روایت رسمی از 7 چالش اساسی گردشگری

پایین بودن استانداردهای کمی و کیفی در زیرساختهای گردشگری؛ مشکل آموزش؛ تعدد مراکز تصمیمگیری در صدور مجوزها؛ نبود ثبات در سیاستگذاریها و مقررات؛ اندک بودن سرمایهگذاری در بخش گردشگری؛ موانع و مشکلات جدی در توسعه تبلیغات و فقدان سازوکارهای کافی برای خنثیسازی تبلیغات ضد ایران 7چالش گردشگری از نظر علیاصغر مونسان هستند که وی روز گذشته به آنها اشاره کرد و حل این چالشها را منوط به همکاری دولت، مجلس و بخشهای غیردولتی دانست. مونسان البته این چالشها را بدون راهکار نگذاشت.

گسترش تعاملات بینالمللی و استفاده از تجارب جهانی، استفاده از ظرفیت نیروی کار جوان در صنعت گردشگری، حمایت و جلب همکاری تشکلهای فعال گردشگری غیردولتی، افزایش سرمایهگذاری در زیرساختهای گردشگری، استانداردسازی خدمات گردشگری و ارتقای آن، آمایش گردشگری با رویکردهای منطقهای و تهیه نقشه گردشگری برای کشور با مشخص کردن مسیرهای گردشگری، ارتقای علمی و سطح دانش گردشگری، کارآفرینی و اجرای طرح شهر گردشگر ازجمله برنامهها و راهکارهای سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری برای توسعه صنعت گردشگری عنوان شد. در نشست گرامیداشت روز جهانی گردشگری که میزبان رئیس سازمان انرژی اتمی، معاون پارلمانی رئیسجمهوری، چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، سفرای چند کشور خارجی و فعالان این صنعت نیز بود ضمن تقدیر از برخی برترینهای حوزههای مختلف این صنعت از روزنامه دنیای اقتصاد نیز بهعنوان روزنامه برتر در حوزه گردشگری تجلیل شد. با اینهمه در میان فعالان تقدیرشده در این مراسم، جای راهنمایان گردشگری خالی بود؛ راهنمایانی که اصلیترین نیروی انسانی حاضر در این صنعت به شمار میآیند.

اشتغالزایی؛ بدون گردشگری هرگز!

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در بخش دیگر سخنان خود از تهیه طرح جامع حمایت از گردشگری خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این سند راهگشا باشد. مونسان افزود: «این سند با رویکرد حمایت گردشگری خارجی تهیه میشود و بخشهایی را که به جذب توریست خارجی میپردازند مورد حمایت سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری قرار خواهد داد و به موجب آن، مشوقهایی برای آنها در نظر گرفته میشود.» معاون رئیسجمهوری همچنین با اشاره به اشتغالزایی بهعنوان یکی از مسائل عمده دولت تاکید کرد: «در برنامه ششم عدد یکمیلیون شغل در هر سال برای دولت پیشبینی شده است. دولت و مجلس شورای اسلامی باید کمک کنند و بخش خدمات به یاری بیاید تا به این عدد دست پیدا کنیم. دستیابی به یکمیلیون شغل امکانپذیر نیست، مگر اینکه از بخش صنایعدستی و گردشگری کمک بگیریم.»

وی با بیان اینکه امروز صنعت گردشگری جایگاه خود را بهعنوان رکن سوم در اقتصاد جهان تثبیت میکند، افزود: «امسال روز جهانی گردشگری بهنام گردشگری پایدار و ابزاری برای توسعه نامگذاری شده که فرصت بینظیری است برای اینکه صنعت گردشگری به توسعه پایدار کمک کند. این صنعت علاوه بر اثرات بزرگ و شگرف در حوزه اقتصادی اثرات مهمی در حوزه اجتماعی و زیستمحیطی بهعنوان مولفههای مهمی از توسعه پایدار دارد.» مونسان هدف از گرامیداشت این روز را یادآوری و معرفی صنعت گردشگری به همه مردم عنوان کرد و یادآور شد: «این موضوع در کشور ما با اهمیت دوچندان برای تغییر نگرش به این صنعت و بیان اهمیت آن برای دولت، مسوولان و مردم است.»

