رونق رفت و آمد کشتی‌های ایرانی به هامبورگ

به نقل از کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، «اولاف پروس»، در گزارشی در «دیولت» آلمان به وضعیت شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران پرداخته و از گسترده همکاری شرکتهای اداره کننده بنادر در شمال آلمان با ایران برای رسیدن به معاملات پر سود خبر داده است.

از زمان پایان تحریمهای بینالمللی، از کشتیهای ایرانی در اروپا و سایر بنادر استقبال می شود. همچنین شرکتهای ادارهکننده بنادر در شمال آلمان نیز به معاملات پرسود با ایران امیدوار هستند. مطالب ارائه شده به قدری حرفهای هستند که گویی از سوی شرکتهای غربی تهیه شدهاند. در فیلم نشان داده شده، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران IRISL تصویری از خود به عنوان یک شرکت کشتیرانی بیعیب و نقص و مدرن ارائه میدهد: با کشتیهای کانتینری و تانکرها، تسهیلات برونمرزی و سرویسهای حمل و نقل، کارگاههای کشتی سازی و بیمه کشتی.

محمد سعیدی، رئیس شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی پس از معرفی شرکت خود در دفتر مرکزی این شرکت در تهران میگوید: «ما هیچ محدودیت که مانع از همکاری با شرکتهای آلمانی شود نداریم. ما به هامبورگ به عنوان مرکزی برای کسب و کار خود در شمال اروپا نگاه میکنیم.»

حدود ٣٠ شرکت کننده در مقابل صفحه نمایشهای مسطح به دور میز کنفرانس بیضیشکل در شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی نشستهاند، نیمی از آنها مدیران ارشد شرکتهای کشتیرانی و هیئت تجاری از هامبورگ و اشلسویگ - هولشتاین هستند که این روزها به ایران سفر کرده اند. فرانک هورش، سناتور اقتصادی از هامبورگ (مستقل) و رینهارد مایر، وزیر اقتصاد اشلسویگ - هولشتاین (حزب سوسیال دمکرات) رهبری این هیئت از شمال آلمان را با مجموع ٦٠ نماینده از بخش های سیاسی، تجاری و علمی بر عهده دارند.

این هیئت شامل نمایندگان متعددی از بخش صنایع دریایی از کلان شهر هامبورگ است، از شرکت یوروگیت، اپراتور ترمینالها گرفته تا شرکت کنترل کیفیت دی ان وی جی ال (DNV GL)، از شرکت مشاوره بندری هامبورگ (HPC Hamburg Port Consulting) زیرشاخه گروه بندرگاهها و تدارکات هامبورگ (HHLA) تا کارخانههای کشتی سازی شرکتهای بلوم و واس (Blohm + Voss) و پلا سیتاس (Sietas). حمل و نقل دریایی و مدیریت انواع بنادر ویژه مورد گفتگو در سفر این دو وزیر دولتی به ایران هستند.

کشتیهای ایرانی بیش از پیش به بندر هامبورگ خواهند رفت

در رتبهبندیهای بینالمللی خطوط کشتیهای کانتینری، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در رتبه ١٩ قرار دارد. اما این شرکت حمل و نقل دریایی با ١٥٦ کشتی باری، تانکر و قایق خود، شرکتی مهم در تلاشهای ایران برای برقراری دوباره ارتباط با اقتصاد اروپا به شمار میرود. سعیدی که هم اکنون ریاست هئیت مدیره و مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را به عهده دارد پیش از این در هیئت مذاکره کننده کشور خود طی مذاکرات درباره توافق هستهای حضور داشت.

در طول سالهای تحریم علیه ایران به علت موضوع هستهای در بنادر اروپایی به کشتیهای ایرانی اجازه پهلوگیری داده نمیشد. بدین علت، ایران تجارت خارجی خود را به سمت چین هدایت کرد. در این کشور الزامات بین المللی علیه جمهوری اسلامی چندان جدی گرفته نمیشود. در سال ٢٠١٥، ایران از چین محصولاتی را به ارزش حدود ١٨ میلیارد دلار وارد کرد. واردات از آلمان در همین سال فقط حدود ٢/٣ میلیارد دلار بود. واردات آلمان از ایران نیز فقط ارزشی چند صد میلیون دلاری داشت.

هم اکنون نقشههای دریایی دوباره از نو تعریف و ترسیم میشوند. کریستین کوپمن از شرکت هامبورگی خدمات دریایی PWL که شرکتش از ٢٠ سال پیش نماینده این شرکت ایرانی در آلمان است، میگوید: «از آغاز سال جاری، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بار دیگر کشتیهای خود را به بندر هامبورگ اعزام میکند. ما امیدواریم که حضور کشتیهای این شرکت در هامبورگ که اکنون هر دو هفته یک بار است افزایش پیدا کرده و در آینده نزدیک به بازدیدهای هفتگی تغییر کند.»

