی) و مسوولان بانکهای مرکزی 20 اقتصاد مطرح دنیا) در ماه مه 2012 ارائه شد، نشان میداد که بهبود فرآیندهای صدور ویزا میتواند 206 میلیارد دلار عواید اضافی برای گردشگری ایجاد کرده و تا سال 2015 نیز تا 5/1 میلیون شغل در اقتصادهای عضو گروه 20 خلق کند.  این تحلیل همچنین 5 حوزه اساسی دارای فرصت برای تسهیل ویزای ورود تعیین کرده بود: ارائه اطلاعات، فرآیندهای جاری، رویکرد متفاوت، استفاده از برنامههای ویزا و توافقهای منطقهای.

ارائه اطلاعات: در دسترس بودن و قابلیت اطمینان به اطلاعات کسب شده از ورودیهای رسمی کشور، بهخصوص مواردی که نیاز به ویزا و فرآیندهای معمول دارد، موجب میشود که مقاصد ارائه شده در میان سادهترین گزینهها قرار بگیرند، اما همچنین تا کمترین مقدار پشتیبانی شده و فرصتهایی برای ورود به عرصه این فعالیت وجود داشته باشند. این اطلاعات باید به چند زبان در دسترس باشند.

تسهیل فرآیندهای جاری موردنیاز برای کسب ویزا: یک فرصت بزرگ برای بهبود، روشی است که درخواست ویزا برای بازدیدکنندگان موقت بهطور کلی پردازش و ارائه میشود، علاوهبر آن نیازها نیز باید به این فرآیند ارتباط داشته باشند.  خواه این نیازمندیها مصاحبههای شخصی باشند و خواه اسناد یا گواهینامههای رسمی، آنها باید حداقل گلوگاههای موقتی را در کنار نااطمینانی و زمان انتظار بیشتر ایجاد کنند. در میان تکنیکهای مناسب برای بهبود این فرآیندها، استفاده بهتر از فناوری اطلاعات مدرن از سوی تامینکنندگان خدمات و دریافت ویزا به محض ورود به کشور، قرار میگیرند.

رویکرد متفاوت نسبت به تسهیل سفر توریستی: تکنیک تسهیل فرآیند صدور ویزا برای انواع خاص بازدیدکنندگان به شکل گستردهای در میان اقتصادها بهکار میرود، بهویژه برای بازدیدکنندگان موقتی که با اهداف گردشگری سفر میکنند. شکلی که این تسهیل انجام میشود، میتواند گستره زیادی از تسهیل محدودیتها بسته به وسایل حمل و نقل گرفته تا رویکردهای خاص برای مناطق جغرافیایی ویژه یا بنادر ورودی را دربر بگیرد.

برنامههای مربوط به ویزای الکترونیکی: در حالحاضر، فرصتی که بیش از همه در مورد آن بحث میشود، استفاده از ویزای الکترونیکی است. اگر نتوان از ویزای ورود اجتناب کرد، ویزای الکترونیکی گزینهای است که نسبت به ویزای کاغذی سنتی ترجیح داده میشود. این نوع ویزا میتواند با سهولت بیشتری گرفته شود و نیازمند حضور فیزیکی متقاضی یا وجود گذرنامه نیست. این ملاحظات بهویژه در مورد مقاصدی که شبکه گستردهای از سفارتها و کنسولگریها ندارند، مهم تلقی میشود.

ایجاد توافقهای منطقهای: تقریبا تعدادی از توافقهای منطقهای وجود دارند که وقتی یکی از کشورهای طرف توافق آن را بپذیرد، به مسافران اهل کشور سوم اجازه میدهند آزادانه میان کشورهای عضو تردد کنند. برای شهروندان یکی از کشورهای عضو برخی مناطق، مانند منطقه شنگن در اروپا، حتی امکانپذیر است که بدون داشتن گذرنامه بهسادگی با استفاده از یک مدرک شناسایی معتبر ملی، در این منطقه سفر کنند.