پنج تصمیم تاریخی برای رهایی اقتصاد ایران از وابستگی به نفت

به گزارش ارانیکو به نقل از  شبکه اطلاع رسانی تولید و تجارت ایران (شاتا)، دکتر " مهدی غضنفری " در مراسم روز ملی صادرات با حضور معاون اول رییس جمهوری و جمعی از مسئولان دولتی و نمایندگان بخش خصوصی ، چگونگی سیستم طبقه بندی کالا و اینکه صادر کنندگان در چه بخش هایی از آن می توانند نقش آفرین باشند را مورد توجه قرار داد و افزود: چند تصمیم تاریخی را مطرح می کنم که اگر مهر تایید به آن زده شود ، آنها را پیگیری می کنیم .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با بیان اینکه ، شرایط کشور نیازمند مداقه و توجه زیادی در برخی پارامتر های اقتصادی است ، افزود: به این دلیل مدیریت و تقاضای ارز باید با حساب و کتاب دقیق تری انجام شود و شما صادرکنندگان یکی از مهمترین گروه های ارز آور در کشور هستید .
** تقسیم 10 گروه کالایی واردات به سه خانواده و گروه
دکتر غضنفری واردات کشور پس از نوسانات ارزی را به سه خانواده و گروه اصلی تقسیم کرد و گفت ، گروه یا خانواده اول 2 اولویت هستند که کالاهای اساسی و دارو را در بر می گیرد و ارز مرجع دریافت می کنند ، خانواده دوم 6 اولویت (سه تا هشت ) است که در مرکز مبادلات ارزی ، ارز مبادله ای دریافت می کنند ، این اولویت ها شامل همه قطعات ، کالاها و مواد اولیه ای است که در تولید استفاده شده و محصول تولیدی را در کارخانه شکل می دهند ، این شش اولویت ارز حدود 2500 تومان در مرکز مبادلات ارزی دریافت می کنند و برای 2 اولویت نخست نیز ارز مرجع (1226 تومان ) تعلق می گیرد .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت سپس گفت : 2 اولویت آخر یا خانواده سوم ، گروه های کالایی 9 و 10 واردات شامل ، اقلام مصرفی و کم دوام است .
وی ادامه داد : بنابراین خانواده اول ارز مرجع ، خانواده دوم ارز مبادله ای و خانواده سوم هیچ کدام از این دو ارز را دریافت نمی کند و برای مجموع این اولویت ها حدود 70 میلیارد دلار ارز مصرف می شود .
دکتر غضنفری با بیان این جمله که امروز به دنبال آن هستیم که آیا می شود نفت را به طور کامل از سیستم تجاری کشور از حوزه واردات و صادرات خارج کرد و میان ارز مورد نیاز واردات و ارز حاصل از صادرات انطباقی ایجاد کرد ، افزود: باید ببنیم چه فاصله و شکافی میان این دو است و برای آن باید چه کاری انجام دهیم .
وی ادامه داد : در همه ردیف های کالاهایی (10 اولویت ) هم صادرات و هم واردات داریم به نحوی که در گروه کالایی اول شامل کالاهای اساسی و نهاده های تولید ، میزان واردات بیش از 6 میلیارد دلار است و در مقابل 300 میلیون دلار صادرات صورت می گیرد که تفاضل این دو تراز منفی را نشان می دهد .
به گفت وزیر صنعت ، معدن و تجارت ، در مورد گروه کالایی دوم ، دارو و تجهیزات پزشکی ، تراز واردات و صادرات منفی است .
دکتر غضنفری در ادامه با توضیح این مطلب که اگر در تک تک اینها تراز صفر بود ، معنی آن این است که به ارز حاصل از نفت نیاز نداشتیم ، افزود: اما با کمال تاسف این گونه نیست و اگر برویم سراغ شش تای بعدی که مربوط به حوزه تولید است ملاحظه می شود که در این اولویت ها هم واردات و هم صادرات داریم .
