سه اولویت تدوین بودجه ۹۷ پایتخت

چراکه منابع از سوی تعداد کثیری از مردم تامین میشود و مردم و نمایندگان آنها میخواهند مطمئن شوند بودجهای که از منابع مردم تامین میشود، اولا در راستای اهداف و منافع مردمی است که آنها را انتخاب کردهاند و ثانیا صرف این بودجه در راستای این اهداف تا چه حد بهینه است.

در همین راستا از دیدگاه کارشناسان شهری، اولین وظیفه نماینده مردم در هر مقامی چه در مجلس باشد و چه در شورا، درک آن چیزی است که مردم به آن دلیل او را انتخاب کردهاند. مردم نماینده انتخاب میکنند تا او اهداف و منافع آنان را در نهادهای سیاستگذار دنبال کند. به همین دلیل اولین وظیفه یک نماینده درک اهداف مردم و نیز منافع بلندمدت آنها و جهتدهی سیاستها در مسیر آن اهداف است و وظیفه دوم هم حصول اطمینان از مصرف بهینه منابع در جهت رسیدن به آن اهداف است. بهطور مثال درحالیکه تهران بهعنوان یک کلانشهر مشکلات بزرگی همچون ترافیک، آلودگی هوا و عدم امکان استفاده از وسایل حملونقل عمومی دارد، متاسفانه به ریشه همه این مشکلات پرداخته نمیشود. ریشه آلودگی، ترافیک و عدم امکان استفاده از وسایل حملونقل عمومی، فقدان خطوط گسترده مترو در تمام مناطق شهر است. ابرشهرهایی نظیر تهران نهتنها حملونقل را به زیر زمین منتقل کردهاند، بلکه شهرهایی نظیر توکیو حتی بسیاری از فضاهای تجاری را نیز به زیرزمین منتقل کردهاند. با وجود اینکه کمبود خطوط مترو و نیاز به گسترش آن حداقل ۲۰ سال است که در میان تمام صاحبنظران و مدیران شهری در تهران پذیرفته شده است؛ اما متاسفانه شهرداران تهران اهمیت کافی به این مقوله ندادهاند و به جای استفاده منابع مردم در این مسیر اقدام به گسترش بزرگراهها کردهاند، بزرگراههایی را دوطبقه کرده و تونل حفر کردهاند.

از دیدگاه کارشناسان برنامهریزی شهری نیز گسترش و توسعه بزرگراههای دوطبقه در مسیر گسترش حملونقل فردی و انبوه ماشینهای شخصی است. درحالیکه اگر منابع عظیمی که در دو طبقه کردن بزرگراه صدر یا تونل نیایش به مصرف رسید برای مترو خرج میشد به هزینه ثابت سال شروع این پروژهها، اکنون خطوط متروی تهران باید دو برابر وضعیت موجود بود. اگر این اتفاق افتاده بود اکنون هم آلودگی هوا و هم ترافیک در وضعیت هشداری که امروز با آن مواجه هستیم، نبود. با توجه به این مسائل، کارشناسان شهری تاکید دارند باید بودجه شهرداریها را جدی گرفت و نمایندگان مردم در شورا باید اهتمام جدی به تک تک پروژههایی که در بودجه تعریف شده است، داشته باشند و این دو اصل یعنی حرکت به سمت اهداف و مصرف بهینه منابع را در این مسیر در نظر بگیرند. توجه به این دو اصل سبب میشود شهرداری نتواند پروژههایی را خارج از بودجه تعریف کند یا پروژههایی خارج از بودجه را به اسم و در قالب پروژههایی که در بودجه است، اجرا کند. این دو شکل، اشکال مرسومی است که شهرداری تا پیش از این نسبت به آن اقدام میکرد.

در عین حال کارشناسان حوزه برنامهریزی شهری عنوان میکنند در زمان کنونی شهر تهران با چالش دیگری نیز دست و پنجه نرم میکند و آن رکود فراگیری است که دامن اقتصاد را گرفته و بیش از همه به بخش مسکن لطمه زده که بخش عمده درآمدهای شهرداری را تشکیل میدهد. بر این اساس به نظر میرسد برای تامین منابع مالی باید زمینه حضور بخش خصوصی فراهم و از سرمایهگذاران در اجرای فعالیتهای شهرداری بهرهگیری شود. به عبارت دیگر، معرفی فرصتهای مناسب سرمایهگذاری برای ورود بخش خصوصی به پروژههای شهری باید یکی از راهبردهای اصلی شهرداری باشد. اما علاوهبر تامین مالی، شهرداری باید هزینههای خود را نیز کاهش دهد. در این راستا بودجه باید از افزایش بسیار اندکی برخوردار باشد که کمتر از میزان تورم عمومی باشد. از دیدگاه کارشناسان برنامهریزی شهری الزام به کاهش هزینههای اداری و عمومی باید بهصورتی سختگیرانهتر رعایت شود، چراکه هزینههای اداری و عمومی شهر در حال حاضر بسیار بالاست و این توجیهپذیر نیست.

در این راستا دبیر کمیته بودجه شورای شهر تهران نیز از توجه به سه ماموریت خاص شهرداری در تدوین بودجه سال ۹۷ شهر تهران خبر داده است. مجید فراهانی رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران در مورد سیاستهای بودجه ساله ۹۷ شهرداری تهران گفت: شهرداری تهران براساس قانون تا پایان دی ماه باید بودجه پیشنهادی خود به کمیسیون برنامه و بودجه بدهد و از آن زمان نیز شورای شهر میتواند تا یک ماه نظر نهایی خود مبنی بر تایید، اصلاح یا رد برخی از بندهای بودجه پیشنهادی شهرداری را اعلام کند. به گفته وی شهرداری برای تدوین لایحه بودجه باید الزامات و سیاستهای مصوب شورای شهر تهران را مورد توجه قرار دهد.

او به سه سیاست خاص در این زمینه اشاره کرد و گفت: یکی از الزامات این است که در بحث هزینهها باید شاهد «کاهش هزینهها» از طریق اجرایی کردن مهندسی ارزش و بازطراحی فرآیندها باشیم؛ چراکه معتقدیم شهرداری گران اداره میشود و میتوان شهر را با نصف بودجه موجود اداره کرد. فراهانی ادامه داد: تاکید بر «جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی» از دیگر موضوعات مهمی است که باید در بودجه ۹۷ بهخوبی به آن پرداخته شود؛ چراکه شاهد ناکامی مدیریت شهری قبلی در جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی بودیم. همچنین کاهش سطح بدهی و واگذاری اموری که جزء رسالتهای شهرداری نیست از دیگر الزامات بودجه سال آتی است، چراکه امروز با حجم زیادی از کدهای هزینهای خاص مواجه هستیم که جزء رسالت شهرداری نیست و باید واگذار شود تا بدنه فربه، سبک شود.