این روز‌ها بسیاری از مستاجران و خریداران مسکن همزمان با افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت‌ها به دنبال خانه‌هایی با قیمت‌های متناسب با قدرت خرید خود هستند، اما این در حالی است که به گفته مشاوران املاک رشد چشمگیر قیمت مسکن باعث شده است که واحد مسکونی زیر ۴۰۰ میلیون تومان در تهران پیدا نشود و این امر سبب کوچ بسیاری از خریداران و اجاره نشین‌ها به حاشیه شهر‌ها شده است.
افزایش ناگهانی قیمت خانه طی ماه‌های اخیر در تهران شوک بزرگی بود که تغییرات قابل توجهی را در بازار مسکن به وجود آورد. این موضوع باعث شده است، مخاطبان بسیاری از خانه‌های لوکس و بزرگ محله‌های گران‌قیمت پایتخت ریزش کنند و افراد زیادی توان مالی خرید و سکونت در چنین خانه‌هایی را از دست بدهند.
این جهش قیمت موجب افزایش تعداد مشتریان خانه‌های کوچک‌تر و ارزان قیمت شد. به همین دلیل در حال حاضر افراد زیادی در محله‌های مختلف تهران جستجو می‌کنند و به دنبال مناطق ارزان‌قیمت برای خرید خانه یا اجاره آپارتمان هستند.
ارزان‌ترین محله‌های تهران در بازار مسکن را بشناسید
همانطور که می‌دانید مناطق شمالی تهران مانند فرمانیه، زعفرانیه، قیطریه، الهیه و تجریش از گران‌قیمت‌ترین محله‌های تهران محسوب می‌شوند. علت گرانی خانه‌های این مناطق را علاوه بر موقعیت جغرافیایی می‌توان در معماری، متراژ و امکانات موجود در خانه‌ها دانست.
علاوه بر این بخشی از محله‌های شمال شرق و شمال غربی هم در گروه خانه‌های لوکس و گران قرار دارند. از معروف‌ترین این محله‌ها هم می‌توان به شهرک غرب، سعادت‌آباد، پاسداران، دروس و جردن اشاره کرد. هر چه از شمال تهران به سمت جنوب آن حرکت کنید قیمت خانه‌ها کمتر خواهد شد. به طوری که محله‌های جنوب شرق، جنوب غرب و جنوب به ترتیب ارزان‌ترین محله‌های تهران برای سکونت هستند. در بین مناطق ۲۲ گانه شهرداری، مناطق ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ را می‌توان در همین گروه قرار دارد. در ادامه بعضی از محله‌های ارزان را بررسی خواهیم کرد.
شوش: این محله یکی از قدیمی‌ترین مناطق شهر تهران است که از سال ۱۳۰۶ رشد کرد. این منطقه رونق سابق خود را از دست داده و یکی از مناطق منزوی پایتخت به حساب می‌آید. قیمت یک خانه نوساز ۶۴ متری در این محله با دو اتاق خواب، پارکینگ، انباری و آسانسور حدود ۲۸۰ میلیون تومان است. همچنین یک خانه ۸۰ متری ۱۰ ساله در محله شوش مجهز به ۲ اتاق خواب، پارکینگ موتور، انباری و آسانسور برابر با ۴۰۰ میلیون تومان برآورد شده است.
کهریزک: از جنوبی‌ترین محله‌های تهران می‌توان به کهریزک اشاره کرد. این منطقه گرچه از نظر شهرداری بخشی از تهران محسوب می‌شود، اما در عمل باید گفت در حومه تهران واقع شده است و خانه‌های ارزان قیمتی دارد. به طوری که خانه‌ای ۸۰ متری و نوساز در این محله با دو اتاق خواب، پارکینگ، انباری و آسانسور حدود ۳۱۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. خانه نوساز دیگری هم با متراژ ۱۰۰ متر در این محله دارای دو اتاق خواب، پارکینگ، انباری، آسانسور و حیاط اختصاصی ۲۰ متری مبلغی برابر با ۴۱۰ میلیون تومان دارد.