رتبه 70 ایران در درآمدزایی توریسم

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری با بیان اینکه به گزارش سازمان جهانی گردشگری ایران جزو ۱۵ کشور برتر دنیا از لحاظ جاذبههای گردشگری است، خاطرنشان کرد: «با اینهمه کشورمان بهلحاظ درآمدزایی از این صنعت در رتبه 70 در دنیا قرار دارد و سهم ما از این حوزه پردرآمد ناچیز است. این درحالی است که با بررسی انواع گردشگری در هفت بخش تفریحی، درمانی، فرهنگی، مذهبی، ورزشی، تجاری و سیاسی درمییابیم که کشور ما در تمام این حوزهها ظرفیتهای خوبی دارد و ما برای جذب توریست نیاز به تولید جاذبه نداریم.» مونسان ضمن اشاره به اینکه اعتبارات سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در بخش توسعه زیرساختها کمی است، ابراز امیدواری کرد که در بودجه سال آینده اعتبارات خوبی در بخش زیرساختهای گردشگری تخصیص یابد. وی خاطرنشان کرد: «البته بخش معرفی جاذبهها، مهمتر از بخش زیرساختهاست. جاذبههای بینظیر گردشگری در استانها نشان میدهد که ما در بخش معرفی و تبلیغات داشتهها ضعیف عمل کردهایم، این معرفی خوب انجام نشده است. همه باید کمک کنیم تا با برنامهای منسجم و مدون داشتههای ایران به ملل مختلف معرفی شود.»

رشد بیسابقه صنعت سفر در دنیا

رئیس سازمان میراث فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: «هیچ بخشی در اقتصاد جهانی به این سرعت رشد نکرده و تمام کارشناسان اقتصادی پیشبینی میکنند که گردشگری یکی از صنایعی است که روند رو به رشد خود را در آینده ادامه خواهد داد.» مونسان با ارائه برخی آمارها از وضعیت جهانی گردشگری خاطرنشان کرد: « سهم گردشگری 7200میلیارد دلار یعنی 9/ 8درصد GDP کل اقتصاد جهانی است. از نظر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم گردشگری به عدد 284میلیون شغل رسیده است؛ یعنی بهازای هر یازده شغل در جهان یکی از شغلها به حوزه گردشگری مربوط است. این نشاندهنده اثرات مهم این بخش در ایجاد درآمد و شغل است.» وی تصریح کرد: «پیشبینی میشود رشد گردشگر در سال آینده بین 3 تا 4درصد باشد، در آفریقا به افزایشی بین 5 تا6درصد، در آمریکا 4 تا 5درصد، اروپا 2 تا 3 درصد و خاورمیانه 2 تا 5 درصد برسد که امیدوارم کشور ما در عدد بالای رشد قرار بگیرد.  مقایسه آماری، چشمانداز امیدوارکنندهای را برای کشور ترسیم میکند، دستیابی به این چشمانداز نیازمند کمک همه بخشهای حاکمیتی و بخشهای غیردولتی است.»

رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گفت: «در سال 2016 میلادی سهم مستقیم ایران 9/ 2 درصد در تولید ناخالص داخلی بوده که با متوسط جهانی فاصله بسیار زیادی دارد. پیشبینی میشود در افق 10 ساله تا سال ۲۰۲۷ این عدد سالانه معادل 6/ 2 درصد رشد داشته باشد و به 5/ 7 درصد کل تولید ناخالص ملی دست پیدا کنیم.» معاون رئیسجمهوری میراثفرهنگی و صنایعدستی را دو ابزار مهم دیگر برای توسعه گردشگری برشمرد و ابراز امیدواری کرد که با کمک این دو بخش بتوان بخش گردشگری را به پرواز درآورد. به گفته مونسان، برنامهای مدون برای ایجاد 150هزار شغل در سال در بخش گردشگری و صنایعدستی مهیا شده است. وی تاکید کرد: «ما از دولت درخواست کمک مالی بلاعوض نداریم، اما نیازمند کمک تسهیلاتی و اعتباری هستیم تا این اعتبارات را در اختیار بخشهای خصوصی قرار دهیم.» در پایان سخنانش، بار دیگر از طرح شهر گردشگر نام برد و گفت: «شهر ایدهآل برای شهروندان استانداردهای لازم را دارد، اما در شهر گردشگری این استانداردها را برای گردشگران نیز قائل میشوند.»

گردشگری؛ مطالبه ملی

معاون گردشگری کشور نیز در این مراسم با بیان اینکه گردشگری هم اینک به عنوان مطالبه ملی مردم در صدر برنامهریزیهای دولت قرار گرفته، گفت: «ما در آغاز سال اول اجرای برنامه ششم توسعه هستیم و داریم مقدمات کار و جوانب اجرایی را برای ایفای تکالیف قانونی بهتدریج فراهم میکنیم. برنامههای مکمل دیگر مانند برنامه اشتغال با هدفگذاری ۷۰ هزار فرصت شغلی در بخش گردشگری، طراحی مقاومسازی اقتصاد کشور از طریق اجرای برنامههای اقتصاد مقاومتی، برنامهریزیهای مربوط به تأمین منابع برای پروژههای گردشگری و آموزش منابع انسانی از جمله فعالیتهایی است که هماکنون در سرلوحه امور ما قرار دارد.» محمد محب خدایی افزود: «در حوزه مربوط به سیاستگذاریها، تاکید ما بر دو محور قرار دارد؛ حمایت از بخش خصوصی، تشکلهای مردمی و واحدهای غیردولتی و همچنین نگرش اقتصادی به صنعت گردشگری و قدرت ارزآوری و نقش موثر آن در اقتصاد کشور.»

