در وضعیت نابسامان معیشتی و اقتصادی جامعه چیزی که بیشتر از همه مردم را از بلاتکلیفی بیش از گذشته بلاتکلیف تر می‌کند واژه ناشناخته به نام ارز نیمایی است که از چند سال گذشته خود را با نام نیمایی در کنج بازار اقتصادی و دلالی های واسطه ای و رابطه ای جا داد.
پس از کش و قوس های فراوان برای جا انداختن این ارز در اقتصاد ایران نرخ دستوری آن هر روز دستخوش تحولات بازار اقتصادی بوده و هست و از روز اول که قرار بود این ارز با نرخ بسیار کمتر از نرخ آزاد دست تولید کننده و صادر کننده را بگیرد خود را در بازار گم کرد و رفیق ارز آزاد شد. تولید کننده ها تا چشم باز کردن نرخ ارز نیمایی را بسیار نزدیک به نرخ ارز آزاد دانستند و چاره‌ای نداشتند که از خیر آن بگذرند.
حال با این تفاسیر و در این بازار آشفته کرونایی که همه اذهان درگیر سلامت افراد جامعه هستند سوالی که پیش از گذشته ذهن همه را میتواند درگیر کند، این است که اگر ریل سیاست‌گذاری‌های ارزی تا قبل از این جریانات درست گذاشته شده بود هم اکنون می بایست شاهد حرکت قطار سیر و سریع تولید صادرات و در مقابل ارزآوری قابل توجه به کشور و عدم احتیاج به نفت بشکه‌ای زیر ۲۰ دلار بودیم.
امسال مهمان ناخوانده سال نو چه در چین و چه ایران، بلای مدرنی بود که همه اخبار را به حاشیه برده و همه‌چیز را از صنعت تا زندگی شخصی انسان‌ها در سراسر دنیا تحت تاثیر قرار داده است.
بازار موبایل هم در این میانه از گزند کرونا در امان نبود و تاثیرات گسترده شیوع کروناویروس کار را به تعطیلی کارخانه‌های بزرگ فعال در صنعت تولید تلفن همراه کشاند، معرفی گوشی‌های پرچمدار تعلیق شده‌اند و در یک کلام بازار جهانی موبایل در سردرگمی به سر می‌برد.
دامنه تاثیر کرونا بر بازار موبایل و تجهیزات جانبی ایران هم سایه انداخته و حالا واردکنندگان، فروشندگان و حتی مشتریان این بازار تکلیف تصمیمات آینده خود را به‌روشنی نمی‌دانند. همه این‌ها در حالی است که پاندمی کروناویروس به‌جز همزمانی با مهم‌ترین فصل فروش در ایران، با افزایش نرخ ارز نیمایی هم همزمان شد و به‌دنبال خبر بد شیوع گسترده بیماری کرونا در ایران، راه‌های ارتباطی نیز محدود شدند.
با این وجود باید گفت عمیق‌ترین بخش این مشکل آنجاست که هیچ‌کس نمی‌داند بحران کرونا تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد و همین امر برای فعالان بازار موبایل و تجهیزات جانبی نگرانی‌های چندجانبه را به همراه دارد؛ آیا ضرری که متوجه فعالان این بازار می‌شود، منحصر به خواب چندین ماهه سرمایه است یا فشارها نیروی انسانی را هم نشانه رفته و روند تعدیل‌ها و خروج از این بازار را شاهد خواهیم بود؟ چه باید کرد و انتظار دریافت چه حمایت‌هایی را از نهادهای بالادست می‌توان داشت؟
اهمیت تلفن همراه در روزهای کرونایی به چشم آمد
رضا دیهیمی، نایب‌رییس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و تجهیزات جانبی ضمن اشاره به از هم گسستگی زنجیره تامین و عرضه تلفن همراه در کشور، در مورد تاثیر بحران کرونا بر اقتصاد صنف تلفن همراه گفت: متاسفانه از اوایل اسفند که رشد شیوع بیماری کرونا در ایران آغاز شد، مشکلاتی برای این صنف بوجود آمد. نخستتین تاثیرات شیوع کرونا در صنف موبایل شامل حال حلقه اول این زنجیره یعنی واردکنندگان شد.
رییس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و تجهیزات جانبی افزود: بهتر است بدانید در این لحظه که با هم گفت‌وگو می‌کنیم هیچ باری از دبی به ایران نمی‌رسد چرا که راه‌های دبی و عراق (اربیل) به ایران بسته شده و پرواز و در نتیجه کارگویی صورت نمی‌گیرد. به‌عبارتی اولین مشکل آن است که واردکنندگان امکان ارسال کالا به ایران را ندارند.
او ادامه داد: از سوی دیگر به‌خاطر مسائل مربوط به قرنطینه در بسیاری از شهرهای ایران مغازه‌های تک‌فروشی تعطیل شده و خواه ناخواه از آن‌جا که از یک زنجیره صحبت می‌کنیم، این امر بر حلقه‌های دیگر زنجیره نیز تاثیر می‌گذارد. یک شرکت واردکننده زمانی میتواند فروش داشته باشد که تک‌فروشی‌ها فعال باشند.
