مالیات مهم‌ترین ابزار برای ممانعت از سوداگری است. مالیات سه هدف مهم را دنبال می‌کند؛ بازتوزیع ثروت، افزایش درآمد پایدار برای دولت و سومی ممانعت از سفته‌بازی و سوداگری افراطی. دو سالی است که اقتصاد ایران گرفتار سوداگری افراطی شده است.
و این امر در بازارهای مختلف اعم از خودرو، ارز، طلا، سکه، مسکن و سایر بازارها ریشه دوانده است. یکی از ابزارهایی که می‌تواند به دولت برای مهار سوداگری کمک کند، ابزار مالیات است. ما در خرید و فروش دلار و سکه هم شاهد سوداگری افراطی بودیم. البته عده‌ای برای حفظ قدرت خریدشان دست به خرید دلار و طلا زدند، اما یک بخشی از خریداران واقعا خریداران کلانی بودند که از نوسانات ارزی و نوسانات بازار طلا و سکه درآمدهای بادآورده بسیار بزرگی به دست آوردند. بحثی که امروز سازمان امور مالیاتی مطرح می‌کند این است که باید مالیات این درآمدهای بادآورده پرداخت شود. کسانی که درآمدهای بادآورده گسترده‌ای را در سال گذشته و امسال به دست آوردند، باید مالیات آن را بپردازند. من سوالاتی در این زمینه از مسئولان مالیاتی پرسیدم، آنها پاسخ دادند که وقتی درآمدها محقق می‌شود، ما از تمام مشاغل مالیات اخذ می‌کنیم. بنابراین، کسانی که در بازار سکه فعالیت می‌کردند، درآمد زیادی نصیبشان شده است و حال باید اظهارنامه‌های مالیاتی پر کنند و مالیاتشان را پرداخت کنند. گفتنی‌ست این تصمیم شامل خریداران خرد نمی‌شود و آنها معاف از مالیات هستند. برداشت من این است که اگر ما بتوانیم از این ابزار به درستی و با برنامه استفاده کنیم قطعا می‌تواند جلوی بسیاری از سوداگری‌ها را در بازارهای مختلف بگیرد. یکی از شایعاتی که به‌دنبال مطرح‌شدن این بحث پا گرفته است؛ مربوط به اخذ مالیات از سپرده‌های ریالی و ارزی است که هنوز این موضوع تعیین تکلیف نشده و بحثی نیز در این زمینه مطرح نشده است. چون این امر نیازمند آسیب‌شناسی است. امروز بحث اصلی این است که کسانی که از خرید و فروش سکه درآمد کلانی را به جیب زده‌اند، مالیات آن را بپردازند و این موضوع درباره تمامی مشاغل صدق می‌کند. یعنی اگر کسی کالایی را می‌خرد و بعد آن را می‌فروشد و در طول سال یک فعالیت اقتصادی مبتنی بر خرید و فروش شکل می‌گیرد، در پایان سال باید اظهارنامه مالیاتی آن پر شود. این در حوزه ارز و طلا هم باید جاری شود و همانطور که گفتم ابزار خوبی برای مهار سوداگری خواهد بود. مالیات بر سود سپرده هنوز جای تامل دارد، زیرا باید مورد بحث و بررسی عمیق‌تری قرار بگیرد تا مشخص شود این مالیات به چه نحوی و چگونه باید اخذ شود. برای مثال، ممکن است اعلام شود کسانی که بالای یک رقم مشخصی سپرده‌گذاری کرده‌اند، باید مالیات آن را بپردازند. این موضوع هنوز تعیین تکلیف نشده است. اما مالیات بر ارز و سکه نهایی شده و سازمان امور مالیاتی حدود یک ماه قبل خبر مالیات‌ستانی از خریداران ارز را اعلام کرد.
آرمان