وی درباره توسعه پایدار گردشگری نیز گفت: «توسعه پایدار گردشگری دارای دو جنبه حفاظت از محیط زیست و منابع و میراتفرهنگی است. توسعه گردشگری باید براساس معیارهای پایداری باشد؛ به این معنا که مسائل اکولوژیکی در بلندمدت و همچنین مسائل اقتصادی و تعهدات لازم نسبت به جنبههای اجتماعی و اخلاقی رعایت شود.» به گفته خدایی، توسعه گردشگری همچنین باید جنبههای فرهنگی، ارزشی و عناصر سنتی جوامع محلی را مدنظر داشته باشد.  این مقام مسوول یادآور شد: «معاونت گردشگری سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری اقداماتی را در راستای شعار راهبردی گردشگری 2017 در دست اقدام دارد که تشکیل کمیته گردشگری پایدار برای توسعه و شکلگیری 4 کارگروه تخصصی شامل کارگروه تحقیق و آموزش، کارگروه زیرساختها، کارگروه توانمندسازی جوامع محلی و کارگروه بازاریابی، اطلاعرسانی و تبلیغات از جمله آنها بوده است.»

تدوین شیوهنامه کمیته گردشگری پایدار، تدوین تقویم رویدادها برای 3 ماهه نخست سال 2017 و برگزاری کارگاه آموزشی و نشست مشورتی توسعه برنامه راهبردی ملی در رابطه با گردشگری پایدار با همکاری یونسکو نیز به گفته معاون گردشگری، از دیگر اقدامات در این زمینه است. خدایی با اشاره به آمارهای جهانی در حوزه گردشگری، پیام این آمارها را لزوم تغییر نگرش نسبت به گردشگری دانست. براساس این گزارش، در مراسم بزرگداشت روز جهانی گردشگری امسال که با تم محرم برگزار شد، تئاتری مذهبی نیز اجرا شد که به رغم محتوای ارزشمند آن، مناسبتی با چنین مراسمی نداشت و انتقاد بخشی از شرکتکنندگان را برانگیخت. بینظمی در برگزاری این مراسم نیز از دیگر حاشیههای همایش روز گذشته بود.

پیام طالب ریفاعی به مناسبت روز جهانی گردشگری

دبیر کل سازمان جهانی گردشگری، در پیامی ضمن تبریک روز جهانی گردشگری از پنج محور مهم نام برد که باید از آن طریق به توسعه گردشگری پرداخت. طالبریفاعی در یادداشت خود با بیان اینکه گردشگری، سومین صنعت بزرگ صادراتی جهان پس از مواد شیمیایی و سوخت است که امید، رفاه و درک متقابل را برای بسیاری از زندگیها در سراسر جهان به ارمغان میآورد، تصریح کرد: «تنها در سال گذشته یک میلیارد و 235 میلیون مسافر از مرزهای بینالمللی گذر کردند و این رقم تا سال 2030 به 8/ 1 میلیارد نفر خواهد رسید.»

وی افزود: «درحالیکه روز جهانی گردشگری 2017 را جشن میگیریم، پرسش این است که چگونه میتوانیم به این نیروی تحولبخش قدرتمند که 8/ 1 میلیارد فرصت بههمراه دارد برای کمک به تبدیل این جهان به جایی بهتر و پیشرفت توسعه پایدار در محورهای پنجگانه اقتصادی برای ایجاد رشد فراگیر، اجتماعی برای فراهم کردن مشاغل شایسته و توانمندسازی جوامع، محیطزیست برای حفاظت و غنیسازی محیطزیست و مقابله با تغییرات اقلیمی، فرهنگی برای بزرگداشت و حفظ تنوع، هویت و فرهنگ ملموس و ناملموس و صلح بهعنوان یک پیشنیاز ضروری برای توسعه و پیشرفت قدرت دهیم.» ریفاعی خاطرنشان کرد: «مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال 2017 را بهعنوان سال جهانی گردشگری پایدار برای توسعه اعلام کرد. این یک فرصت منحصربهفرد برای همه ماست تا با همکاری یکدیگر نقش سفر و گردشگری را بهعنوان یک فعالیت بزرگ بشر در قرن بیستویکم در ایجاد آیندهای بهتر برای مردم، سیاره، صلح و رفاه ترفیع دهیم.»