اگر دنبال خانه‌ای ارزان‌قیمت در جنوب غربی تهران هستید، محله شادآباد در منطقه‌ی ۱۸ شهرداری را فراموش نکنید. این محله گرچه از نظر امکانات رفاهی نسبت به مناطق دیگر تهران شرایط مطلوبی ندارد، اما در عوض خانه‌هایی خوش ساخت، مجتمع‌های مسکونی با کیفیت و البته قیمت مناسب دارد. به همین دلیل برای افرادی که دنبال خانه‌ای ارزان هستند، محله شادآباد می‌تواند انتخاب معقولی باشد. یک خانه ۵۵ متری دو خوابه، ۱۰ سال ساخت در این محله قیمتی در حدود ۳۵۵ میلیون تومان دارد. علاوه بر این خانه یک خانه ۱۰۵ متری با دو اتاق خواب، پارکینگ، آسانسور، انباری، بالکن و دو سرویس بهداشتی در حدود ۵۹۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است.
گران ترین شهرهای کشور در حوزه ساختمان
طبق گزارش مرکز آمار شهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد و تبریز به ترتیب گران‌ترین شهرهای ایران را تشکیل می‌دهند. شهر تهران به دلیل پایتخت بودن و میزان تمرکز بالای امکانات رتبه نخست را دارد. شهر اصفهان نیز به دلیل میزان اشتغال ناشی از گردشگری و توریسم و همچنین سطح رفاه شهری در وضعیت مطلوبی قرار دارد. شهر کرج نزدیک پایتخت است و از امکانات رفاهی مناسب بهره مند است. از طرفی فاصله آن تا پایتخت سبب شده که مشکلاتی از قبیل آلودگی هوا و ترافیک در آن کمتر باشد و همین مسئله باعث شده تا به موقعیتی ممتاز از نظر مسکونی تبدیل شود.
شهر مشهد به خاطر همجوار بودن با حرم مطهر امام رضا (ع) هر سال پذیرای تعداد بالایی از زائران و توریست‌های داخلی و خارجی است و همین مسئله برای ساکنان این شهر درآمدزایی بالایی را به دنبال دارد. همچنین توسعه فضای شهری و تأسیس مرکز خرید‌های بزرگ بر قیمت مسکن در این شهر تأثیر گذاشته است. شهر تبریز نیز از دیرباز مورد توجه حاکمان ایران بوده و در مقطعی از تاریخ نیز پایتخت بوده است. تبریز شهری توسعه یافته با موقعیت‌های صنعتی، تجاری و کشاورزی بالا است و بسیاری از کارخانه‌های بزرگ کشور در آن قرار گرفته‌اند.
اگرچه قیمت مسکن در هر شهر نسبت به مناطق مختلف متفاوت است، اما به طور کلی می‌توان گفت که متوسط هزینه‌های مسکن در شهرهای گران قیمت از متوسط هزینه در شهرهای دیگر بسیار بالاتر است. به طوری که در این شهر‌ها هزینه‌های مربوط به خرید یا اجاره مسکن به طور میانگین حدود ۶۰ درصد از درآمد‌های خانواده‌ها را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در شهرهای دیگر مسکن ارزان قیمت به میزان بیشتری وجود دارد و حدود ۲۰ درصد از درآمد خانواده‌ها را به خود اختصاص می‌دهد.
شهر‌هایی با مسکن ارزان قیمت کدامند؟
شهر ایلام رتبه اول را در بین شهرهای ارزان قیمت، به خود اختصاص داده است. قیمت مسکن در ایلام به طور میانگین حدود نصف قیمت مسکن در شهر تهران است و همین مسئله سبب شده تا افرادی که به دنبال خانه ارزان قیمت در شهرهای دیگر هستند، به ایلام به عنوان یکی از گزینه‌ها فکر کنند. همچنین شهرهای یاسوج در استان کهگیلوی و بویر احمد، بیرجند در خراسان جنوبی و بوشهر در استان بوشهر نیز از دیگر شهرهای ارزان قیمت هستند.
یکی از عواملی که سبب می‌شود تا خانه ارزان قیمت در برخی از استان‌ها بیشتر وجود داشته باشد، میزان معامله مسکن است. در استان‌های پرجمعیت معمولا میزان معامله بالاتر است و تقاضای بیشتری برای مسکن وجود دارد؛ به همین دلیل هزینه‌های مسکن در این شهر‌ها نسبت به شهر‌هایی با جمعیت کم، بیشتر است. به طور کلی برای شهرهای ارزان قیمت نمی‌توان یک آمار دقیق ارائه داد؛ زیرا تعداد این شهر‌ها بسیار زیاد است و هزینه‌های مربوط به مسکن در آنها اختلاف بسیار کمی دارد.
