شوک بزرگ به روزنامه های کشور،کاغذ از شمول ارز مرجع حذف شد

حذف کاغذ روزنامه از شمول کالاهای وارداتی با ارز مرجع (۱۲۲۶۰ ریال) شوک بزرگی به روزنامه های کشور وارد کرد این اتفاق ۱۸ تیرماه سال جاری به دنبال صدور دستورالعمل ناگهانی وزارت صنعت، معدن و تجارت رخ داد. در این دستورالعمل کالاهای وارداتی به ۱۰ دسته تقسیم شده اند که استفاده از ارز دولتی تنها برای واردات کالاهایی که در ۵ دسته نخست قرار دارند امکان پذیر است که کاغذ روزنامه را شامل نمی شود.

هرچند این دستورالعمل بدون اعلام عمومی ابلاغ شد اما به دلیل اهمیت فراوان بلافاصله مورد نقد کارشناسان و دست اندرکاران قرار گرفت و برخی کارشناسان نسبت به ادامه این روند هشدار دادند و تعطیلی بسیاری از روزنامه های کشور را محتمل دانستند.سه روز بعد از صدور این دستورالعمل مدیر بازرگانی یکی از روزنامه های پرتیراژ کشور با اظهار نگرانی شدید نسبت به این اقدام دولت واردات کاغذ با ارز آزاد را برای روزنامه ها عملا غیرممکن دانست و با اشاره به این که تولید داخل کاغذ نیز پاسخگوی نیاز داخلی نیست نسبت به تعطیلی قریب الوقوع بسیاری از روزنامه ها هشدار داد اما ساسان خدایی مدیرکل ثبت سفارش سازمان توسعه و تجارت ایران روز دوشنبه ۲۶ تیرماه خارج شدن کاغذ روزنامه از شمول کالاهای وارداتی با ارز دولتی را تکذیب کرد. وی که با گزارشگر خراسان گفت وگو می کرد با تعجب گفت: من این موضوع را تایید نمی کنم این خبر بر چه اساسی مطرح شده است کاغذ روزنامه در اولویتی از جدول کالاها قرار دارد که ارز دولتی به آن تعلق می گیرد در واقع کاغذ های لوکس و برش خورده و کاغذهایی که جزو کاغذهای چاپ روزنامه نیستند از شمول کالاهای وارداتی با ارز دولتی خارج شده است.کاغذ چاپ روزنامه از کاغذهایی است که یا تولید داخل ندارد و یا تولید داخل آن بسیار کم است بنابراین کاغذ روزنامه در شمار کالاهایی است که واردات آن با ارز دولتی امکان پذیر است. خدایی که با سوال مجدد گزارشگر ما در این خصوص مواجه شده بود گفت: به صراحت می گویم که کاغذ روزنامه از شمول کالاهای وارداتی با ارز دولتی خارج نشده است و در اولویت ۵ قرار دارد.ساعتی بعد کاملان معاون توسعه بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی برخلاف آن چه خدایی اعلام کرد توقف ثبت سفارش برای واردات کاغذ با ارز دولتی را تایید کرد. اما گفت: اقدام بزرگی انجام شده و نیاز به کار کارشناسی بیشتری دارد این موضوع تا هفته آینده و به طور قطع تا روز دوشنبه (دوم مردادماه) حل خواهد شد اما مراجعه مسئول بازرگانی یک روزنامه به سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در روز دوشنبه دوم مردادماه برای ثبت سفارش واردات کاغذ حاکی از آن است که ارز دولتی شامل واردات کاغذ روزنامه نمی شود!

هشدار کارشناسان

هشدار کارشناسان و دست اندرکاران مطبوعات درباره تبعات این تصمیم دولت بسیار جدی است به گونه ای که مدیرمسئول روزنامه جام جم این خبر را تلخ ترین خبری عنوان می کند که در طول دوران فعالیت مطبوعاتی خود شنیده است. بیژن مقدم می گوید: این تصمیم بدون درک درست از موضوع گرفته شده است این اتفاق برای مطبوعاتی که تا قبل از آن هم دچار مشکل بودند اتفاق ناگواری است در چند روزی که این خبر را شنیده ام برای آینده رسانه های مکتوب کشور نگرانم و تنها امیدم این است که مسئولان در این باره تجدیدنظر کنند.جواد آرین منش هم که نماینده مردم مشهد در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی بوده و آشنا با امور رسانه است با زبان آمار لب به اعتراض می گشاید «تولید کاغذ توسط کارخانه های داخلی چیزی حدود ۷۵۰ هزار تن در سال است در حالی که مصرف کاغذ در کشور حدود 1.5 تا ۲ میلیون تن است یعنی اگر فرض کنیم کارخانه های داخلی با تمام ظرفیت کار کنند کمتر از نیمی از نیاز کشور را تامین خواهند کرد در حالی که تعدادی از این کارخانه ها اصلا فعال نیستند علاوه بر آن ۵۰۰ هزار تن کاغذی هم که در کارخانه های پارس و چوب و کاغذ مازندران تولید می شود نوعا کاغذ تحریر نیست.»

آرین منش که گویا وضعیت بازار را هم می داند می افزاید: در حال حاضر ذخایر کاغذ مطبوعات و نشر رو به اتمام است و در ماه های اخیر با افزایش قیمت ها روبه رو بوده ایم به طوری که در ۶ ماه اخیر قیمت کاغذ ۲ برابر شده است یعنی قیمت بند ۲۴ کیلویی حدود ۶۳هزار تومان است و قیمت کاغذ مطبوعات که ۶۰۰ تومان بوده به ۱۴۰۰ تومان رسیده و آن هم در بازار پیدا نمی شود. البته معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد کمک های ریالی به مطبوعات می کند که این کمک ها مشکل تامین کاغذ را برطرف نخواهد کرد چرا که کاغذ مورد نیاز مطبوعات به طور عمده کاغذ وارداتی است که نیاز به ارز دارد. البته بخشی از مشکلات موجود را باید به حساب تحریم ها گذاشت اما بخش عمده آن ناشی از ضعف مدیریت و فقدان برنامه ریزی است. این نکته را «صاحب فصول» کارشناس اقتصادی نیز به گونه ای دیگر بیان می کند، طبیعی است که تامین کاغذ برای رسانه های مکتوب باید در اولویت قرار می گرفت و چنانچه این اتفاق نیفتد نمی توان منکر تاثیر منفی این تصمیم شد و قطعا به دلیل افزایش قیمت کاغذ فشار مضاعفی به رسانه های مکتوب وارد خواهد شد اما به این نکته هم باید توجه کرد که این اتفاق جنبه عارضی دارد یعنی به هر حال به علت محدودیت هایی که از نواحی مختلف بر بحث ارز و توزیع ارز وارد شده چار ه ای جز اولویت بندی نیازهای ارزی وجود ندارد اما مسئولان باید به این نکته توجه کنند که با این تصمیم مطبوعات دچار معضل خواهند شد.

این کج سلیقگی است...

مسئول بازرگانی روزنامه مردم سالاری هم می گوید: گرچه مطبوعات در بحث کاغذ دستخوش تصمیم گیری های مقطعی بوده اند اما در شرایط حاضر با تصمیم دولت برای واردات کاغذ روزنامه ارز دولتی تعلق نمی گیرد و استدلال تصمیم گیرندگان هم این است که ارز دولتی را به کالاهای اولویت دار اختصاص داده اند در حالی که کاغذ روزنامه به دلیل آن که مطبوعات خوراک فرهنگی جامعه هستند از اولویت بالایی برخوردار است به نظر من این اقدام نوعی کج سلیقگی است که باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد.