مرداد سال ۱۳۹۱ بود که با دستور رئیس‌جمهور وقت و تصویب شورای عالی بورس، راه‌اندازی بورس ارز در دستور کار بانک مرکزی و سازمان بورس قرار گرفت و به اولین خبر رسانه‌های داخلی تبدیل شد. در آن زمان قیمت ارز نیز به شدت در حال نوسان بود و دولت در پی راهکاری برای تعادل در قیمت ارز بود، اما در نهایت با مخالفت‌های پی در پی نمایندگان مجلس در سال ۱۳۹۲، پرونده این بورس بسته شد و اتاق مبادلات ارزی پیش‌مرگ راه‌اندازی بورس ارز شد.
دستورالعمل معاملات ارز توسط سازمان بورس طراحی و تصویب و امکان خرید و فروش ارز در بورس تهران فراهم شد، اما این پیشنهاد عملی نشد و با راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی پرونده بورس ارز مختومه اعلام شد.
بعد از بسته شدن پرونده بورس ارز، مجددا زمزمه‌های راه‌اندازی نوع دیگری از این بازار همزمان با گشایش‌های سیاسی و ورود سرمایه‌گذاران خارجی در سال جاری شنیده و موضوع راه‌اندازی این بورس توسط رئیس وقت سازمان بورس مطرح شد؛ به طوری که محمد فطانت از راه‌اندازی شکل دیگری از این بورس به نام بورس آتی ارز خبر داد و گفت که "با باز شدن فضای بورس و استقبالی که سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به بازار سرمایه دارند، انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاران خارجی بتوانند چشم‌انداز مثبتی به آینده نرخ ارز داشته باشند که در این راستا نرم افزارهای مورد نیاز آماده و بسترهای لازم از طریق راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی فراهم شده است".
بازگشایی مجدد پرونده بورس ارز
با این حال، این اتفاق در آن زمان رخ نداد تا اینکه در تیرماه سال گذشته علی ربیعی - سخنگوی دولت - از تشکیل بازار ثانویه بورس ارز برای سهولت تبادلات مردم خبر داد. پس از آن و در آبان همان سال، عبدالناصر همتی - رئیس کل بانک مرکزی - با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود، از راه‌اندازی بازار معاملات آزاد نقدی و حواله ارزی خبر داد و اعلام کرد که این بازار مبتنی بر ساز و کار حراج، با هدف کشف قیمت ارز و تسهیل تامین نیازهای خدماتی و خرد مردم خواهد بود و با مشارکت بانک‌ها و صرافی‌های مجاز و نظارت و بازگردانی بانک مرکزی در آینده نزدیک به طور گام به گام و با تمرکز بر معاملات نقدی راه‌اندازی خواهد شد. البته این پرونده از آن زمان تاکنون تقریبا مسکوت ماند و مسئولی درمورد آن اظهار نظر نکرد.
راه اندازی بورس ارز به کجا رسید؟
اکنون در این باره حامد سلطانی‌نژاد - مدیرعامل بورس کالا - درمورد راه‌اندازی بورس ارز به ایسنا گفت: بحث راه اندازی بورس ارز در سال‌های قبل مطرح بود، از سوی دیگر بحث راه اندازی بازار مشتقه ارز هم مطرح شد که از سال‌های قبل توسط بورس کالا هم پیگیری می‌شد. از آنجاکه سیاست‌گذار اصلی بازار ارز بانک مرکزی است، سیاست بانک مرکزی این بود که در آن زمان به سمت بازار مشتقه حرکت نکند و اگر قرار است بازاری راه اندازی شود با ملاحظات بانک مرکزی راه‌اندازی شود.
وی با بیان اینکه شورای عالی بورس مجوز راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی را در سال ۱۳۹۵ مشروط به رفع ابهامات بانک مرکزی صادر کرد، ادامه داد: مهم نبود جای این بورس در کدام قسمت بازار سرمایه باشد اما بورس کالا به لحاظ فنی در آن زمان ابراز آمادگی کرد. پس از اینکه تلاطمات ارزی سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاد برنامه راه‌اندازی بورس ارز تغییر کرد و بانک مرکزی نیز تصمیم گرفت بازار رسمی ارز را راه‌اندازی کند که در این راستا شرکت مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران ایجاد شد.
مدیرعامل بورس کالا گفت: قرار بود این بازار بین شبکه صرافی راه اندازی شود. مبنا هم معاملات نقد است و مبنای مشتقه را شاید در آینده در دستور کار داشته باشند. در واقع شبکه بازار نقدی بین صرافی‌ها انجام می‌شود. یعنی اگر فردی بخواهد ارز خود را بفروشد، سراغ یک صراف می‌رود و صرافی که به نیابت از فرد ارز را در سیستم قرار می دهد، می‌فروشد و پول را پرداخت می‌کند.
ایسنا