چه عواملی سبب گرانی یا ارزانی شهر‌ها می‌شوند؟
قیمت زمین
یکی از اصلی‌ترین مواردی که بر قیمت مسکن تأثیر می‌گذارد، قیمت زمین است. شهر‌هایی که در آنها زمین‌های مسکونی بیشتری وجود داشته باشد، مسکن ارزان قیمت نیز در آنجا بیشتر یافت خواهد شد. معمولاً در شهرهای بزرگ زمین با کاربری مسکونی کمتر وجود دارد و زمین‌ها عمدتاً توسط سرمایه‌داران خریداری شده و دارای کاربری تجاری هستند. به همین دلیل تعداد مسکن ارزان قیمت در این شهر‌ها کمتر است.
میزان توسعه‌یافتگی
همچنین توسعه‌یافتگی شهر‌ها نیز بر وضعیت قیمت مسکن تأثیرگذار است. زندگی در شهر‌هایی که جمعیت بالاتری دارند، به دلیل توسعه زیرساخت‌های شهری از رفاه بیشتری برخوردار است و همین مسئله قیمت مسکن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این در حالی است که در شهرهای با جمعیت کم به دلیل عدم وجود برخی نیازها، مشاغل مربوط نیز شکل نمی‌گیرند و در نتیجه افراد برای رفع نیاز‌های خود در زمینه‌های مختلف مجبورند به شهرهای دیگر مسافرت و یا حتی مهاجرت کنند.
وجود امکانات
وجود امکانات دیگر مانند فرصت‌های آموزشی و امکانات رفاهی، گردشگری، زیرساخت‌های شهری از جمله عواملی هستند که بر قیمت مسکن تأثیر می‌گذارند. ذکر این نکته ضروری است که وقتی از مسکن ارزان قیمت و یا شهرهای دارای خانه ارزان صحبت می‌کنیم، لزوماً به این معنی نیست که وضعیت کلی زندگی در این شهر‌ها نامناسب است؛ بلکه منظور اشاره به تفاوت‌های شهرهاست و طبیعی است که افراد مختلف برحسب نیاز‌های خود محل سکونتشان را انتخاب می‌کنند.
ثبات اقتصادی
البته به تمام عوامل بالا باید وضعیت ثبات اقتصادی را نیز اضافه کرد. در کشور ما با تغییر سیاست‌های مسکن در دوره‌های مختلف قیمت مسکن دستخوش تغییرات گوناگون می‌شود و مسائلی مانند دستمزد کارگران و قیمت مصالح ممکن است در منطقه‌ای نسبت به منطقه دیگر تفاوت داشته باشند. حتی گاهی ممکن است مسکن ارزان قیمت در یک استان به دلیل احداث یک کارخانه یا پالایشگاه به مسکن گرانی تبدیل شود؛ بنابراین توجه به وضعیت لحظه‌ای بازار نیز مهم است و افراد متقاضی مسکن قبل از هر اقدامی به منظور یک برآورد درست باید اطلاعات بروز را از نهاد‌های مربوط جویا شوند.
بیشتر بخوانید: گره کور بازار مسکن در دست افزایش تسهیلات/حداکثر مدت بازپرداخت اقساط وام مسکن ۱۵ سال است
کاهش قیمت مسکن
مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران در گفت و گو با خبرنگار راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه نمی‌توانیم مناطق تهران را ایالت بندی کرده و مناطق ارزان قیمت را مشخص کنیم، گفت: خوشبختانه در یکی ۲ ماه گذشته قیمت مسکن به ویژه در حوزه اجاره کاهش چشمگیری یافته است.
او در ادامه گفت: راه اندازی پویش موجران با انصاف توانست در بازار مسکن بسیار موثر باشد و زمینه ساز کاهش قیمت چشمگیر مسکن شود.
خسروی افزود: تمامی مناطق تهران در بازار اجاره کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی داشته و بازار خرید مسکن هم در مقایسه با ماه‌های پایانی سال گذشته کاهش ۲۰ درصدی داشته است.
کاهش ۱۵ درصدی نرخ اجاره‌بها در مناطق ۲۲ گانه تهران
خسروی گفت: نرخ اجاره در مناطق ۲۲ گانه تهران ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش یافته و همچنین نرخ خرید و فروش هم با گفته‌های وزیر راه و شهرسازی شیب نزولی گرفته است.
