به زودی 130 تن اورانیوم خریداری شده وارد ایران می‌شود

بهروز کمالوندی در مصاحبه با صداوسیما تصریح کرد: در این نشست، موضوع اعتراض جمهوری اسلامی ایران به نقض برجام بدنبال تمدید تحریمهای ضد ایرانی در کنگره و سنای آمریکا مطرح شد و بقیه کشورها نیز به نوعی با نگرانی ما همراه بودند. در نشست کمیسیون مشترک تاکید شد که اگر آثار این تحریمها بخواهد اجرایی شود قطعا نقض فاحش برجام انجام گرفته است. در این نشست مسئولان آمریکایی به دیگر اعضای این کمیسیون نیز قول دادند که قطعا آثار تمدید ایسا در عرصه عمل وجود نخواهد داشت. البته این نکات را آقای عراقچی معاون وزیر امور خارجه باید اعلام کنند اما از نگاه ما، تمدید تحریمها بر ضد ایران نقض برجام است و علیالقاعده قرار نیست طبق قول آمریکاییها اثر اجرایی داشته باشد.

وی همچنین با اشاره به دیدگاه هیات حاکمه جدید آمریکا راجع به برجام گفت: از نظر ایران، تمدید تحریمها بر ضد ایران - ایسا - نقض برجام است؛ این موضوع همچنان روی میز قرار دارد و از دید برخی کشورهای نیز در کمیسیون مشترک، نقض محسوب شد و عملیاتی شدن آن میتواند شرایط را بگونهای دیگر رقم بزند. 

وی اعلام کرد: با پذیرش و اعمال تفسیر ما از نحوه محاسبه مواد غنی شده هستهای، کار پاکسازی رسوبات تأسیسات هستهای بزودی آغاز و 100 کیلوگرم فضای بیشتری برای تولید این مواد ایجاد میشود.

معاون امور بین الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تبیین جزئیات توافق در این خصوص گفت: امروز متن سندی را که در نشست کمیسیون مشترک برجام درخصوص نحوه محاسبه مواد غنی شده در تأسیسات هستهای کشورمان توافق شد منتشر میکنیم. طبق این سند اصلاً بحث این نیست که قرار است میزان مواد غنی شده ما کمتر از 300 کیلوگرم باشد بلکه بالعکس، تفسیری که آنان داشتند با تفسیر ما متفاوت بود و به این علت ما تاکنون کار انبارگردانی را نگه داشته بودیم تا این موضوع مشخص و تفسیر ما حاکم شود. همانطور که مقام معظم رهبری به آقای صالحی تاکید کرده بودند و آقای صالحی نیز در دستور کار قرار دادند ، قرار نبود که تفسیر طرف مقابل را بپذیریم. با توجه به اینکه نظرهای ما تأمین شده است کار پاکسازی در داخل تجهیزات را آغاز میکنیم. در این چارچوب از یک طرف به تجهیزات، مواد اورانیوم تهی شده تزریق میکنیم تا از آن طرف مواد اورانیوم طبیعی بگیریم و در پایان این کار محاسبه موادی که در داخل تجهیزات است که تحت عنوان موجودی آژانس باید آن را ثبت و ضبط کنیم به صفر می رسد.

وی ادامه داد: مفهوم این اقدام این است که الان که در محاسبات 100 کیلوگرم در آنجا مواد وجود دارد عملاً 100 کیلوگرم فضای بیشتری برای تولید داریم پس مفهوم این اقدام این نیست که ما ذخایرمان را کاهش میدهیم یا توافق میکنیم که ذخایرمان کم شود بلکه تمام نظر ما در این سند تأمین شده است و امروز میتوانیم آن را در سامانه سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه ببینید. این موضوعی اختلافی بود و به همین علت ما کار انبارگردانی مواد را که باید در پایان سال مشخص میکردیم به چه مقدار مواد در کجا؟ چقدر در تجهیزات و بخشهای مختلف مانند کارخانه سوخت و دیگر تأسیسات هست؟ باید مشخص میکردیم اما این کار را عقب انداختیم تا سندی تنظیم شود. تنظیم این سند باید به نحوی میبود که تفسیر ما در این خصوص حاکم شود به همین منظور حدود 3 تا 4 ماه مذاکره کردیم و در نهایت به سندی منجر شد که مقبول ما باشد و مشکل را حل و فصل میکند مشکلی که به تفسیر متفاوت درباره نحوه محاسبه 300 کیلوگرم مواد  غنی شده مربوط میشد.

