محسن احتشام در آستانه فصل برداشت طلای سرخ از مزارع استان‌های خراسان رضوی و جنوبی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما در بیرجند با بیان اینکه معتقدیم درآمد حاصل از زعفران باید در خدمت ایجاد اشتغال و توسعه مناطق زعفران‌کاری باشد، اظهار کرد: خرید توافقی نباید در خدمت سوداگران، دلال‌‌ها و رانتجویان باشد. وی با اشاره به ورود سازمان تعاون روستایی به حوزه خرید حمایتی زعفران گفت: این اقدام اگر با نیت کمک به کشاورزان، ثبات بازار و همچنین خرید محصول مازاد برتوان خرید بخش خصوصی و صادرکنندگان صورت گیرد می‌تواند اقدام خوبی باشد و در این صورت ما نیز در شورای ملی زعفران از این طرح دفاع می‌کنیم. صادرکننده نمونه کشوری زعفران ایران در چند دوره متوالی تاکید کرد: اما اگر قرار باشد به شکل قبل باشد؛ یعنی محصول خریداری شود و برای یک عده خاص رانت ایجاد شود و به این ترتیب صادرکنندگان را دچار مشکل سازد و همچنین علاوه‌بر آن بازارهای جهانی را با مشکل روبه‌رو کند قطعا منفعتی برای کشاورزان نخواهد داشت.
احتشام با بیان اینکه اگر این اقدام در راستای فراهم‌سازی زمینه همکاری با صادرکنندگان باشد و با نظر و مشورت و همراهی بخش خصوصی صورت گیرد و همه در این زنجیره دیده شوند قطعا بخش خصوصی هم همراهشان خواهد بود، تصریح کرد: با ایجاد رانت و تامین منافع افراد خاص قطعا این کار را به صلاح نمی‌دانیم. کارشناس ارشد بازاریابی بین‌الملل ادامه داد: دوسال قبل سازمان تعاون روستایی اقدام به خرید زعفران کرد اما پرسش اینجاست که چه اتفاقی افتاد؟ این سازمان زعفران کشاورز را با قیمت پایین خریداری کرد با این استدلال که قصد دارد از افت قیمت جلوگیری کند. پس از آن قیمت ارز بالا رفت و زعفران هم گران شد. احتشام با اشاره به اینکه زحمت کار را کشاورزان کشیدند و منفعتش را به اسم حمایت از کشاورزان عده‌ای واسطه بردند، تصریح کرد: در بازارهای جهانی قیمت زعفران را پایین آوردند و سبب شد قیمت پایه زعفران نیز افت کند، چراکه بسیاری از افرادی که وارد چرخه زعفران شدند، حرفه و کارشان این نبود.
سود زعفران نصیب دلالان می‌شود
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر با یک بررسی کوچک می‌توان دریافت که ارز حاصل از صادرات زعفران که توسط این افراد صورت گرفته نیز به چرخه اقتصادی کشور برنگشته است. احتشام درباره قیمت زعفران در دو سال قبل نیز گفت: سازمان تعاون روستایی زعفران را دو سال قبل با قیمت ۴ تا ۶ میلیون تومان از کشاورز خریداری کرد و در بازار بورس تا ۱۵ میلیون تومان هم خرید و فروش شد. مابه‌التفاوت این قیمت نیز به دست یکسری دلال رسید که سود هنگفتی نصیب‌شان شد؛ اما به دست کشاورز زعفران‌کار چیزی نرسید.
کارشناس ارشد بازاریابی بین‌الملل اظهار کرد: متاسفانه آن سال، به صادرکنندگان واقعی زعفرانی برای صادرات داده نشد، به همین دلیل بسیاری از صادرکنندگان در تهیه زعفران موردنیازشان دچار مشکل شدند. احتشام تاکید کرد: اگر سازمان تعاون روستایی این اقدام را با هدف منفعت کشاورز، ثبات قیمت و بازار و همچنین جلوگیری از افت قیمت انجام دهد و مازاد تولید سال گذشته را خریداری کند ما نیز این اقدام را تایید می‌کنیم، البته مشروط بر اینکه مثل گذشته دچار رانت‌بازی و بورس‌بازی نشوند. وی ادامه داد: همچنین انتظار داریم موقع فروش نیز سازمان تعاون روستایی زعفران را به اهل کار، واحدهای فرآوری یا صادرکنندگان واقعی بدهد نه اینکه به کسانی بفروشد که دنبال سوداگری هستند؛ چراکه با این کار سبب می‌شوند بازار دچار بی‌ثباتی شود و صادرکنندگان نیز در تامین محصولات خود دچار سردرگمی شوند.
کشاورزان سهم منصفانه‌ای بگیرند
احتشام با تاکید بر اینکه باید بدانیم دوران آن سرآمده که زعفران‌کاران زحمتکش طلای سرخ بکارند؛ اما مناطق زعفران‌کاری از مناطق محروم و توسعه‌نیافته قلمداد شدند، خاطرنشان کرد: در حقیقت کشاورزان ما باید سهم منصفانه‌ای از دسترنج خود دریافت کنند. صادرکننده نمونه کشوری زعفران ایران در چند دوره متوالی یادآور شد: بنابراین هر طرح خریدی باید در راستای کمک واقعی به کشاورزان باشد و در ابتدا منافع کشاورزان تامین شود، سپس منافع مصرف‌کننده، چراکه تولید برای مصرف است. رئیس شورای ملی زعفران ایران سازماندهی و ساماندهی و مدیریت بر فرآیند صادرات زعفران و صدور کارت اهلیت برای جلوگیری از فعالیت کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای و صادرات با کارت دیگران را یکی از اولویت‌های مهم مدیریت بر فرآیند صادرات زعفران برای جلوگیری از فعالیت رقابت‌های منفی و رعایت قوانین و خط‌مشی‌های برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی برشمرد.
وی تاکید کرد: باید از فعالیت واسطه‌هایی که کار صادرکنندگان اصیل و متعهد را وتو می‌کنند جلوگیری کرد تا زعفران با قیمت‌های پایه صادر شود و صادرکننده متعهد نیز بتواند ارز آن را به چرخه اقتصادی برگرداند. احتشام با بیان اینکه مدیریت فرآیند صادرات زعفران اقدام اول و مکمل طرح خرید حمایتی خواهد بود، اظهار کرد: شورای ملی زعفران ایران طرح مدیریت بر فرآیند صادرات زعفران را تدوین و تقدیم وزارتخانه‌های صمت، جهاد کشاورزی و سازمان توسعه تجارت ایران کرده و منتظر تفویض اختیارهای قانونی برای این طرح به‌عنوان یک الگوی صادرات تخصصی و مدیریت شده است. رئیس شورای ملی زعفران ایران اظهار کرد: موفقیت در خرید توافقی، منوط به مدیریت بر بازار زعفران و همچنین سازماندهی و ساماندهی فرآیند صادرات زعفران خواهد بود.
دنیای اقتصاد