بزرگترین کابوس بازار نفت که مختل شدن عرضه بود، در سال ۲۰۱۹ برای مدت کوتاهی اتفاق افتاد. در جریان حمله پهپادی و موشکی به تاسیسات نفتی حساس عربستان سعودی، بیش از نیمی از تولید نفت این کشور فلج شد اما تقریبا یک هفته بعد با اقدام فوری ریاض و احیای فعالیت تاسیسات، قیمتهای نفت به سطح قبلی برگشتند. البته عرضه بالای نفت شیل آمریکا در فروکش کردن نگرانیها نسبت به کمبود احتمالی عرضه بیتاثیر نبود.
قیمتهای نفت سال ۲۰۱۹ را نزدیک به مرز ۶۰ دلار آغاز کردند و تقریبا در همین سطح به پایان میبرند و بازار موفق شد تقریبا هر پیشامدی را هضم کند. اما آیا ۲۰۲۰ یک سال آرام در بازار نفت خواهد بود و نوسانات با رونق تولید نفت آمریکا آرام میشود؟ تاریخ بازار نفت نشان داده که چنین رویدادی بعید است و دورههای رضایتمندی به سرعت جای خود را به نوسان شدید میدهند.
در حال حاضر معاملهگران و تحلیلگران درباره این که آیا نفت شیل آمریکا میتواند به روند رشد خود ادامه دهد و واکنشی که بازار به آن خواهد داشت بحث میکنند.
روزنامه فایننشیال تایمز در گزارشی به بررسی پنج موضوع کلیدی بازار نفت در سال ۲۰۲۰ پرداخته که به این ترتیب است:
نفت شیل آمریکا
دورنمای نفت شیل آمریکا احتمالا بزرگترین عامل تاثیرگذار بر روند قیمت نفت در سال میلادی آینده خواهد بود. این بخش در سالهای اخیر رشد عظیمی را تجربه کرده و باعث فزونی گرفتن سریع رشد عرضه نسبت تقاضا شده که اوپک را تحت فشار شدیدی قرار داده است.
اما نشانههایی وجود دارد که ممکن است رشد نفت شیل در سال ۲۰۲۰ آهسته یا حتی معکوس شود. شرکتهای مستقل کوچک که همچنان در این صنعت حضور دارند ممکن است برای تهیه سرمایه مورد نیاز و تولید جریان نقدینگی آزاد مثبت به میزان فزایندهای دچار مشکل شوند.
برخی از تحلیلگران توسعه شیل آمریکا در نیمه اول سال میلادی آینده و سپس یکنواختی یا افت فعالیت آن را پیش بینی میکنند که به معنای ثابت ماندن تولید نفت شیل از ژانویه تا دسامبر خواهد بود.
شرکت تحقیقات "ریستاد انرژی" محاسبه کرده که سرمایه گذاری شیل امسال شش درصد کاهش پیدا کرده و به ۱۲۹ میلیارد دلار رسیده و پیش بینی کرده است که در سال ۲۰۲۰ هم ۱۱ درصد دیگر کاهش پیدا خواهد کرد اما همچنان انتظار دارد این صنعت اندکی رشد کند.
کندی رشد تقاضا
عامل مهم تاثیرگذار برای نفت، توان اقتصاد جهانی خواهد بود. تقاضا برای نفت در سال ۲۰۱۹ تحت تاثیر جنگ تجاری آمریکا و چین که توسعه اقتصادی یک دههای را در خطر انحراف از مسیر خود قرار داده بود، رشد ضعیفی را تجربه کرد.
با این حال تقاضا برای نفت همچنان رشد میکند و برای نخستین بار به مرز ۱۰۰ میلیون بشکه در روز رسید اما تحلیلگران برای نخستین بار از زمان ریزش قیمتها در سال ۲۰۱۴، نرخ رشد سالانه کمتر از یک درصد را پیش بینی میکنند.
کندی رشد اقتصادی در هند که از نظر رشد مصرف در رتبه دوم پس از چین قرار دارد، به رشد تقاضا برای نفت کمک نکرده است.
به گفته استفن برنوک، تحلیلر شرکت "پی وی ام اویل آسوشیتس"، دورنمای تقاضا برای نفت در سال میلادی آینده و تا حد زیادی دورنمای قیمت به احیای رشد اقتصاد جهانی بستگی دارد.
اوپک پلاس
اوپک و متحدانش شامل روسیه که به گروه اوپک پلاس معروف هستند، از سال ۲۰۱۶ در برابر رونق شیل آمریکا برای متوازن کردن بازار تلاش میکنند و در آغاز دسامبر با دور دیگری از کاهش تولید به منظور مقابله با اشباع عرضه بازار در نیمه اول سال میلادی آینده موافقت کردند.
این تولیدکنندگان در تقویت قیمتهای نفت در نزدیکی مرز ۶۰ دلار در هر بشکه نسبتا موفق بودند اما عده معدودی انتظار دارند آنها بتواند قیمتهای نفت را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.
تحلیلگران اوپک پیش بینی کردهاند که اگر این گروه محدودیت عرضه خود را حفظ کند، عرضه و تقاضا در نیمه دوم متوازنتر خواهد شد به خصوص اگر تولید نفت شیل آمریکا آهسته شود، بازار سال میلادی آینده نسبتا متعادل خواهند بود.
اوپک انتظار دارد تقاضا برای نفت این گروه در سال میلادی آینده حدود ۲۹.۶ میلیون بشکه در روز باشد.
به گفته تحلیلگران بانک آمریکایی گلدمن ساکس، اوپک پلاس با متمرکز شدن به ناترازی فیزیکی کوتاه مدت، محدود کردن عرضه در بازارهای فیزیکی را هدف گرفته است.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا
برای بازار نفت اهمیت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ۲۰۲۰ تنها به خاطر دونالد ترامپ است. رییس جمهور آمریکا که سیاستها و برنامه های خود را با ارسال پیامهای متعدد در توییتر اعلام می کند، قیمتهای پایین نفت را بخش مهمی از برنامه اقتصادی خود در کمپین مبارزات انتخاباتی نگه داشته و در گذشته اوپک و به خصوص عربستان سعودی را بابت بالا رفتن قیمتهای نفت مدام هدف انتقاد قرار داده است.
محیط زیست
امسال سالی بود که سرمایهگذاران دستکم در جهان توسعه یافته درباره تغییرات جوی نگرانیهای جدی را نشان دادند.
این نگرانیها بزرگترین تولیدکنندگان نفت اروپایی را وادار کردند در کسب و کار خود به دنبال انرژیهای پاکتر باشند و درباره آینده به طور جدیتر فکر کنند. آنها از این واهمه دارند که بانکها با آنها مانند معدنکاران زغال سنگ برخورد کنند و دسترسی آنها به منابع مالی محدودتر شود.
با توجه به افت قیمت سهام این شرکتها با وجود سود سهام بالاتری که پرداخت کردهاند، انتظارات فزایندهای وجود دارد که شرکتهای بزرگ ممکن است ناچار شوند گذر به انرژی پاک را تسریع کنند.
بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، انتظارات برای این که ترندهای محیط زیستی قدرت بیشتری پیدا کنند، کل صنعت نفت را فراگرفته و برخی از تحلیلگران پیش بینی میکنند که دهه ۲۰۲۰ دههای خواهد بود که مصرف نفت سرانجام به پیک خود میرسد.
ایسنا