دولت تلاش دارد در طرح اقدام ملی مسکن بر اساس فرمول تامین‌مالی و قدرت متقاضی سبدی از پیشنهادهای مختلف را برای خانه‌دار شدن افراد ارائه دهد.
شاید مهم‌ترین تفاوت طرح اقدام ملی با مسکن مهر در همین موضوع باشد که این طرح بسته به توانایی مالی متقاضی و قدرت وی در پرداخت اقساط طراحی شده است.
ساخت خانه‌های مسکن مهر برای یک گروه اجتماعی بود اما طرح اقدام ملی مسکن برای گروه‌های مختلف اجتماعی در نظر گرفته شده است تا هر فردی با هر سطح مالی بتواند در این طرح خانه‌دار شود. برای مثال بخشی از طرح اقدام ملی مسکن به صورت «پروژه مشارکتی» تعریف شده که مخصوص کسانی است که توان پرداخت بیشتری دارند اما با دارایی فعلی خود نمی‌توانند خانه‌ای با متراژ بالا به صوررت مستقیم از بازار خریداری کنند.
این افراد می‌توانند با مشارک در این طرح سفارش خانه خود را به انبوه‌ساز داده و خانه‌ای با متراژ بیشتر و در جایی مناسب‌تر تهیه کنند.
در این طرح، برای کسانی که قدرت پرداخت اولیه را ندارند و به عنوان دهک‌های پایین جامعه شناخته می‌شوند، شرکت در «طرح تامین زمین به صوررت ۹۹ ساله» پیشنهاد می‌شود.
یکی دیگر از مهترین تفاوت‌های طرح اقدام ملی مسکن با مسکن مهر در این است که در این طرح هیچ خانه‌ای بدون متقاضی ساخته نخواهد شد؛ یعنی تنها در صورتی اقدام به آماده سازی زمین و پروژه در شهری می‌شود که قبل از آن نیازسنجی شده و اگر متقاضی ثبت نام نکند اصلا خانه‌ای ساخته نخواهد شد.
سیستم ثبت نام با مهلت سه روزه و سپس پایش اطلاعات و شرایط متقاضی به همین دلیل در این طرح گنجانده شده است.
برای مثال یکی از دلایلی که بخشی از تامین مالی پروژه در ابتدای این طرح توسط مشتری پرداخت می‌شود همین است که ارزیابی شود که مشتری بالقوه‌ای وجود دارد و بعد اقدام برای ساخت می‌شود.
موضوع دیگر زمانبندی ساخت خانه در این طرح است که از زمان انعقاد قرارداد به صورت دوساله ساخته می‌شود.
در مسکن مهر استان‌هایی که روی برنامه زمانبدی عمل کردند واحدها بر اساس آورده متقاضی تحویل داده شد. برای مثال در ابتدای این طرح یک واحد ۷۵ متری تنها با قیمت تمام شده ۱۲ میلیون تومان تحویل متقاضیان شد اما همان واحد وقتی مشمول گذشت زمان و اتفاقات قیمتی شد تبدیل به ۷۰ میلیون تومان شد.
از آنجایی که یکی از عوامل مهم در ساخت‌و ساز خانه برنامه زمانبدی است برای همین دولت در این طرح تنها از سازنده‌هایی حرفه ای، قابل اطمینان و آزمون پس‌داده استفاده می‌کند تا ساخت خانه در این طرح مثل مسکن مهربه پروژه‌ای زمان‌بر تبدیل نشود.
دولت تلاش دارد که در طرح اقدام ملی منابع مالی مردم معطل نشده و قیمت نهایی خانه مشمول گذشت زمان و اتفاقات احتمالی نشود.
یکی از مهترین انتقادات به شکل ظاهری خانه‌های مسکن مهر بود که به شکل خوابگاه ساخته شده است؛ خانه‌های طرح اقدام ملی یک شکل ساخته نخواهد شد و شامل تنوع در شکل ساخت، سازه و بنا است.
در این طرح مشتری از ابتدای ۳۰ درصد هزینه ساخت را به عنوان آورده اولیه به حساب بانکی که معرفی می‌شود واریز می‌کند و از این پول در فرآیند ساخت استفاده می‌شود.
دولت برای این سیاست خود استدلالی دارد و آن اینکه قرارداد بانک با مشتری به عنوان منبعی موثق برای ساخت اجزای پروژه باشد. ضمن اینکه اگر آورده اولیه از متقاضیان گرفته نشود پرداخت هزینه ساخت به صورت ماهیانه ممکن است مشمول بدقولی متقاضیان شود و به همین دلیل اکثریتی بخاطر چند نفر از تحویل خانه خود سر زمان مقرر محروم شوند و ساخت پروژه متوقف شود.
ایرنا