عوامل موثر بر بازار جهانی
نگاهی به معاملات جهانی و داخلی مس (تالار محصولات صنعتی و بازار آزاد) در هفتههای اخیر نشان میدهد بازار فلز سرخ همراه با سایر بازارهای کالایی و گاهی اوقات جلوتر از آنها با نوسانات بالایی روبهرو شده است. از یک ماه پیش یعنی ابتدای نوامبر تاکنون قیمت این فلز به حدود ۷ هزار دلار نیز رسید هرچند در اواسط ماه تا ۶ هزار و ۷۲۰ دلار هم کاهش را تجربه کرده بود. با این حال از انتهای ماه نوامبر قیمت باز هم مسیر نزولی به خود گرفت و به ۶ هزار و ۷۳۳ دلار در هر تن در ابتدای دسامبر رسید و این در حالی است که معاملات ۳ ماهه این محصول به ۶ هزار و ۷۶۵ دلار در هر تن رسید.
در مجموع باید گفت در یک ماه گذشته بهرغم فراز و فرودهای مهمی که در بازار لندن برای کالا رخ داده، اما میزان تغییرات در طول ماه نوامبر برای این فلز حکایت از افت 2.2 درصدی قیمت دارد. در این بین کارشناسان جهانی معتقدند عوامل متعددی در تغییرات قیمتی بازار مس موثر هستند که بر اساس آنها پیشبینی میشود قیمت فلز سرخ بار دیگر به مرز ۷ هزار دلار در هر تن نزدیک شود. یکی از این عوامل کاهش موجودیهای انبارهای لندن است که میتواند نقش مهمی در افزایش مجدد قیمت داشته باشد.بررسیها نشان میدهند میزان موجودی انبار این فلز حاکی از این است که روند کاهشی بر این فلز مستولی شده بهطوریکه میزان موجودی مس در انبار لندن به ۱۸۵ هزار تن و در بازار کامکس به ۲۰۹ هزار تن رسیده که رقم بسیار پایینی محسوب میشود. عامل دوم اما نوسانات نسبی ارزش دلار است. شاخص دلار در هفتههای اخیر باز هم کاهش یافته و این موضوع روی بازارهای کالایی اثرات زیادی بر جای گذاشته است با این حال میزان اثرپذیری مس کمتر از سایر انواع فلزات بوده، چراکه این فلز پتانسیلهای رشد قیمتی خود را در بیش از یک سال گذشته تجربه کرده است و تمایل زیادی به افزایشهای شدید و هیجانی ندارد با این حال نمیتوان با قطعیت از عدم پرش مس در آینده سخن گفت. پیش از این نیز در گزارشهایی با اشاره به قیمتهای این فلز در ۲۰۱۱ که به ۱۰هزار دلار نزدیک شده بود تحلیل کرده که این بازار در صورتی که شرایط مساعد باشد این قابلیت را دارد که بتواند قلههای قیمتی را باز هم فتح کند اما مساله اینجاست که هنوز این آمادگی وجود ندارد. کارشناسان با اشاره به قیمت دلار میگویند شاخص قیمتی این ارز در برابر سبدی از ارزهای معتبر جهانی از کاهش 1.58 درصدی در یک ماه گذشته حکایت دارد و این افت ارزش در یک سال اخیر 7.8 درصد بوده است. این موضوع نشان میدهد بازار مس از یکی از اهرمهای خود یعنی ارزش دلار به خوبی استفاده کرده است. در این بین اما ترامپ با اتخاذ سیاستهای مالیاتی جدید خود شرایط را برای بازارهای کالایی به خصوص فلز سرخ تغییر خواهد داد.
روز جمعه سنای آمریکا این طرح را تصویب کرد و به این ترتیب تغییر در نظام مالیاتی آمریکا آغاز شد بهطوریکه قرار است دولت ایالات متحده میزان مالیات دریافتی از اقشار مختلف را کاهش داده و فشار را از دوش تولیدکنندگان آمریکایی بردارد. منتقدان این طرح معتقدند این سیاست قطعا به تقویت کسری بودجه این کشور منجر خواهد شد و باعث میشود ارزش دلار باز هم با افت روبهرو شود. به عقیده آنها اقشار خردهفروش و بنگاههای کوچک و متوسط در برابر این سیاست آسیب زیادی خواهند دید و طرح ترامپ به این شکل زیانهای زیادی را به اقتصاد آمریکا وارد خواهد کرد.در این بین اما یکی دیگر از محرکهای اقتصادی قیمت فلز سرخ تقویت اقتصاد جهان و بهبود روند سرعت رشد اقتصادی در برخی کشورهای اثرگذار است. اخیرا پیشبینیهای مثبتی از رشد اقتصادی جهان مطرح شده که نرخهای متفاوتی را نشان میدهد با این حال همگی به بهبود اوضاع اقتصادی جهان دلالت دارند. مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه سیدنی در آخرین گزارش و پیشبینی خود اعلام کرده انتظار میرود در سال بعد ارزش تولید ناخالص داخلی دنیا 3.6 درصد و در سال ۲۰۱۹ میلادی 3.8 درصد رشد کند در حالیکه نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال جاری برابر با 3.4 درصد خواهد بود.
مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه سیدنی دلیل اصلی رشد اقتصادی دنیا را بازسازی اقتصادی کشورهای توسعه یافته و افزایش حجم و ارزش تجارت در دنیا ذکر کرده است. در این گزارش آمده آمریکا و اروپا در پنج سال گذشته با بحرانهای زیادی روبهرو بودند، ولی با استفاده از ابزارهای مالی موفق شدند این سالهای سخت را پشت سر بگذارند. اقتصاد آمریکا در سال جاری با نرخ 2.1 درصد رشد کرد و در سال بعد نرخ رشد اقتصادی این کشور به 2.3 درصد خواهد رسید. اروپا هم که امسال رشد 2.2 درصدی را تجربه خواهد کرد در سال بعد میتواند با نرخ بیش از ۲ درصد رشد کند و این نرخ بالای رشد حامی بزرگی برای اقتصاد دنیا است. تمام این عوامل نقش مهمی را در بازارهای کالایی و بهطور ویژه در بازار فلز سرخ به عهده خواهد داشت.
در مورد چین نیز پیشبینی شده است این کشور در سال جاری با نرخ 6.5 درصد رشد خواهد کرد و در سال بعد نرخ رشد اقتصادی این کشور به مرز 6.3 درصد برسد. در این بین اما پیشبینیهای افزایش قیمتی تنها مختص بازار مس نیست، بلکه سایر بازارها نیز با رشد قیمتی روبهرو هستند که به عقیده کارشناسان این موضوع میتواند باعث تشدید و تهییج بازار مس در آینده شود. در میان کالاهای مختلف اما نفت از همه مهمتر است. قیمت نفت در حال حاضر در رقم ۵۸ دلار و ۲۹ سنت برای نفت خام آمریکا و ۶۳ دلار و ۷۰ سنت برای نفت برنت قرار دارد که در یک ماه گذشته رشدهای ۸ درصدی و ۵ درصدی را نشان میدهد که گفته میشود با توجه به توافق اخیر کشورهای عضو و غیرعضو اوپک انتظار میرود قیمت نفت در آینده باز هم بالا برود. به هر حال این دو نوع نفت در یک سال گذشته توانسته 12.8 و ۱۷ درصد افزایش قیمت را تجربه کند که رشد بسیار قابل قبولی است. این تغییرات میتواند به سرعت سایر بازارهای کالایی را تحت تاثیر قرار دهد.