انتقال رهبری تجارت آزاد از آمریکا به چین

ظاهرا همه چیز بر وفق مراد چین است. با شروع سفر آسیایی ترامپ «شی جین پینگ» باید لبخندی مصنوعی بر لب داشته باشد. اما هرطور که حساب شود امسال، سال خوبی برای چین بود.

انتقال رهبری تجارت آزاد از آمریکا به چین عکس: AFP

از دریای چین جنوبی گرفته تا تغییرات آب و هوایی تا تلاش برای رهبری جهانی، دومینوها به نفع چین درحال فرو ریختن است. حتی مرگ برنده جایزه صلح نوبل که در حبس دولت چین بود چندان نتوانسته به چهره رهبری این کشور خدشهای وارد آورد.

«بن وسکات»، گزارشگر سیانان در گزارش ۴ نوامبر ۲۰۱۷ خود به نقل از پروفسور «رانا میتر»، مدیر مرکز دانشگاهی چین در دانشگاه آکسفورد، مینویسد: «چین تا حدی بهخاطر اقدامات خود و تا حدی بهخاطر نفوذ ترامپ موفق شده تا خود را در وضعی قرار دهد که گزینههای بیشتر و فرصتهای بیشتری داشته باشد.» درحالیکه آمریکا شاهد است سال ۲۰۱۷ برای این کشور دائما بحران بهوجود آورده اما رئیسجمهوری چین در کنگرهای که برگزار شد،اقتدار خود را مستحکمتر کرد. تنها «ابری» که در «آسمان آفتابی» چین وجود دارد بنبست میان کرهشمالی و آمریکا است که چین را در میانه یک متحد و یک رقیب قرار داده است.

«شو گوجوی»، استاد دانشگاه هنگکنگ، میگوید: «احتمالا رویکردهای ترامپ به چین کمک کرده که این کشور به لحاظ بینالمللی بزرگ شود.» وسکات مینویسد مرگ برنده جایزه صلح نوبل در هر کشور دیگری موجب عزای ملی یا لااقل برگزاری مراسمی درخور میشد اما در چین این اتفاق رخ نداد. «لیو شیابائو» از سال ۲۰۰۹ در حبس دولت چین بود. او از بازماندگان حوادث میدان «تیان آنمن» بود که خواستار اصلاحات سیاسی و حقوق بشری شده بود. «جفری واسرستروم»، استاد تاریخ دانشگاه کالیفرنیا، میگوید هرج و مرج در دولت ترامپ باعث شده توجه جهانیان از مرگ لیو منحرف شود. اقدام دیگر این بود که سفر «شی» به هنگکنگ هم که برای برگزاری جشن بیستمین سالگرد بازگشت این دولت شهر به چین برگزار شد هیچ بازتابی پیدا نکرد. فقط تظاهرات اندکی برگزار شد که آن هم خیلی زود به پایان رسید.

سیانان مینویسد وقتی «شی» در اجلاس داووس در جامه مدافع پر حرارت تجارت آزاد ظاهر شد همه متعجب شدند. جالب این بود که یک رهبر کمونیست به حمایت از تجارت آزاد میپردازد.

بسیاری میگفتند با عقبنشینی آمریکا از برخی حوزه ها، این چین هست که خلأ قدرت برخاسته از غیاب آمریکا را پر خواهد کرد. میتر میگوید: «همه میدانند که آمریکا شایستهتر از چین در دفاع از تجارت آزاد بود اما این رئیسجمهوری چین بود که بر خلاف لفاظیها و ولنگاریهای ترامپ چهرهای دیگر از خود نشان داد تا از وضعیت بهرهبرداری کند.» وقتی ترامپ از توافقنامه پاریس خارج شد باز فضا برای چین بازتر شد. گویی ترامپ به عمد فضا را برای خروج آمریکا و فعال شدن پکن خالی کرده است. وسکات مینویسد وقتی ترامپ از توافقنامه پاریس در مورد تغییرات آب و هوایی خارج شد، «شی» با اتحادیه اروپا همراه شد تا نشان دهد که این کشور همچنان مدافع این پیمان است.

ابتکار عظیم «یک کمربند، یک جاده» نیز یک موفقیت بود که در آن بسیاری از رقبای منطقهای چین هم حضور داشتند. پکن میکوشد رقبا را زیر لوای خود آورد و با ارائه طرحهای وسوسهانگیز اقتصادی میکوشد خود را رهبر اقتصاد منطقه جا زده و به این وسیله رقبا را از مخالفت بازدارد.

با این حال، مساله کرهشمالی و استقرار موشکهای تاد در سئول موجب تنشهایی در رابطه چین با این دو کشور شده است. با این حال، میتر میگوید در سال ۲۰۱۷ که میان رهبران کرهشمالی و آمریکا درگیریهای لفظی بهوجود آمد چین از رفتار دو طرف به خشم آمد. با این حال، چین هرگز روابط تجاری خود را بهصورت کامل با پیونگ یانگ قطع نکرد چراکه ۸۰ درصد تجارت این کشور با چین است. واسرستروم میگوید با تمرد کرهشمالی، چین بدش نمیآید که این کشور گوشمالی شود.

این باعث میشود توجهات جهانی از دریای چین جنوبی منحرف شود و پکن با خیال آسودهتر به این منطقه رسیدگی کند. کنگره حزب کمونیست هم که برگزار شد قدرت را در کف «شی» قرار داد. اکنون «شی» رئیسجمهوری است که با اکثریت آرا برگزیده شده و اقتدار و مشروعیت بیشتری دارد؛ درحالیکه ترامپ رئیسجمهوری است که کمترین میزان محبوبیت را دارد. همه چیز به کام «شی» است و سال ۲۰۱۷ برای او «آمد» داشته است.