آژیر خطر

پرویز عقیلیکرمانی به عنوان یک مقام ارشد بانکی کشور گفته است: «نیمی از بانکهای ایرانی در شش سال آینده باید تعطیل شوند.» چرا یک مدیر بانکی چنین گفته است و تعطیل کردن یا ادغام نیمی از بانکهای ایرانی چه ضرورتی دارد؟ اصلاً این اقدام تا چه حد عملی است؟ این اعلام ورشکستگی یا ادغام بانکها چه عواقبی دارد؟

عقیلیکرمانی، مدیر عامل بانک خاورمیانه، در کنفرانسی در زوریخ سوئیس اظهار کرده است: «تعداد زیادی از بانکهای ایران یعنی حداقل نصفی از آنها باید طی شش سال آینده متوقف یا ادغام شوند، به این دلیل که طی سالهای گذشته با ارائه وامهای بد، این بانکها نیاز به بهروزرسانی دارند.» اما منظور از وامهای بد چیست و چرا بانکها وامهای بد دادهاند؟ به گفته این مدیر بانکی «طی سالهای گذشته بانکهای ایران تحت یک رقابت شدید، همواره بیشتر از آنچه خودشان سود دریافت کنند، به سپردهگذاران سود دادهاند، آنها به منظور جذب سپردهگذار و در رقابت با سایر بانکها این کار را انجام میدهند که باعث ضرر هزاران میلیاردی آنها شده است. بهرغم مصوبات مختلف از سوی بانک مرکزی برای رعایت چارچوبهای اعلامی، هنوز بانکها به این مساله بیتوجه هستند.» آنطور که رویترز گزارش داده، عقیلیکرمانی همچنین گفته است: «برای ساماندهی بخش بانکی ایران که 700 میلیارد دلار ترازنامه مالی دارد، 180 تا 200 میلیارد دلار هزینه نیاز است و ما توانایی این هزینه را نداریم.» او در توضیح چرایی حذف یا ادغام بانکهای مورد اشاره اظهار کرده است: «دولت باید این جسارت را به خرج دهد که اگر بانکی لازم است بسته شود، آن را ببندد و مهم نباشد که کسی خوشش میآید یا نمیآید، چراکه این بانکها وضعیت قابل قبولی ندارند. بانکهای ایرانی در حال حاضر با استانداردهای بینالمللی بازل مطابقت ندارند.» هرچند پس از این سخنان عقیلیکرمانی، هیچ مقامی از بانک مرکزی واکنش خاصی نشان نداده اما پیش از این اظهارات نیز رئیس کل بانک مرکزی از احتمال ادغام برخی بانکها خبر داده بود. ولیالله سیف پنجم خردادماه در گفتوگو با ایسنا احتمال ادغام بانکها را تایید و تاکید کرده بود این یکی از روشهای نزدیک شدن صورتهای مالی بانکهای ایرانی به استانداردهای روز دنیاست. آنطور که سیف عنوان کرده تصمیم برای ادغام در درجه اول بر عهده سهامداران خود بانکها قرار دارد ولی در مسیری که بانک مرکزی برای استانداردسازی صورتهای مالی بانکها در پیش گرفته، این موضوع وجود داشته و خود سهامداران نیز ممکن است از آن استقبال کنند.

اما آیا تعطیلی یا ادغام بانکها راهحل مناسبی برای حل مساله است؟ کدام گروه از بانکها بیشتر در معرض ادغام یا تعطیلی قرار دارند؟ اگر تعطیلی یا ادغام صورت بگیرد و به گفته عقیلیکرمانی، 13 بانک باقی بماند، آیا نیازهای اقتصاد بانکمحور ایران با 13 بانک رفع میشود؟ در صورت اتخاذ چنین تصمیمی و اجرای آن، چه مقاومتهایی در برابر این اقدام شکل خواهد گرفت و در نهایت آیا تعطیل کردن نیمی از بانکها باعث بیاعتمادی به کل نظام بانکی نمیشود؟