وی عنوان کرد: در 2 اولویت آخر ( 9 و 10) که کالاهای مصرفی و کم دوام است ، تراز واردات و صادرات آن مثبت است و معنای آن این است که قدرت صادرات داریم ، اما با کمال تاسف درهمین 2 گروه آخر واردات هم داریم ، به عنوان مثال ، یخچال یا ماشین لباسشویی یا کولر وغیره .هم تولید می کنیم و هم واردات آن انجام می شود و هم صادرات دارد .
دکتر غضنفری با بیان این جمله که دو تصمیم تاریخی را می خواهم مطرح کنم ، افزود: برای اینکه در جمهوری اسلامی تعادلی بین ارز وارداتی و صادراتی ایجاد کنیم باید ، دو کار انجام دهیم ، نخست اینکه ارز وارداتی کمتر مصرف کنیم و دوم اینکه ارز صادراتی بیشتری ایجاد کنیم و اگر بتوانیم فاصله این دو که حدود 10 تا 20 میلیارد دلار را کاهش داده و به هم نزدیک کنیم ، در واقع گام بزرگی است که تحریم ها موجب می شوند ، باید از آنها تشکرکرد.
** مردم کالاهای اولویت 9 و 10 را مصرف نکنند
وزیر صنعت ، معدن و تجارت سپس جمع دو اولویت 9 (5.1 میلیارد دلار ) و 10 ( 3.8 میلیارد دلار ) را 9 میلیارد دلار بیان کرد و افزود: هر چقدر مردم بتوانند اولویت 9 و 10 را مصرف نکنند و سازمان توسعه تجارت ثبت سفارش این کالا را انجام ندهد ، در واقع تا سقف نزدیک به 10 میلیارد دلار می توان صرفه جویی داشت.
وی افزود: بنابراین اولین تصمیم تاریخی که دراین مقطع حساس از کشورمان باید بگیریم این است که گروه کالای اولویت 9 و 10 را کالای داخلی مصرف کنیم ، تعبیری که مقام معظم رهبری دراین سال تاکید کردند .
دکتر غضنفری در ادامه با بیان این جمله که من نمی خواهم بگویم همه اقلامی که در اولویت 9 و 10 است ، درداخل تولید می شود ، گفت : برخی موارد این گونه نیست ، بهرحال سقف میزانی که می توانیم صرفه جویی کنیم 10 میلیارد دلار است.
** ضرورت تولید استاندارد ، کیفی و ارزان
وی ادامه داد : یک تصمیم تاریخی دیگری هم باید بگیریم و آن هم این است که اولویت سه تا هشت ، اولویت های تولیدی کشور است که تراز همه اینها منفی است اگر تولید کنندگان بتوانند کالای استاندارد کیفی و ارزان تولید کنند ما در این اولویت ها می توانیم صرفه جویی ارزی داشته باشیم ، ترازها همه منفی است ، فقط اولویت 9 و 10 مثبت است .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با بیان اینکه بیش از 7 میلیاردلار برای واردات کنجاله ، ذرت ، گندم و جو مصرف می شود ، گفت :تصمیم تاریخی دیگر این است که از حوزه کشاورزی بخواهیم که اینها را در داخل کشور برای ما تولید کنند و در این خصوص سه یا 5 میلیارد دلار می توانیم تولید داخل داشته باشیم .
دکتر غضنفری یادآور شد : کالاهایی که اولویت سه تا هشت و ارز مبادله ای مصرف می کنند معمولا کالای نیمه ساخته است ، اینجا موضوعی که اهمیت دارد حجم ارزش افزوده ای است که در کشور ایجاد می شود یعنی اینکه هرچه بتوانیم اولویت های سه و چهار را بیشتر وارد کشور کنیم ولی اولویت های 5، 6 و 7 را کمتر وارد کنیم معنی اش این است که ارزش افزوده در کشور شکل می گیرد.