وی تاکید کرد: اکنون در نوع محاسبه، تفسیر ما پذیرفته و غالب شده که این گام بزرگی است و باید از همکارانم و آقای عراقچی بابت آن تشکر کنم به ویژه آنکه رهبر معظم انقلاب و مسئولان عالی کشور بر این موضوع تاکید داشتند و آقای صالحی نیز آن را پیگیری میکرد. اگر این سند تا یک ماه آینده نهایی نمیشد میتوانست مشکلاتی را درباره نحوه محاسبه مواد ایجاد کند که خوشبختانه نهایی شد.

معاون سازمان انرژی اتمی همچنین درباره جزئیات مذاکرات نشست اخیر کمیسیون برجام اظهار داشت: اصل این قضیه را از آقای عراقچی باید بپرسید اما موضوع اعتراض ما به نقض برجام حداقل به صورت شکلی در پی تمدید قانون ایسا در این نشست مطرح شد و نگرانی ما تقریباً نگرانی دیگر کشورها نیز بود و آنان در پی این هستند که به این مسائل خاتمه داده شود. موضوع مهمی که مطرح شد بحث آثار تحریمهاست که طبعاً اگر قرار بر این باشد که آثارش عملیاتی شود قطعاً نقض فاحش برجام خواهد بود. در آن نشست امریکایی ها قول دادند و متعهد شدند که از عملیاتی شدن آثار این قانون از طریق «ویو» جلوگیری خواهند کرد و  تمدید قانون ایسا آثار عملی نخواهد داشت. البته قبلاً دیدگاههایمان را به صورت مفصل در این خصوص مطرح کرده بودیم و در نشست کمیسیون مشترک نیز از طریق دیگر کشورهای عضو در این خصوص تبادل نظر شد. موضوع مهم آثار تمدید قانون ایسا است که قطعاً به هیچ عنوان نباید آثاری داشته باشد و مسئولان امریکایی نیز در این خصوص نه فقط به ما که به دیگر اعضای 1+5 در کمیسیون مشترک قول دادند که قطعاً آثاری نخواهد داشت.

وی همچنین درباره انتشار برخی خبرها مبنی بر اینکه امریکاییها نقض برجام را نپذیرفتند، اظهار داشت: اجازه دهید جزئیات را افرادی که در جلسه حضور داشتند به ویژه آقای عراقچی مطرح کنند. نکته مهم این است که در موضوعات حقوقی معمولاً تفاوت دیدگاه میان افراد مختلف وجود دارد. در این مورد خاص دیدگاه ما به طور قطع، نقض برجام است زیرا تاریخ پایان قانون ایسا مشخص بود که 31 دسامبر 2016 تعیین شده است و وقتی به مدت 10 سال تمدید میشود حداقل به لحاظ شکلی نقض تلقی میشود. البته آثار این قانون مهمتر نیز هست و نکته مهم این است که امریکاییها تعهد دادند که به هیچ عنوان آثاری نخواهد داشت و وقتی آثاری ندارد گو اینکه وجود ندارد. با این حال باید دید که در یک هفته آینده هیئت حاکمه جدید امریکا نحوه برخوردش با موضوعات چگونه خواهد بود و آیا آنان به تعهد دولت امریکا متعهد میمانند یا خیر. براساس آن قطعاً تصمیم گرفته خواهد شد اما نکته مهم موضوع آثار تمدید قانون تحریمهای ایران است که علی القاعده قرار نیست هیچ آثاری داشته باشد. از دید ما این موضوع قطعاً نقض برجام هست همچنانکه از دید برخی اعضای 1+5 نیز همانطور است گرچه ممکن است همه همراه نباشند.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا نشست وزرای خارجه برای پیگیری شکایت ما از نقض برجام برگزار میشود؟ اظهار داشت: اجازه دهید پس از مشورت در این باره سخن بگویم زیرا هنوز آقای رحیمیان نماینده این سازمان در نشست کمیسیون مشترک را ندیدهام. با آقای عراقچی نیز درخصوص موضوع دیگری جلسه داشتیم و هنوز درباره اینکه راهبرد ما در این مورد چیست صحبتی نکردهایم به هر حال مسائل مرتبط با این موضوع باید در سطوح مختلف به ویژه به آقای رئیس جمهور و هیئت نظارت بر برجام گزارش شود تا پس از آن تصمیم بگیریم.

