صاحبان کسب و کار معتقدند محدودیت‌های اینترنت و مشکلات مربوط به درگاه‌های پرداخت بانک‌ها باعث کاهش تراکنش و لطمه به فعالیتشان شده است اما بانک‌ها تلاش دارند که همه مشکلات مربوط به تراکنش‌های ناموفق اینترنتی را به گردن قطعی و کندی اینترنت انداخته و خود را تبرئه کنند.
میزان خریدهای اینترنتی در روزهای اخیر به دلیل قطعی اینترنت کاهش زیادی یافته است؛ به طوری که بسیاری از کسب و کارهای خرد و نوپایی که فعالیت آنها بر اینترنت و اپلیکیشن‌های تلفن همراه استوار است، دچار مشکل شده‌اند.
برخی از صاحبان این کسب و کارها، بانک‌ها را مسوول این مشکل دانسته و می‌گویند به دلیل ضعف درگاه های پرداخت بانک‌ها، امکان واریز وجه و انجام عملیات توسط مردم و خریداران وجود ندارد.
اما مسوولان شبکه بانکی در واکنش به این ادعاها می‌گویند: مشکلی از سوی بانک‌ها وجود ندارد و در واقع به دلیل قرار گرفتن سرورهای بانکی در داخل کشور، محدودیتی در ارایه خدمات آنها اعمال نشده و قطعی اینترنت بیشتر برای سایت‌ها و سرورهایی است که در خارج قرار دارند.
کاهش تراکنش‌ها و خریدهای اینترنتی
«سعید محمدی» از مدیران فروشگاه اینترنتی دیجی کالا در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: در روزهای اخیر شاهد خطاهایی در درگاه‌های پرداخت بانکی بوده‌ایم. این خطاها معمولا موقت بوده و به سرعت رفع می‌شود، اما در عصر چهارشنبه شمار آنها زیاد بود.
«مصطفی امیری»، مدیرعامل زرین پال نیز در این باره به ایرنا گفت: پیش از بروز مشکل قعطی اینترنت، شمار تراکنش‌های موفق از طریق درگاه‌های پرداخت بالای ۶۰ درصد بود، اما اکنون میزان تراکنش‌های موفق به زیر ۳۰ درصد افت کرده است.
وی با بیان اینکه حدود ۱۰۵ هزار کسب و کار خرد از خدمات درگاه پرداخت ما استفاده می‌کنند، اظهار داشت: تا پیش از وقایع اخیر، روزانه به طور میانگین ۱۵۰ هزار تراکنش داشتیم، اما در روز دوم قطعی اینترنت (یکشنبه) به یک‌باره میزان تراکنش‌ها به چهار هزار کاهش یافت و روز چهارشنبه به ۱۲ هزار رسید.
مدیرعامل زرین پال ادامه داد: میزان تراکنش ۱۰۵ هزار کسب و کار در پلتفرم ما پیش از قطعی اینترنت روزانه به طور میانگین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد تومان در روز بود که در روز چهارشنبه هفته گذشته به ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان کاهش یافت.
این فعال بخش خصوصی درباره قطعی خدمات پرداخت بانک‌ها گفت: در روزهای نخست قطع اینترنت، درگاه‌های پرداخت و خدمات بانک‌ها برای نیم ساعت تا دوساعت قطع می شد، اما به تدریج میزان قطعی خدمات بانک‌ها کاهش یافت.
وی با بیان اینکه ایرادات مربوط به پرداخت ها هنوز وجود دارد، افزود: مشکل این است که به دلیل سرعت پایین اینترنت، صفحات مربوط به درگاه های پرداخت به طور کامل، باز نمی شوند؛ بنابراین مشتریان نمی‌توانند تراکنش را انجام دهند.
امیری با هشدار نسبت به آسیب دیدن کسب و کارهای خرد، گفت: بسیاری از کسب و کارهای کوچک به ورود روزانه پول نیاز دارند، بنابراین در صورت قطع فروش خود به شدت لطمه دیده و امکان دارد که فعالیتشان متوقف شود.
«حامد تاج‌الدین» بنیان‌گذار پلتفرم «آچاره» نیز در نشست تخصصی «جهش‌ها و چالش‌های کارآفرینی در فضای مجازی» با اشاره به مشکلات رخ داده در روزهای اخیر گفت: بسیاری از کاربران جدید آچاره از طریق سیستم «سئو» وارد این پلتفرم می‌شوند اما با قطع اینترنت در چهار روز گذشته، تعداد ورودی به سیستم بسیار کم شده و فروش ما تقریبا به یک سوم رسیده است.
مدیرعامل شیپور نیز در این باره، گفت: قطع اینترنت و استفاده از اینترنت داخلی رشد، توسعه و به روز ماندن استارتاپ‌ها را متوقف می‌کند،
«رضا اربابیان» خاطرنشان کرد: اگر اینترنت برقرار نشود، کشور ضربه بزرگی می‌بیند و می‌تواند به اندازه ۲۰ سال رشد و توسعه در ایران را عقب بیاندازد.
اختلالات موقت در نخستین روز قطع اینترنت
پیگیری‌های ایرنا از شبکه بانکی نشان می‌دهد در نخستین ساعت های قطع اینترنت، برخی از درگاه های پرداخت بانکی به طور موقت دچار مشکل شدند، اما پس از مدتی نسبت به شناسایی مشکلات و رفع محددیت آی. پی‌های اینترنتی آنها اقدام شد.
به ادعای مدیران نظام بانکی، در پایان روز نخست قطعی اینترنت (شنبه)، وضعیت درگاه‌های پرداخت بانکی و اپلیکیشن‌های بانکی به حالت عادی بازگشت، اما شواهد نشان می دهد که هنوز ثبات و تعادل لازم در پرداخت های اینترنتی بانک ها برقرار نشده است.
