بازگشت به همسایه شمالی

پیش از این و طبق توافق ایران و روسیه مقرر شده بود که دو کشور برنامه تهاتر کالا و نفت را اجرا کنند؛ برنامهای که با حضور علی ولایتی، مشاور ویژه مقام معظم رهبری در روسیه این قرارداد جدیتر پیگیری شده و حالا زمانی است که کارشناسان از حضور شرکتهای روسی در پروژههای نفتی ایران صحبت میکنند آن هم بدون نگرانی از بابت تحریمهای امریکایی.

پیش از این هم روسها اعلام کرده بودند که حاضرند ٥٠ میلیارد دلار در ایران و در بخش نفتی سرمایهگذاری کنند و دیروز بعد از نشست پوتین و ولایتی به نظر میرسید این عزم جدیتر از همیشه پیگیری و احتمالا اجرا خواهد شد.

هر چند که در این میان خبری در مورد شرکتهای روسی که میتوانند در ایران سرمایهگذاری کرده و اجرای پروژههای نفتی ایران را در اختیار بگیرند، منتشر نشده است اما به نظر میرسد حضور گازپروم به عنوان بزرگترین شرکت نفتی روسی در ایران بیش از همیشه پررنگ شود. البته حسن بهشتیپور، کارشناس مسائل استراتژیک بینالملل در همین زمینه با اشاره به آمادگی پوتین برای افزایش مشارکت شرکتهای روسی در بخش نفت و گاز ایران به تسنیم میگوید: «احتمالا این روال شامل شرکتهایی میشود که مراودات مالی با غرب ندارند و لذا بدون نگرانی بابت جرایم این همکاریها، میتوانند با ایران کار کنند.»

همکاری تهران و مسکو در حوزه انرژی از دو سال قبل و پیش از خروج امریکا از برجام شروع شده بود و قراردادهایی نیز در این زمینه به امضا رسیده است. اما با توجه به تحریمهای یکجانبه اخیر امریکا که میتواند دامن شرکتهای روسی را هم بگیرد، اعلام آمادگی پوتین برای افزایش مشارکت شرکتهای روسی در بخش نفت و گاز ایران احتمالا شامل شرکتهایی میشود که مراودات مالی با غرب و ایالات متحده ندارند و لذا بدون نگرانی بابت جرایم این همکاریها، میتوانند با ایران کار کنند.

هر چند که همکاری روسها در ایران و در شرایط جدید خوشایند است و میتوان با تکیه به گسترش همکاری دو غول انرژی دنیا با یکدیگر به روزهای با ثباتتر دو کشور امید بست. پیش از این بود که بیژن نامدارزنگنه، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران زمانی که درمورد نوع جدید قرارداد نفتی سخن میگفت به گلایه از منتقدان این قراردادها اعلام کرد که اگر این نوع قرارداد با انتقادات کمتری روبهرو میشد و میتوانستیم زودتر قراردادهای جدیدی را منعقد کنیم و به جای یک یا دو قرارداد حداقل ٢٠ قراردادنفتی منعقد کرده بودیم، این روزها نگرانی کمتری از خروج طرفهای مذاکره داشتیم.

یوری اوشاکوف، دستیار رییسجمهوری روسیه، پیش از این و با اشاره به احتمال سرمایهگذاری ٥٠ میلیارد دلاری روسها در بخش نفتی ایران گفته بود: «انرژی، امیدوارکنندهترین حوزه برای همکاری میان روسیه و ایران است؛ شرکتهای پیشتاز نفت و گاز روسیه، همچون گازپروم، گازپروم نفت، روسنفت، لوک اویل، زاروبژنفت و تاتنفت به طور ساختارمند توسعه میدانها را در ایران بررسی میکنند.» بر اساس این گزارش، برخی از این شرکتها، کار مطالعه میدانها را تکمیل و پیشنهادهای خود را به شرکت ملی نفت ایران ارایه دادهاند. البته الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه هم اعلام کرده است: «مسکو در حال بررسی جوانب حقوقی مربوط به توافق نفت در برابر کالا با ایران است.» وی تاکید کرده است که همکاری با ایران هیچگاه متوقف نشده بود و همچنان پابرجاست.به گزارش خبرگزاری ریانووستی، «الکساندر نوواک» این مطلب را در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره احتمال تاثیر تحریمهای امریکا بر روی توافقات نفتی بین تهران و مسکو اعلام کرد.

خبرگزاری تاس نیز در همین ارتباط به نقل از نوواک نوشت: ما علاقهمند به ادامه همکاری با ایران هستیم چرا که به ایران این امکان را میدهد تا کالا و خدمات از روسیه خریداری کند که خود منجر به افزایش مبادلات تجاری و ارتقای سطح روابط بین دو کشور میشود.

به نظر میرسد روسیه و ایران قصد دارند در تنگناهای تحریمهای امریکایی با گسترش همکاریهای خود دایره فعالیت خود را گسترش داده و از دایره تحریمهای جدید با این شرایط عبور کنند.