معاون امور بین الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد: با موافقت اعضای کمیسیون مشترک برجام معادل 130 تن اورانیوم به زودی وارد کشورمان میشود. این یکی از گامهای بسیار خوب است که برداشته شد و اعضای کمیسیون مشترک برجام با درخواست خرید کشورمان معادل 130 تن اورانیوم موافقت کردند. پیشتر هم حدود 220 تن از این مواد وارد کرده بودیم که در مجموع از پس از توافق هستهای تاکنون حدود 350 تن از این مواد دراختیار داریم که با توجه به اینکه ذخایر بسیار خوبی محسوب میشود ما را در موقعیت بسیار خوبی قرار میدهد. البته ما برای صنعتی شدن نیاز به منابع بیشتری داریم به همین علت هم در داخل کشور کار اکتشاف و استخراج را با اولویت پیگیری میکنیم. از طرف دیگر به بازارهای دنیا نیز توجه داریم که اکنون فضا باز شده و این نخستین بار است که کانال خرید با تأمین این میزان نسبتاً زیاد از اورانیوم برای کشورمان موافقت کرده است تا به موازات رشد صنعت هستهای مواد لازم را برای تأمین نیازمندیهایمان داشته باشیم.

وی همچنین درباره طرح موضوع بازطراحی رآکتور اراک و اختلاف نظر با چینیها در این خصوص در نشست اخیر کمیسیون برجام گفت: معمولاً در نشست کمیسیون همه موضوعات مطرح و بررسی میشود و در این باره نیز گزارشی از جانب هیئت ایرانی و چینی ارائه شد. همه مسائل ما و چینیها حل شده و فقط یک مسئله باقی مانده که مربوط به قیمت است. تلقی ما این است که قیمت مطرح شده چینیها در مقایسه با استانداردهای بین المللی با توجه به اینکه در آغاز کار قرار داریم قیمت بالایی است. شاید طرف چینی فکر میکند که این فقط موضوعی اقتصادی نیست و میتواند سیاسی هم باشد به همین علت قیمت ارائه شده تا حدی بالاتر از نرخهای متعارف است. در مذاکراتی که اخیرا انجام دادیم چینیها تا حد زیادی انعطاف نشان دادند؛ اگرچه هنوز برای ما کافی نیست. با این حال مذاکره درباره قیمت، کار بازطراحی رآکتور اراک را به تأخیر نمیاندازد زیرا ما به موازات این کار طراحی را پیش میبریم و بخش عمده طراحی با اقدام متخصصان ایرانی اجرا میشود و نیازی به طرف چینی نداریم. آن بخشی که چینیها باید انجام دهند مرور طراحیهاست که به محض آنکه به پایان برسد آن سند هم آماده میشود که مبنای محاسبات و پرداختها را مشخص میکند و ما تا آخرین لحظه در تلاشیم که قیمتها را کاهش دهیم.

وی ابراز امیدواری کرد که با اقداماتی که در زمینههای سیاسی کردهایم و پیگیریهای دیگر وزارت امور خارجه، نتیجه مطلوب در این خصوص حاصل شود.

کمالوندی همچنین درباره نشست امروز مسئولان این سازمان با برخی مسئولان وزارت امور خارجه گفت: معمولاً هر دو یا سه هفته در جلساتی مسائل فنی را با یکدیگر مرور و هماهنگ میکنیم به ویژه آنکه باید مسئولان وزارت خارجه از مسائل فنی آگاه شوند تا در مذاکرات اشراف کامل داشته باشند. در جلسه امروز نیز مسائل مختلف مانند مذاکرات با چینیها موضوع ایزوتوپهای پایدار، مذاکرات با روسها، مواضع دولت جدید امریکا و راهبردهایی که در این خصوص باید اتخاذ شود با نگاه به آینده و اقداماتی که باید در صنعت هستهای صورت گیرد بررسی شد.

