سال خاموشی‌های گسترده

همین موضوع باعث شده که اردکانیان نگرانی خود را از کاهش تولید برق در تابستان نیز ابراز کند و در این باره پیشبینی کرده که برای پیک تابستان سال جاری شاهد کاهش ۴۰۰۰ مگاواتی تولید برق باشیم. با این شرایط انتظار میرود امسال نیز شاهد خاموشیهای گسترده در سطح کشور باشیم که علاوه بر مدیریت درست نهادهای مسئول، همکاری و مشارکت مردم را میطلبد تا بتوان با مصرف درست ابعاد این موضوع را کنترل کرد.

اخیرا وزیر نیرو با اعلام این مطلب که از آغاز سال آبی ۹۶ – ۹۷ تا ۲۸ فروردین، مجموعه بارشهای کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۴۴درصد کاهش داشته است، هشدار داد که بهطور قطع تابستان نسبتا متفاوتی را نسبت به سالهای گذشته در پیش داریم. در هفتههای اخیر شاهد بارش برف و باران نسبتا شدیدی در سطح کشور بودیم، اما باز هم کارشناسان و مسئولان امر معتقدند که بارشهای اخیر ایران را از خشکسالی نجات نخواهد داد. در همین راستا، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با اشاره به بارشهای کشور در سال جاری، تاکید کرد: این بارشها به هیچوجه نمیتواند نجاتبخش کشوراز خشکسالی شدید باشد چون افزایش دما باعث ذوب شدن ذخایر برفی در ارتفاعات شده است. به گزارش ایسنا، صادق ضیائیان افزود: در حال حاضر شاهد هستیم کلیه ذخایر برفی در کوههای زاگرس و البرز از دست رفته است، بنابراین با آگاهی نسبت به این وضعیت بارشها، باید در مورد شرایط آبی کشور در طول فصل تابستان هوشیارتر عمل کنیم. براساس آمار منتشر شده، از ابتدای مهر ۹۶ (شروع سال زراعی) تا آخر فروردین ۹۷، کل کشور 2/113میلیمتر بارش دریافت کرده است و با توجه به اینکه بارش کشور در مقیاس بلندمدت 5/194 میلیمتر است، در بازه هفتماهه گذشته نسبت به بلندمدت حدود 8/41درصد کاهش بارش داریم. در مدت مشابه سال گذشته در کل کشور 3/186 میلیمتر بارش داشتیم، بنابراین در سال جاری نسبت به سال قبل 2/32درصد کاهش بارش ثبت شده است. از ابتدای سال زراعی تا آخر فروردین استان سیستان وبلوچستان ۷۵درصد کمبود بارش داشت. استانهای کرمان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد به ترتیب ۷۱، ۶۸ و ۶۳درصد کاهش بارش نسبت به بلندمدت داشتند. طی هفت ماه گذشته تعداد محدودی از استانها شرایط ترسالی را تجربه کردند که استانهای آذربایجانشرقی 4/12درصد و آذربایجانغربی 9/11درصد افزایش بارش داشتند، اما متاسفانه ذخایر برفی در همین استانها بهدلیل افزایش دما زودتر از موعد ذوب شده است و احتمال دارد برای فصل تابستان شرایط سختی برای این استانها به وجود آید. از ابتدای سال آبی (اول مهر ۹۶) تا انتهای فروردین ۹۷ کل کشور 8/1 درجه سلسیوس افزایش دما داشت که با توجه به افزایش میزان تبخیر، وضعیت خشکسالی را در اغلب مناطق کشور به شرایط حساسی رسانده است.

