آنچه که نفت را ارزشمندتر کرد

نتایج این پژوهش که در قالب گزارشی با عنوان «بررسی تحولات بازار جهانی نفت و فرآوردههای نفتی، فصل دوم سال 2016» منتشر شده حاکی از آن است که به دلیل افزایش تقاضا همزمان با کاهش عرضه جهانی نفت، مازاد عرضه نفت از 1.3 میلیون بشکه در روز در فصل اول سال 2016 به 200 هزار بشکه در روز در فصل دوم 2016 کاهش یافته است. در توضیح این گزاره آمده است: «عرضه جهانی نفت به رغم تداوم افزایش تولید ایران، در فصل دوم سال 2016، 700 هزار بشکه در روز نسبت به فصل قبل کاهش یافته است. در شرایط کاهش عرضه جهانی نفت، تقاضای جهانی همزمان به دلیل افزایش تقاضای بنزین در ایالات متحده و تقاضای سوخت دیزل در اروپا 400 هزار بشکه در روز نسبت به فصل قبل افزایش یافت.»

این گزارش همچنین چشم ­اندازی از قیمت نفت را با توجه به پیش ­بینی ­های موسسات معتبر بین ­المللی ترسیم می­ کند: «با در نظر گرفتن پیشبینیهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا مبنی بر کاهش مازاد عرضه نفت و کاهش رشد ذخایر نفت جهان در فصول آتی، انتظار میرود قیمت نفت در ادامه سال 2016 افزایش یابد. پیشبینی 27 موسسه بینالمللی نیز نشان میدهد میانگین قیمت نفت خام در فصول آتی افزایش مییابد. میانگین پیشبینی قیمت نفت خام برنت این موسسات برای فصل سوم و چهارم 2016 به ترتیب 48 و 51 دلار در هر بشکه است. بر اساس پیش بینی آژانس بینالمللی انرژی، تقاضای روزانه نفت که در سال 2015، 1/7 میلیون بشکه نسبت به سال 2014 رشد داشته، در سال 2016، 1/3 میلیون بشکه رشد خواهد داشت و این میزان رشد در سال 2017 نیز ادامه مییابد. اداره اطلاعات انرژی نیز چنین پیشبینی میکند که رشد سالانه عرضه نفت در سال 2016 نسبت به سال قبل، 480 هزار بشکه در روز و در سال 2017، 588 هزار بشکه در روز باشد.»

بازار نفت و فرآورده ­های نفتی، توازن آن، و نیز ذخایر نفت و فرآوردههای نفتی موضوعات دیگری هستند که در ادامه این گزارش آمده است و پس از آن به وضعیت بازار نفت و فرآوردههای نفتی در داخل کشور پرداخته شده است: «متوسط تولید روزانه نفت خام ایران از 3/176 میلیون بشکه در روز در اسفندماه 1394 با 11 درصد افزایش به 3/543 میلیون بشکه در روز در خرداد ماه 1395 رسید و به دنبال این افزایش تولید، صادرات نفت خام ایران با رشد 47 درصدی، از 1/327 میلیون بشکه در روز در اسفندماه به 1/954 میلیون بشکه در روز افزایش یافت که 33 درصد از این میزان صادرات در اسفندماه به کشور چین تعلق داشته است.»

در انتهای گزارش موسسه، به میزان تولید و صادرات سایر فراورده ­های نفتی نیز اشاره شده است: «تولید میعانات گازی از 602 هزار بشکه در روز در اسفندماه 1394 با 5 درصد کاهش به 569 هزار بشکه در روز در خرداد ماه 1395 رسید. با این وجود میزان صادرات میعانات با 120 درصد افزایش از 284 هزار بشکه در روز در اسفند 1394 به 625 هزار بشکه در روز در خرداد ماه 1395 رسیده است. از میان فراورده‎های اصلی تولیدی در پالایشگاه­های کشور سهم اصلی صادرات به نفت کوره اختصاص دارد. پیشبینی میشود در آینده صادرات فرآوردههای نفتی افزایش یابد.

به نقل از شانا، سهم سوخت مایع در سبد مصرفی نیروگاهها از 43 درصد در سال 1392 به 18 درصد در سال 1394 رسیده است و پیشبینی می­شود این رقم در سال جاری به 9 درصد برسد. سهم فرآورده­های نفتی از صادرات گمرکی در فصل اول سال 1395، 21 درصد بوده که نسبت به دو فصل قبل از آن روند افزایشی داشته است. ارزش دلاری صادرات فرآورده های نفتی در فصل اول سال 1395 نسبت به مدت مشابه سال گذشته، 13 درصد کاهش داشته اما نسبت به فصل چهارم 1394، با رشد 10 درصدی همراه بوده است. در میان فرآوردههای صادراتی سایر گازهای نفتی، پروپان، بوتان و قیر نفت بیشترین اقلام عمده صادراتی توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران هستند.»