جمشید عدالتیان در مورد مشکلات به وجود آمده در صادرات کالا به کشورهای همسایه اظهار داشت: نباید فراموش کرد که کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان به سرعت نمی‌توانند جایگزین کالای ایرانی را پیدا کنند و باید به دنبال حفظ ثبات بازار خود باشند. یعنی این شرایط به زیان هر دو طرف است و نمی‌تواند به مدت طولانی پایدار باشد. البته باید توجه داشت که امکان آلودگی کالاها به ویروس کرونا کم است، پس این انتظار می‌رود که در روزهای آتی شاهد رفع موانع صادرات باشیم.
وی ادامه داد: مسئله گرانی حمل و نقل، افزایش دوباره نرخ ارز و سیل همه در کنار موضوع کرونا باعث شده تا قیمت تمام شده کالاها در داخل افزایش پیدا کند و این موجب می‌شود تا در انجام تعهدات صادراتی به مشکل برخورد کنیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به افزایش دوباره نرخ ارز در روزهای اخیر اظهار داشت: واقعاً جای سوال دارد، در شرایطی که کاهش تقاضای ارز به دلیل کاهش واردات و تقاضای ارز مسافرتی وجود دارد، نرخ ارز چرا روند افزایشی دارد؟ بانک مرکزی باید این مورد را شفاف‌تر کند. اگر کسی در این بازار یک میلیون دلار داشته باشد می‌تواند در این بالا و پایین شدن ارز، ۷۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان سود کسب کند و من واقعا نمی‌دانم چه کسانی این سودهای عجیب و غریب را کسب می‌کنند. از همین رو بنده عامل اقتصادی را در این افزایش ارز موثر نمی‌دانم.
وی ادامه داد: آقای همتی باید تلاش کنند تا ثبات بازار را حفظ کنند و باید پاسخگو باشند چرا وقتی تقاضا برای ارز کاهش پیدا کرده اما نرخ در حال افزایش است؟ البته شخصا نقدی به آقای همتی ندارم و منظور بنده بانک مرکزی است. همچنین بانک مرکزی باید پاسخگو باشد که چرا سایر بانک‌ها مصوبات بانک مرکزی را جدی نمی‌گیرند و در قبال آن هم مجازاتی نمی‌بینند. مثلاً، آقای همتی در روزهای اخیر گفتند که شرکت‌ها می‌توانند پرداخت بدهی خود را عقب بیاندازند، در حالی که هیچ بانکی این موضوع را جدی نگرفته است، حتی در مورد نرخ بهره مرکب نیز شرایط این‌گونه است.
وی تصریح کرد: البته شاید برخی دوست داشته باشند که ارزش پول ملی کاهش پیدا کند تا هم شاخص بورس رشد را نشان دهد و هم کسری بودجه آخر سال جبران شود که اگر این حدس بنده درست باشد بدترین کار ممکن است که تجربه آن را در سال‌های گذشته نیز داشته‌ایم.
این اقتصاددانان با بیان اینکه در شرایط کنونی روند بورس غیرمنطقی است، گفت: در کشور ما نرخ ارز رابطه مستقیمی با بورس دارد، شرکت‌هایی که درآمد ارزی دارند بالطبع با افزایش نرخ ارز، سودشان افزایش پیدا می‌کند و این خود را در رشد شاخص نشان می‌دهد پس رشد شاخص بورس در حال حاضر نتیجه افزایش نرخ ارز است. فرض کنید شرکت‌هایی مثل پتروشیمی که یک میلیارد دلار صادرات سالانه دارد، تنها با افزایش هزار تومانی در نرخ ارز چه سودی خواهند داشت که روی سهام آن تاثیرگذار است.
عدالتیان در مورد تاثیر شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد کشور گفت: باید توجه داشت که این بالا و پایینی‌ها در کشور ما بوده و این گذران است. بنابراین انتظار این است که در کنار کاهش زیان‌های جانی، زیان‌های اقتصادی را به حداقل برسانیم و باید شاخص‌های مثل نرخ ارز در این شرایط حداقل افزایش نیابند. در شرایطی که تمام تیم دولت به دنبال تجهیز وزارت بهداشت است که البته کار درستی است، دستگاه‌های اقتصادی نیز باید تلاش کنند تا از زیان اقتصادی جلوگیری کنند.
وی افزود: در کشور چین مشاهده کردیم که زیان جانی و اقتصادی را در کنار هم به حداقل رساندند، باید دقت کرد اقتصاد نباید زیان بسیاری ببیند.
ایلنا