دیهیمی تشریح کرد: تنها در این صورت است که واردکننده میتواند فروش به عمده‌فروشی‌ها، نماینده‌های شهرستان‌های مختلف و در مرحله بعد، توزیع بین بنکداران و خرده‌فروشان را تضمین‌شده بدانند. چیزی که در حال حاضر شاهدش هستیم حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل بازار‌ها در بیشتر استان‌های کشور است.
نایب رئیس انجمن واردکنندگان موبایل با اشاره به افزایش جهانی قیمت موبایل به دلیلی شیوع کرونا گفت: کروناویروس همزمان با شروع سال نوی میلادی ۲۰۲۰ در چین و سپس کشور‌های دیگر شیوع پیدا کرد. در نتیجه کارخانه‌های برند‌های بزرگ از قبیل اپل و سامسونگ در چین به تعطیلی کشیده شد و باتوجه به همزمانی با سال نو کمبود کالا در دبی و هنگ کنگ و... باعث افزایش قیمت کالا در سراسر جهان شد. معضل بزرگ این است که زمانی برای پایان این بحران تعیین نشده و البته ما امیدواریم انشاالله هرچه سریع‌تر اوضاع به سامان برسد.
او افزود: هم اکنون که کشور با این بحران مواجه شده است، دغدغه همه ما عبور از این شرایط است و باید تلاش کنیم تا هرچه زودتر شرایط را به حالت عادی برگردانیم. اما نباید از این موضوع هم قافل شویم که در این دوران بسیاری از کسب و کارها آسیب دیده اند و باید از هم اکنون چاره ای برای حل مشکل آنها در پساکرونا بیاندیشیم.
رکود همراه با کاهش نرخ تلفن همراه در بازار موبایل مشهود است
ابراهیم درستی رئیس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه با بیان اینکه بازار تلفن همراه شدت هم اکنون بازار تلفن همراه راکد است، گفت: دلایل مختلفی وجود دارد که بازار تلفن همراه راکد باشد چرا که این کالا در انواع مختلف در بازار یافت می شود.
رئیس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه با اشاره به اینکه هم اکنون ۱۰۰ شرکت، واردکننده تلفن همراه در کشور فعالیت می‌کنند، اظهار کرد: این واردکنندگان تلاش می کنند تا با تامین کالای مورد نیاز بازار تلفن همراه، قیمت این اقلام را ثابت نگاه داشته تا در حق مصرف کننده اجحافی نشود.
درستی در پاسخ به این پرسش که افزایش قیمتی برای بازار تلفن همراه، پیش بینی می‌شود یا خیر؟ تصریح کرد: هم اکنون افزایش قیمت، به اندازه ای نیست که بخواهیم در مورد آن صحبت کنیم، اما قیمت تلفن همراه به نرخ ارز بستگی دارد چرا که بالغ بر ۹۵ درصد این کالاها، وارداتی است و با توجه به تثبیت قیمت ارز در بازار، پیش بینی می‌شود که وضعیت این بازار بهتر شود.
درستی با اشاره به اینکه زمانی وضع بازار موبایل مشخص می‌شود که دست دلالان و سودجویان از بازار کوتاه شود، گفت: امیدواریم همکاری دولت و اصناف بیشتر شود تا بازار روند مطلوب‌تری به خود بگیرد.
ارز نیمایی برای واردات موبایل، مانع افزایش قیمت
یکی از فروشندگان موبایل درباره واردات موبایل با ارز نیمایی و وضعیت کنونی بازار موبایل گفت: شرایط فعلی ویژه و خاص است. با وضعیتی که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده است فعالیت بسیاری از کسبه را تحت شعاع قرار داده است و رکود عجیبی در بازار موبایل شاهد هستیم.
او گفت: طبق گفته مسئولان تا سه ماه بعد از رهایی از ویروس کرونا دچار مشکلات خرید و فروش خواهیم بود و مطمئناً کسبه کاسبی نخواهند داشت.
این فروشنده افزود: هم اکنون کالا در بازار وجود دارد و اما عرضه باید برابر تقاضا باشد و قیمت آن را تعیین کند. هم اکنون به شدت بازار آرامی را پشت سر می گذاریم اما امیدوارم سال آینده این مشکل برطرف شود و شاهد رونق اقتصادی باشیم.
به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی ارز نیمایی باعث جلوگیری از افزایش قیمت‌ها نیز شده است اما مطلبی که وجود دارد افزایش قیمت گوشی وابسته به قیمت دلار است که هم اکنون شاهد افزایش قیمت دلار هستیم.
با توجه به اینکه بانک مرکزی در سال گذشته با معرفی سامانه ارز نیمایی سعی کرد بستری امن برای تجارت ایجاد کند و امر واردات را تسهیل نماید، به‌نظر می‌رسد دیگر نباید نگران کاهش موجودی گوشی‌های تلفن همراه در بازار باشیم.
اما پاسخ به این سوال که آیا تخصیص ارز نیمایی به این نوع کالا در نهایت باعث کاهش قیمت آن نیز خواهد شد یا خیر، موضوعی است که به زمان بیشتری نیاز دارد. امیدواریم با تامین ارز مورد نیاز برای گوشی‌های تلفن همراه و محصولاتی که در خانواده این نوع کالا قرار می‌گیرند، در آینده‌ای نزدیک شاهد وجود برچسب‌های قیمتی معقول‌تری در بازار باشیم.
ایسنا