بررسی وضعیت اپلیکیشن‌های بانکی نیز حاکی از این است که آنها اکنون در شرایط عادی در حال فعالیت هستند، در روز شنبه به دلیل قطع گسترده اینترنت، اپلیکیشن‌های بانک‌ها نیز برای مدتی، متوقف شد اما پس از مدتی به مدار فعالیت بازگشتند.
محدودیت در فعالیت نرم افزارهای مبتنی بر IOS
مشکل عمده ای که قطعی اینترنت ایجاد کرده مربوط به نصب و اجرای برنامه هایی است که بر بستر آی. او. اس اپل (IOS) قرار دارند.
«لیلا به‌آیین» مدیر اپلیکیشن صاپ بانک صادرات در این باره به ایرنا گفت: یکی از علل کاهش تراکنش‌های بانکی مربوط به سایت ها و نرم افزارهای مرتبط با IOS است که یک سایت خارجی محسوب شده و در نتیجه امکان نصب نرم افزار، بروز رسانی و انجام تراکنش را ندارند.
مدیر بازاریابی شرکت داتین (ارایه‌دهنده نرم افزارهای مالی بانکی) نیز در این زمینه به ایرنا اعلام کرد: اپلیکیشن ها و نرم افزارهایی که نیاز به مجوز (سرتیفیکیشن) IOS (محصولات اپل) دچار مشکل شده‌اند.
استقرار چرخه کامل نظام پرداخت در داخل کشور
«فرهنگ فرزان» مدیر یک شرکت که در زمینه تامین نرم افزارهای بانکی برای بانک‌های مختلف فعالیت دارد، در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: سه دسته از کسب و کارهای کشور اکنون دچار مشکل شده اند که نخست، کسب و کارهای خانگی هستند.
این مدیر ارایه دهنده خدمات بانکی افزود: کسب و کارهای خانگی از طریق شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی خارجی مانند تلگرام و اینستاگرام فعالیت می‌کردند که فعالیت آنها اکنون متوقف شده است.
وی ادامه داد: گروه دوم مربوط به کسب و کارهایی است که دسترسی به اطلاعات تماس آنها از طریق اینترنت، فضای مجازی و موتورهای جستجو مانند گوگل است که لطمه دیده اند.
این مدیر خدمات بانکی اضافه کرد: گروه سوم کسب و کارهایی هستند که تکیه زیادی بر روی تبلیغات در فضای مجازی داشته اند که آنها نیز صدمه دیده اند.
فرزان درباره زیرساخت‌های پرداخت بانکی، گفت: سرویس‌های موبایل بانک و پرداخت در روزهای اخیر فعال بوده و مشکلی نداشته اند، زیرا زیرساخت‌ها و سرورهای آنها در داخل کشور است.
وی با بیان اینکه آن دسته از سایت‌هایی که سرور آنها در خارج کشور است دچار قطعی شده‌اند، اضافه کرد: چرخه کامل نظام پرداخت بانکی (بانک‌ها، تامین کننده ها و بهره‌برداران و مشتریان) در داخل کشور قرار دارد و با محدودیتیمواجه نیستند.
فرزان ادامه داد: تجربه سال‌های گذشته نیز نشان داده در زمان وقوع شوک‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مانند روزهای اخیر، میزان تراکنش‌های مالی در کشور کاهش قابل توجهی می‌یابد و پس از مدتی به حالت عادی باز می‌گردد.
وضعیت فعالیت کارتخوان‌ها
کارتخوان‌ها و پایانه‌های فروش که در اختیار فروشندگان هستند نیز اکنون به صورت عادی در حال فعالیت بوده و مشکلی نداشته‌اند.
آن دسته از کارتخوان‌هایی که از طریق خطوط تلفن فعالیت دارند هیچ مشکلی نداشته‌اند، اما آن دسته از کارتخوان‌هایی که از طریق شبکه بیسیم و وای فای به اینترنت متصل بوده اند در برخی موارد دچار قطعی شده بودند که نسبت به شناسایی آی. پی های اینترنتی آنها و رفع مشکل شان اقدام شده است.
«سروش صاحب‌فصول» مدیر روابط عمومی شاپرک در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: فعالیت کارتخوان ها هم اکنون مشکلی ندارد و همه به شبکه متصل هستند.
وی اضافه کرد: آن دسته از کارتخوان‌هایی که از طریق خطوط تلفن متصل بودند در روزهای اخیر بدون هیچ مشکلی فعالیت می کردند و هیچ گزارشی از قطعی فعالیت آنها وجود نداشت.
صاحب‌فصول ادامه داد: سرور و پذیرش همه ابزارهای پرداخت در داخل کشور است، بنابراین قطعی اینترنت روزهای اخیر، مشکلی برای آنها ایجاد نکرده است.
وی درباره پرداخت اینترنتی و تلفن همراه نیز گفت: آنها نیز به دلیل قرارداشتن بر روی شبکه های داخلی، بدون هیچ محدودیت و مشکلی مشغول فعالیت هستند.
صاحب‌فصول اظهار داشت: امکان دارد شماری از سایت های فروش که از طریق سرورهای خارجی کار خود را انجام دهند دچار مشکل شده باشند.
وی خاطر نشان کرد: به دلیل مشکل اتصال به اینترنت، امکان دارد که افراد نتوانند به راحتی وارد سایت‌های مورد نظر شوند، اما در صورت ورود به صفحه و بخش مربوط به پرداخت، مشکلی در پرداخت از طرف بانک‌ها وجود ندارد.
ایرنا