خسروی با بیان اینکه طی یک ماه گذشته و همزمان با صحبت‌های وزیر راه و شهرسازی مبنی بر اینکه فعلا خانه نخرید، قیمت‌های مسکن به ویژه در تهران کاهش یافته است، گفت: با بازرسی‌های صورت گرفته از تمامی مشاوران املاک، آمار‌ها نشان دهنده کاهش قیمت به ویژه در بازار اجاره است.
او با بیان اینکه در منطقه ۲ تهران قیمت اجاره ۳ تا ۵ میلیون تومان کاهش یافته است گفت: در منطقه ۴ تهران قیمت‌های اجاره ۱۵ تا ۲۰ درصد و قیمت خرید و فروش ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه املاک استان تهران به منطقه ۱۰ تهران هم اشاره کرد و گفت: در این منطقه قیمت‌های خرید و فروش ۸ درصد و قیمت‌های اجاره ۱۰ درصد کاهش داشته و در منطقه ۷ هم قیمت اجاره ثابت، اما قیمت‌های خرید و فروش ۱۵ درصد کاهش داشته است.
قلی خسروی درباره منطقه ۸ تهران هم گفت: در این منطقه اجاره بها ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافته، اما قیمت‌های خرید و فروش ۱۵ درصد کاهش یافته است.
وی با اشاره به اینکه در منطقه ۱۱ قیمت‌های اجاره افزایش یافته است گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد که قیمت‌های خرید و فروش ۱۵ درصد کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه املاک استان تهران تاکید کرد: در منطقه ۹ تهران قیمت‌ها در حوزه اجاره ثابت بوده، اما در حوزه خرید و فروش ۱۵ درصد کاهش داشته است.
قلی خسروی درباره منطقه ۱۲، گفت: قیمت‌های اجاره در این منطقه ثابت بوده، اما قیمت‌های خرید و فروش ۱۵ درصد کاهش داشته است.
کاهش ۳۰ درصدی اجاره در تهران تا چند ماه آینده
حسام عقبایی نایب رییس اتحادیه املاک استان تهران در گفت و گو با خبرنگار راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه طبق پیش بینی‌ها تا پایان شهریور ماه قیمت مسکن کاهش می‌یابد گفت: رکود و کاهش قدرت خرید متقاضیان باعث شده که قیمت مسکن روند نزولی به خود بگیرد و همین امر باعث می‌شود که قیمت آپارتمان در برخی از نقاط تهران در نیمه دوم سال در واحد‌های زیر ۱۵۰ متر بین ۱۵ تا ۳۰ درصد کاهش یابد.
او اظهار کرد: در نیمه دوم سال رکود در بازار مسکن عمیق‌تر می‌شود به طوری که در ربع قرن گذشته بازار مسکن چنین رکودی را تجربه نکرده است.
عقبایی با اشاره به اینکه در یک سال گذشته شاهدکاهش حجم معاملات مسکن تا ۷۸ درصد بوده‌ایم گفت: پیش بینی می‌شود تا یک ماه آینده کاهش معاملات مسکن به مرز ۸۰ درصد هم برسد و این میزان در شهر تهران نسبت به سایر شهر‌ها بیشتر است.
او ادامه داد: مناطق ۱۸،۱۹ و ۲۱ در تهران ارزان هستند و کمبود تقاضا و افزایش عرضه باعث شده قیمت‌ها در این مناطق مناسب‌تر باشد.
عقبایی گفت: تا چند ماه آینده شاهد کاهش ۳۰ درصدی اجاره در تهران خواهیم بود.
سمنان شهری ارزان برای خانه دار شدن
ایرج رهبر دبیر انجمن انبوه سازان کشور در گفت و گو با خبرنگار راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه استان سمنان در مقایسه با سایر شهر‌ها ارزان‌ترین شهر در بخش اجاره و خرید و فروش به شمار می‌رود گفت: کم جمعیت بودن، وجود تعادل بین عرضه و تقاضا و تولید مناسب مسکن باعث ایجاد ثبات قیمتی در حوزه اجاره و خرید فروش مسکن در این شهر شده است.
براساس این گزارش وجود خانه‌های ارزان در برخی مناطق تهران و یا سایر شهر‌ها می‌تواند آرزوی خانه دار شدن را برای بسیار از جوانان برآورده کند. انتظار این است دولت و وزارت راه وشهرسازی با اتخاذ تدابیری درست و ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا زمینه خانه دار شدن را برای تمامی جوانان فراهم کند.
باشگاه خبرنگاران