بی برقی بهدنبال کمآبی

در حال حاضر ما در شرایط ویژهای قرار داریم که بنا بهگفته وزیر نیرو خشکترین سال را در نیم قرن اخیر تجربه میکنیم و تابستان کمآبی را در پیش رو خواهیم داشت. رضا اردکانیان در این باره، افزود: «ما خشکترین سال را در نیمقرن اخیر تجربه میکنیم. در برخی از مناطق فلات مرکزی مثل زایندهرود اصفهان این خشکی بیشتر است. تا به حال چنین خشکی را سد زایندهرود از زمان تاسیساش به یاد ندارد.» او با تائید اینکه باید با کمآبی سازگار شویم، گفت: «آنچه مهم است پذیرفتن این موضوع است که این خشکی و خشکسالی امسال، غیرمترقبه و حادث نیست، بلکه ما در اقلیمی خشک زندگی میکنیم.» اردکانیان درباره وضعیت آب کشاورزی کشور در سال جاری، عنوان کرد: «در زمینه آب کشاورزی که اصلیترین بخش مصرف آب کشور است، باید به سمت کشتهای کمتر آببر پیش برویم و سعی کنیم بهرهوری آب را افزایش دهیم و محصول خشک بیشتری از آب کمتر به دست بیاوریم؛ با این کار قطعا میتوانیم نهتنها جمعیت فعلی، بلکه جمعیتهای بیشتر را نیز در رفاه و آسایش مدیریت کنیم، اما شرط اصلی آن پذیرش این واقعیت است که ما باید با کمآبی سازگار شویم.» او گفت: «قطعا نمیتوانیم با جمعیتی 3/2 برابر ۵۰ سال گذشته، با منابع آبی کمتر از منابع آبی گذشته، با همان شیوههای مصرفی پیشین زندگی خود را ادامه دهیم. این کار نشدنی است. در هیچجا شدنی نبوده و در کشور ما هم نشدنی است.» کاهش ذخیره سدها و خشکسالی باعث شده که وزیر نیرو نسبت به کاهش تولید برق هم نگرانی خودش را ابراز کند. او اخیرا اعلام کرده است که «کاهش ارتفاع سدهایی که نیروگاه برق دارند، طبیعتا ما را با کاهش تولید برق در تابستان روبهرو میکند. این دو موضوع واقعیتهایی است که ما با آن مواجه هستیم.» وزیر نیرو همچنین پیشبینی کرد که «برای پیک تابستان سال جاری شاهد کاهش ۴۰۰۰ مگاواتی تولید برق باشیم.» به گزارش ایسنا، سال گذشته ۹۳۰۰ مگاوات برق آبی تولید شد و برای امسال نیز پیشبینی می شود در بهترین حالت این رقم بیش از ۶۰۰۰ مگاوات نشود این کاهش تولید به همراه اضافه رشد طبیعی مصرف که امسال نسبت به سال گذشته رشد پیدا کرده است کشور را با شرایطی روبهرو خواهد کرد که حتی با وارد شدن نیروگاههای جدید رقمی در حدود ۴۰۰۰ مگاوات برای قله مصرف پیک تابستان سال ۱۳۹۷ کاهش تولید داریم. همچنین با توجه به مصرف بسیار بالای برق توسط سیستم سرمایشی از جمله کولرهای گازی نگرانیهایی به وجود آمده که وزارت نیرو درصدد است تا با اصلاحاتی جزئی و موثر در ساخت تجهیزات مربوط به این نوع کولرها ۳۰درصد میزان مصرف در این بخش را کاهش دهد. همین مساله نیز موجب شد وزیر نیرو در ایام نوروزی خود به مشترکان هشدار مدیریت مصرف بدهد. 28 فروردین نیز معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با اعلام این خبر که تولید برق بهدلیل کمآبی امسال چهارهزار مگاوات کاهش مییابد، اظهار کرد: «با توجه به حجم آب پشت سدها، نیروگاههای برقابی امسال به جای 9هزار و 300 مگاوات، رقمی بیش از پنجهزار مگاوات انرژی تولید خواهند کرد.» همایون حائری اضافه کرد: «پارسال هشتمیلیارد مترمکعب از حجم آب پشت سدها در نیروگاههای برقابی استفاده قرار گرفت و امسال این رقم به سهمیلیارد مترمکعب کاهش خواهد یافت. این اعداد نشاندهنده کاهش بیش از چهارهزار مگاواتی برق در نیروگاههای برقابی است.» او ادامه داد: «سرمایهگذاری در صنعت برق برای سه ماه تابستان است. اگر قرار بر این باشد از این سه ماه استفاده نشود این سرمایهگذاری نیز فایدهای ندارد؛ بنابراین وظیفه ماست در این زمینه خاص هر چه بیشتر متمرکز شویم.»

هراس از خاموشی

هرساله با نزدیک شدن به ایام گرم سال، نگرانیها نسبت به خاموشی در کشور بالا میگیرد. امسال نیز با شرایط ذکر شده، احتمال زیادی بر خاموشیهای گسترده میرود. در همین رابطه وزیر نیرو هشدار داده که اگر مصرف برق اصلاح نشود، وارد خاموشی میشویم. اردکانیان از تهیه برنامههایی برای مدیریت مصرف آب و برق در صداوسیما خبر داد و افزود: «تابستان آسانی در پیش نیست، اما ظرفیت کشور هم کم نیست و با کمک مردم میتوان مصرف آب و برق را مدیریت کرد.» اخیرا نماینده یزد در مجلس نیز نسبت به بحران آب و احتمال خاموشیهای سراسری در تابستان امسال هشدار و داد با اشاره به بروز برخی تنشها بین سه استان یزد، اصفهان و چهارمحال و بختیاری در مورد مشکل آب، گفت که «قرار است شورای تامین سه استان تمهیداتی برای جلوگیری از ادامه تنش و تخریبها بیندیشند.»