عملیات اجرایی فولاد مبارکه با شروع جنگ تحمیلی آغاز شد و اکنون این شرکت در جهان در جایگاه بزرگترین تولید کننده فولاد تخت (رول‌های فولادی) در خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارد.
این شرکت تولیدکننده محصولات فولادی از ضخامت ۱۸ صدم تا ۱۶ میلیمتر به صورت کلاف، ورق گرم نورد شده و سرد نورد شده، کلاف و ورق قلع‌اندود، کلاف گالوانیزه و کلاف رنگی است که علاوه بر تأمین نیاز داخلی اکنون به ۴۰ کشور جهان صادر می‌شود.
عملیات تولید در این شرکت بدین صورت است که پودر سنگ آهن مورد نیاز شرکت فولاد مبارکه از معادن سنگ‌آهن تأمین و به وسیله راه‌آهن به این شرکت منتقل می‌شود.
سنگ‌آهن پس از طی فرآیندهایی به گلوله‌های فندقی شکل تبدیل شده و پس از ورود به کوره‌های قوس‌الکتریکی در اثر عبور جریان برق و ایجاد قوس الکتریکی، به فولاد مذاب تبدیل می شود.
این فولاد مذاب در واحد ریخته‌گری بر اساس نیاز مشتری به شمش‌های فولادی (تختال) تبدیل می‌شود.
تختال‌ها سپس به واحد نورد گرم منتقل می‌شوند.
نورد در اصطلاح فنی به معنای شکل‌دهی شمش‌های فولادی است که با حرارت، قابل انعطاف شده‌اند. با حرکت تختال بین دو غلطک بزرگ مخصوص نورد، از ضخامت آن کاسته شده و طول آن افزایش می‌یابد. به‌طوری که یک شمش فولادی در ورود خط نورد گرم با ضخامت ۲۰ سانتیمتر و طول ۱۰ متر بوده و در پایان خط نورد، ضخامتی بین ۵/۱ تا ۱۶ میلیمتر داشته و طول آن به حدود ۸۰۰ متر با همان عرض اولیه تبدیل می شود.
این محصول از آنجایی که به‌صورت کلاف فولادی درآمده، رول فولادی نامیده می‌شود که پس از انجام عملیات‌هایی دیگر در نورد گرم و سرد در مصارفی همچون لوله‌های نفت و گاز، لوله‌های آبرسانی، پروفیل، کشتی‌سازی، لوازم خانگی، بسته‌بندی مواد غذایی، صنایع خودرو اعم از بدنه و غیره استفاده می‌شود.
میزان تولید روزانه خط موجود هزار کلاف ۲۰ تنی در روز و ماهانه ۲۳ هزار عدد کلاف است که هر کلاف محموله یک تریلر خواهد بود.
اکنون با توجه به افزایش نیاز بازار داخلی و خارجی به ورق‌های فولادی، خط نورد گرم فعلی فولاد مبارکه جوابگوی نیاز صنایع پایین‌دستی نیست، زیرا ظرفیت تولید کوره‌ها در فولاد مبارکه هفت میلیون تن و ظرفیت نورد گرم با همه ظرفیت‌های بهبود یافته در سال‌های اخیر حداکثر پنج میلیون تن در سال است که نسبت به ظرفیت نهایی فولادسازی دو میلیون تن کسری دارد و برای نورد این دو میلیون تن شمش فولادی اضافه، باید فکری می‌شد.
خط جدید نورد گرم ۲ فولاد مبارکه در راستای تکمیل طرح «شهید خرازی»، تدبیری بود که برای حل این مشکل اندیشیده شد.
پس از ۱۲ سال بدعهدی طرف‌های اروپایی و چالش‌های پیش‌رو برای راه‌اندازی خط نورد گرم ۲ فولاد مبارکه، پس از برجام نیز تلاش‌هایی برای انجام این پروژه انجام شد که با کارشکنی‌های آمریکا و تحریم‌های جدید همه آنها مُلغی شد.
اکنون انعقاد قرارداد نورد گرم ۲ در راستای تکمیل طرح شهید خرازی در فولاد مبارکه، یکی از دستاوردهای ارزنده ملی در دوران پساتحریم خواهد بود که عملیات اجرایی آن با مشارکت ۵۰ درصدی تامین‌کنندگان داخلی (و قابل افزایش تا ۷۰ درصد) و ۵۰ درصد با مشارکت خارجی در بخش‌هایی که توان داخلی برای تأمین آن وجود ندارد، انجام خواهد پذیرفت.
در این قرارداد شیوه‌ای نو در مشارکت‌های خارجی در پیش گرفته شده است. به‌طوری که تامین‌کنندگان خارجی علاوه بر تامین قطعاتی که در داخل کشور توان تولید آن نیست، اصل همه نقشه‌ها، برنامه‌ها، نرم‌افزارها، شیوه‌نامه و دستورالعمل‌های اجرایی را نیز به فولاد مبارکه تحویل خواهند داد که در واقع به نوعی دانش فنی و فناوری ساخت خط نورد گرم توسط فولاد مبارکه خریداری می‌شود و البته در ازای این بخش نیز فقط با تهاتر تحویل تولیدات فولاد مبارکه، قرارداد و عملیات اجرایی آغاز می‌شود.
مزایای ساخت واحد نورد گرم ۲
اشتغال هزار نفر به‌صورت مستقیم و هفت هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم، بی‌نیازی کشور از واردات ورق‌های فولادی ویژه نفت و گاز، تولید ورق‌های فولادی عریض برای تولید لوله‌های انتقال آب و تولید ورق‌های استحکام بالا با وزن کمتر برای تولید خودروهایی سبک وزن با مصرف سوخت پایین‌تر و ایمنی بالاتر از مزایای اجرای این طرح است.
از دیگر مزیت های ساخت واحد نورد گرم ۲ فولاد مبارکه، تولید ورق‌های فولادی ویژه شاسی خودروها و ماشین‌های سنگین، تولید ورق‌های فولادی با ضخامت کمتر و استحکام بیشتر برای مصارف ساختمانی و صنایع لوله و پروفیل، جلوگیری از عرضه تختال مازاد کشور بدون ارزش افزوده و افزایش تولید ناخالص ملی، ایجاد بازار بین‌المللی و فرصت صادرات ورق گرم نوردیده شده با اتکا به اقتصاد درون‌زا و برون‌نگر برای توسعه صادرات غیرنفتی و تنوع بخشیدن به سبد محصولات فولاد مبارکه با توجه به تقاضای روزافزون صنایع داخلی و خارجی است.
ایرنا