وی همچنین درباره زمان برگزاری نشست هیئت نظارت بر اجرای برجام گفت: اطلاع دقیقی از این موضوع ندارم اما علی القاعده پس از ارائه گزارش نشست کمیسیون مشترک برجام به رئیس جمهور باید این موضوع در هیئت نظارت بر برجام بررسی شود.

وی همچنین با اشاره به اقدامات کارشناسان این سازمان به ویژه امضای توافق همکاری با کشورهای مختلف در زمینه هستهای را گشایش در عرصه بینالمللی دانست و از  برقراری تعامل بسیار خوب با کشورهای صاحب این فناوری در چارچوب منافع کشورمان خبر داد.

معاون سازمان انرژی اتمی همچنین با اشاره به نزدیک شدن به عضویت کشورمان در پروژه ایتر گفت: این موضوع به مراحل نهایی رسیده است و در پیام تسلیت مدیرکل ایتر به آقای صالحی بابت درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی ابراز امیدواری شده است که به زودی شاهد امضای قرارداد نهایی در این خصوص باشیم که این تحولی بسیار مهم در صنعت هسته ای کشورمان محسوب میشود.

وی متن سند توافق جمهوری اسلامی ایران و کمیسیون مشترک برجام درباره نحوه محاسبات مواد غنی شده در تأسیسات  هسته ای کشورمان را منتشر کرد.

متن کامل تصمیم کمیسیون مشترک که براساس برجام در وین اتخاذ شد به این شرح است:

جمهوری اسلامی ایران توضیحات و توجیهات فنی خود در رابطه با برنامه تدوین شده درخصوص انجام فعالیت های حسابرسی مواد هسته ای پادمان آژانس در کارخانه تولید پودر غنی شده EUPP)UO2) را به کمیسیون مشترک ارائه نمود. کمیسیون مشترک مفاد این برنامه را مدنظر قرار داده و آن را براساس اختیار خود در مشاوره و ارائه راهنمایی در مورد موضوعات اجرایی براساس پارامترهای زیر تأیید کرد. شایان ذکر است که این تصمیم کمیسیون مشترک نمایانگر درک مشترک از دامنه تعهدات مربوط به برجام است:

1- اورانیوم موجود با غنای پایین ((LEU در تجهیزات EUPP که با توجه به فرایند تشریح شده در این متن، غیرقابل بازیابی تلقی شود ، مشروط بر اینکه ایران تا مدت 15 سال از روز اجرا تأسیساتی با توان بازیابی اورانیوم با غنای پایین LEU از چنین موادی را احداث ننماید. در شمول ذخایر اورانیوم غنی شده ایران مندرج در متن برجام قرار نمی گیرد. اگر در آینده، ایران اورانیوم غنی شده به تجهیزات EUPP تزریق نماید، روند زیر به منظور تشخیص میزان مواد نگه داشته شده در تجهیزات (هولداپ) ، مطابق نکات مندرج در بند (2) به عنوان مواد غیر قابل ارزیابی محسوب می گردد.

2- چنانچه آژانس بین المللی انرژی اتمی تأیید کند که ایران اورانیوم تهی شده به بخشی از تجهیزات EUPP از طریق تزریق محلول اورانیل فلوراید به دی اکسید اورانیوم و سیستم فرآوری ضایعات تا زمانی که مواد خروجی از آن بخش در سطح اورانیوم طبیعی یا کمتر باشد، مواد LEU نگه داشته شده در تجهیزات EUPP (هولداپ) غیر قابل بازیابی تلقی می شود. مواد حاوی اورانیوم غنی شده حاصل از مواد خروجی ، مشروط به اینکه ایران درجه غنای این قبیل مواد را به سطح اورانیوم طبیعی یا کمتر در بازه زمانی مشخص شده زیر رسانیده باشد. به عنوان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران مشمول برجام به حساب نمی آید.

3- تخمین میزان اورانیوم غنی شده در تجهیزات EUPP  و مواد خروجی از فرایند شرح داده شده در بند (2)، تا 120 روز از آغاز روند یاد شده به عنوان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران مندرج در برجام محسوب نخواهد شد.

4- کمیسیون مشترک در سطح کارشناسان ، نگرانی ایران را در مورد تعریف ذخایر اورانیوم غنی شده به صورتی که در پاراگراف 56 از ضمیمه یک برجام آمده است، مورد بررسی قرار خواهد داد.