** ممنوعیت اولویت های 9 و 10 و افزایش صادرات آن
به گفته وی ، اگر واردات اولویت های 9 و 10 را ممنوع کنیم و صادرات آن را افزایش دهیم ، بنابراین سومین تصمیم تاریخی است که باید گرفت تا تحریم ها را به طور کامل شکست بخورد ، یعنی اینکه باید تراز کالاهایی که ارز مرجع دریافت می کند و کالاهایی که ارز مبادله ای دریافت می کنند مثبت شود ، معنی اش این است که در حوزه کشاورزی کار بیشتری می توانیم انجام دهیم .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با استناد به آمارهای رسمی گفت : میزان صادرات غیرنفتی حدود 44 میلیارد دلار است و در مقابل میزان واردات بیش از 65 میلیارد دلار است که نتیجه این دو تراز منفی را نشان می دهد و یعنی اینکه فاصله این دو حدود 18 میلیارد دلار است و بین واردات و صادرات (هر دو غیرنفتی ) فاصله است و این همان جایی است که می گویند نفت کشورجمهوری اسلامی ایران را تحریم می کنیم تا بتوانیم به اهدافمان برسیم یعنی اگر بتوانیم 18 میلیارد دلار را فراهم کنیم نیازمند ارز نفت نیستیم .
دکتر غضنفری افزود: میزان صادرات غیرنفتی 44 میلیارد دلار است ، واردات کشور هم نزدیک به 60 میلیارد دلار است ، بنابراین 18 میلیارد باید به اقتصاد کشور داده شود تا امر واردات به درستی انجام شود ، اما بانک مرکزی می گوید که میزان واردات 70 میلیارد دلار است ..

** ارز صادر کنندگان در خدمت تولید
وی با طرح این پرسش که ارز صادرات کشور چگونه مصرف می شود ، بخش دوم سخنان خود را به این موضوع اختصاص داد و گفت : از واردات ،در یک جدول چهار شاخصی شامل ، کالا ، خدمات ، قاچاق و سایر ،کالا حدود 60 خدمات نزدیک به 15 است ، ممکن است قاچاق کالا صورت گیرد ارز را می برد کالا را از مرزهای غیرگمرکی می آورد یا سایر مردم ممکن است ارز بخرنند یا خدای ناکرده خروج سرمایه داشته باشیم .
دکتر غضنفری سپس با بیان اینکه چرا تعادل ارزی صورت نمی گیرد ، یکی از دارندگان مهم ارز را صادر کنندگان دانست و گفت : آیا ارز صادر کنندگان در راستای کالا و خدمات یا در قسمت قاچاق یا سایر استفاده می شود .
وی در تکمیل جمله خود گفت: اگر ارز حاصل از صادرات صادرکنندگان در دو بخش اول استفاده نشود ، ارز صادر کننده در خدمت تولید نیست ، معنی اش این است که تحریم ها می تواند آزار دهنده باشد چون باید ارز نفت را بیاوریم و آن هم گره خورده است ، پس پرسش مهمی که با آن مواجه هستیم ، تصمیم های تاریخی است که باید صادر کنندگان ، مردم ، تولید کنندگان و حوزه کشاورزی یاد بگیرند .

** اشتیاق بازار غیررسمی به ارز صادر کنندگان
دکتر غضنفری خطاب به صادر کنندگان گفت : 44 میلیارد دلارارز خود را در کدام بخش می خواهید مصرف کنید ، بهتر از من می دانید که متقاضیان دو ستون آخر (قاچاق و سایر ) چقدر مشتاقانه ریال پرداخت می کنند چون صادر کنندگان و سایر تولید کنندگان ارز را به آنها نمی دهند .