کشتیهای شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در هامبورگ با شرکت یوروگیت در ارتباط هستند، البته تاکنون آنها فقط کشتیهای باری کوچک با ظرفیت حداکثری ٢٥٠٠ کانتینر (TEU) بوده اند. این شرکت کشتیرانی ایرانی محمولههای خود را در ترمینال سی. اشتاینوگ تعویض میکند. در بندر هامبورگ به طور عمده ماشین آلات، وسایل نقلیه، محصولات شیمیایی، محصولات کشاورزی و الکترونیک به ایران ارسال شده و از این بزرگ ترین بندر آلمانی منسوجات، مواد غذایی، خوراک دام، مواد شیمیایی، محصولات جنگلداری و همچنین محصولات کشاورزی به داخل آلمان وارد میشوند.

کریدور حمل و نقل استراتژیک جدید در آسیا

امکان نوسازی و بازسازی بنادر و قابلیت اتصال به مناطق داخلی کشوری خود برای ایران حتی مهم تر از شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی است. هدف دولت تهران نه فقط خودکفایی، بلکه مشارکت در کریدورهای حمل و نقل استراتژیک آینده است. در حالی که چین ساخت و ساز «جاده ابریشم جدید» برای مرتبط ساختن شرق آسیا و اروپا را از طریق آب و خشکی پیش میبرد، هند نیز مسیرهای حمل و نقل خود را تا آسیای مرکزی گسترش میدهد. ایران میخواهد در هر دو پروژه مشارکت داشته باشد. در مجموع یازده بندر تحت مالکیت سازمان بنادر و دریانوردی دولتی قرار دارند، سه بندر دیگر نیز تحت مدیریت اقتصادی خصوصی هستند. مهم ترین بندر تحت مدیریت دولتی در ایران، بندر عباس در خلیج فارس می باشد. در حال حاضر حدود ١/٨ میلیون واحد کانتینر (TEU) به طور سالانه منتقل می شوند - در سال ٢٠١٥ در بندر هامبورگ این رقم حدود ٨/٨ میلیون واحد کانتینر بود.

آمار حمل کانتینر در بندرعباس میتواند به سرعت طی سال های آینده افزایش یابد، در صورتی که روند گشایش اقتصادی کشور به پیشرفت خود ادامه دهد. دو پایانه کانتینری در حال حاضر در آنجا مشغول به کار بوده و برای ساخت پایانه سومی نیز برنامه ریزی شده است. مارسل اِگِر، رئیس امور مالی شرکت مدیریت پایانههای یوروگیت از شمال آلمان که هم اکنون در هامبورگ و برمن مستقر است، میگوید: «ما خود را به عنوان شریکی برای یک شرکت بندری ایرانی به نام سینا به منظور توسعه و بهره برداری از پایانه کانتینری شماره دو در بندرعباس و بهره برداری از ترمینال یک عرضه و پیشنهاد کردهایم. ایران با بیش از ٧٨ میلیون نفر جمعیت، قابلیت عظیمی برای گسترش صنایع حمل و نقل خود دارد.»

انتظار می رود ترمینال شماره ٢ که یوروگیت در نوسازی آن شرکت خواهد کرد، به تنهایی بتواند در آینده به ظرفیت چهار میلیون واحد کانتینر دست یابد. با این حال، سایر شرکتهای بینالمللی شناختهشده در صنعت بنادر همانند بنادر دبی یا هاچینسون از هنگ کنگ نیز خواستار حضور و فعالیت در بندرعباس هستند. اِگِر می گوید علاوه بر این، هنوز مشخص نیست چه کسی هزینه تجهیزات جدید مانند جرثقیلهای کانتینری بزرگ برای عملیات آینده در ترمینال ٢ را تأمین خواهد کرد

همچنین گروه بندرگاهها و تدارکات هامبورگ نیز وضعیت ایران را از طریق زیر شاخه خود یعنی شرکت مشاوره بندری هامبورگ، بررسی کرده است. شش سال پیش، این گروه بندری که مالک دو سوم از شهر هامبورگ است، در تجارت با ایران تجارب بدی به دست آورد. در آن زمان، شرکت مشاوره بندری هامبورگ میخواست در یک پروژه توسعه در بندر عباس مشارکت داشته باشد. اما در نهایت، زیر فشار بین المللی و به ویژه از سوی اسرائیل و همچنین از سوی مجلس سنای هامبورگ، گروه بندرگاهها و تدارکات هامبورگ از این پروژه در آن زمان دست کشید. در حال حاضر این شرکت امیدوار است با وضعیت و شرایط بهتری روبرو شود. فلیکس کاسیسکه، مدیر شرکت مشاوره بندری هامبورگ میگوید: «ما سعی داریم تا چشم انداز تجاری خود را در اینجا بررسی کنیم.»