وی افزود: بنابراین موضوع قیمت ارز، موضوعی فرعی است ، 2500 تا 3500 فراهم می شود ، اما ارزی که با صدر کالا از کشور یا خدمات فراهم می کنیم دراختیار کدام یک از اینها قرار می گیرد اگر در اختیار دو اولویت آخر قرار گیرد ، کمکی به دور زدن تحریم نمی کند ، مسئولیت تاریخی دراین شرایط چیست ؟
وزیر صنعت ، معدن و تجارت از صادرکنندگان به عنوان افرادی شریف وایران دوست نام برد و گفت : آنها با انقلاب و نظام همراه هستند و برآنند تا ارز حاصل از صادرات خود را در مسیر تولید مصرف کنند و اما مکانیزم آن چه باید باشد ؟ پرسشی است که حدود سه هفته است که مطرح می کنیم و صادرکنندگان نیز با ما دراین خصوص همراهی می کنند .
وی با بیان اینکه مرکز مبادلات ارزی تنها جایی است که اولویت های تولید از آن ارز دریافت می کنند ، افزود: سایر اولویت ها ارز ما را مصرف می کنند ، اولویت هایی که نشتنه مصرف ارز هستند ، تمام نمی شود اما تولید از درون آن نمی آید .
وی با یادآوری این موضوع که من می دانم قیمت ارز، پیمان سپاری و مسائلی را که مانع صادرات غیرنفتی است را اصلا نباید امروز مطرح کرد ، گفت : با شما موافقم اما شما هم به من حق بدهید که به عنوان یک شهروند ایرانی بدانیم که درآمد حاصل از 44 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی در کجا مصرف می شود ، پرسشی که برای آقای بهمنی بانک مرکزی هم است و برای هر دارنده ارز که دنبال سر بلندی ایران است . مطرح می شود.
دکتر غضنفری در باره تصمیم تاریخی پنجم آن نیز گفت : دولت نیز باید موانع تولید و صادرات را بردارد ،
** مصوبه اخیر مجلس و کاهش منابع تولید
وزیر صنعت ، معدن و تجارت در بخش دیگری از سخنان خود به مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی و اینکه طبق قانون بودجه قرار بود 10 درصد منابع صندوق توسعه ملی به عنوان سرمایه در گردش واحدهای تولیدی استفاده شود ، گفت : مجلس در هفته قبل مصوب کرد که این 10 درصد ، 10 درصد درآمدهای ارزی امسال باشد این درآمدها که عددی نمی شود.
وی افزود : ما حداقل 8 هزار میلیارد تومان می توانستم از 10 درصد منابع صندوق توسعه ملی برای سرمایه در گردش به حوزه تولید اختصاص دهیم ، آن را با منابع بانکی تلفیق می کردیم که 16 هزار میلیارد تومان می شد، مجلس هفته قبل در آخرین روزهای کاری تفسیر کرد که این 10 درصد از درآمدهای نفتی امسال صندوق است یعنی تقریبا هیچی و این تصمیم با نامگذاری سال تولید ملی ، حمایت از کار و سرمایه ایرانی سازگاری ندارد ، اینها مشکلاتی است که با توجه به چند برابر شدن مواد اولیه و ال سی باید حل کنیم ، تولید باید سرمایه در گردش خود را بگیرد
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با طرح این جمله که هم اکنون در شرایط بسیار حساسی قرار داریم و نباید مقوله ارز کشور را دچار مشکل کند ، افزود: می توانیم کاملا آن را مدیریت کنیم.
وی افزود: 44 میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات غیرنفتی است ، 20 میلیارد دلار هم نفت روی آن بگذارد ، 60 میلیارد دلار می شود ، مردم با مصرف نکردن کالاهای مصرفی کم دوام مشابه تولید داخلی از مصرف 10 میلیارد دلار ارز خودداری می کنند ، صادر کنندگان نیز به عنوان افسران جبهه صادرات می توانند 10 میلیارد دلار به تولید کمک کنند که دراین صورت سربه سر می شویم و این طور می توانیم مسیر پرفراز و نشیب را در حوزه جنگ اقتصادی که بر ما تحمیل شده و متاسفانه به اندازه کافی پیدا و مشهود نیست طی کنیم تا مسیر انقلاب به اهداف متعالی خود دست یابد و قطعا با یاری خداوند این گونه خواهد شد .