با وجود آنکه مرغ یکی از ارزان‌ترین پروتئین‌های در دسترس خانوار به شمار می‌رود، اما با گسترش مهمان ناخوانده ویروس کرونا تمامی برنامه‌های مرغداران باری فروش بیشتر در سال نو نقش برآب شد.
طبق برنامه سنوات گذشته مرغداران در ایام پایانی سال تا حدی میزان جوجه‌ریزی را نسبت به دیگر ماه‌های سال افزایش می‌دهند تا با ازدیاد تقاضا در ایام عید بازار دچار تنش نشود، این در حالی است که امسال با شیوع ویروس کووید ۱۹ و به دنبال آن تعطیلی کسب و کارها، لغو سفرها و کاهش قدرت خرید خانوار، قیمت مرغ به کمتر از نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار رسید که این امر در کنار تولید مازاد چشمگیر، صنعت مرغداری را بیش از پیش به چالش کشاند و مسئولان را به آن واداشت تا با ارائه راهکار مناسب تا حدی از زیان این صنعت بکاهند.
طی روزهای اخیر دبیر ستاد تنظیم بازار از وزارت جهاد کشاورزی خواستار کاهش تعرفه عوارض صادرات مرغ به حدود یک هزار و ۵۰۰ تومان برای مدتی کوتاه شد تا بتواند بخشی از زیان مرغداران را از طریق صادرات جبران کند.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که کاهش تعرفه صادرات در میان مدت می‌تواند راهگشای رفع بحران این صنعت باشد و البته برای خروج از وضعیت فعلی باید راهکار دیگری مبنی بر اصلاح شیوه خرید پشتیبانی امور دام در دستور کار قرار گیرد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از علل بحران صنعت مرغداری و راهکارهای مناسب کاهش زیان مرغداران با خبر شویم:
کاهش تعرفه به تنهایی راه حل رونق صادرات نیست
برومند چهار آیین کارشناس صنعت طیور، با اشاره به اینکه بحران صنعت مرغداری طی ۱۰ سال اخیر بی‌سابقه است، اظهار کرد: مازاد چشمگیر تولید همانند چماغی بر سر تولیدکنندگان فرود آمده و مشکلات متعددی را برای صنعت ایجاد کرده است.
وی با تاکید بر ضرورت ماهانه ۱۱۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی در واحدهای مرغداری افزود: در مواقعی که ۱۴۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی در واحدهای مرغداری صورت می‌گیرد، مازاد تولید ماهیانه مرغ به ۶۰ هزار تن می‌رسد.
چهارآیین کاهش تعرفه صادرات را اقدامی مناسب در جهت کاهش زیان مرغداران دانست و گفت: اگرچه کاهش تعرفه صادرات مرغ به یک هزار و ۵۰۰ تومان اقدامی مناسب است، اما شرط لازم و کافی به منظور رونق صادرات نیست.
این کارشناس صنعت طیور ادامه داد: با وجود آنکه صادرات مرغ مستلزم بازاریابی در بازارهای هدف و استراتژی مستمر و طولانی است، از این رو اتخاذ تدابیر افزایش تعرفه یا ممنوعیت صادرات به سبب حضور رقبا در بازارهای هدف و بی اعتمادی تجار خارجی ضربه مهلکی بر صنعت وارد می‌کند.
به گفته وی، در مواقعی که امکان حضور در بازارهای صادراتی را بنا به هر دلیلی از دست می‌دهیم، روی ریل آوردن مجدد صادرات به شدت دشوار است.
عضو هیئت مدیره سابق کانون سراسری مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه افزایش تولید ناخالص داخلی به نفع اقتصاد کشور است، بیان کرد: اتخاذ سیاست‌های نامتوازن و غیراقتصادی که مبنای صحیح و کارشناسی نیست، ضربه مهلکی بر صنعت وارد می‌کند، در حالی‌که حمایت از تولید داخل به معنای حمایت از تمامی اقشار جامعه است.
ورود جدی پشتیبانی امور دام راهگشای صنعت مرغداری
حبیب اسداله نژاد نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی، با اشاره به راهکارهای برون رفت صنعت مرغداری از بحران اظهار کرد: موضوع کاهش عوارض صادرات در تاریخ ۱۲ فروردین در جلسه کارگروه تنظیم بازار مطرح شد و وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید با این امر موافق است.
وی افزود: با وجود آنکه صادرات امری فنی و تخصصی است، از این رو نمی توان به سهولت در بازارهای هدف حضور داشت.
اسداله نژاد با اشاره به چالش‌های پیش روی صادرات مرغ بیان کرد: در کنار تمامی استانداردها و کیفیتی که برای صادرات لازم است، تعهد تامین مرغ در یک مقطع زمانی مشخص با قیمت ثابت از سوی تجار کشور ما شدنی نیست که با این وجود نمی‌توان امیدی به رونق صادرات داشت.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ادامه داد: در مواقعی که با ازدیاد عرضه مرغ روبرو می‌شویم، مسئولان تنظیم بازار برای کاهش زیان‌مرغداران به دنبال صادرات هستند و در زمان کمبود عرضه یا کاهش تقاضا برای جوجه‌ریزی صادرات را قطع می‌کنند که این امر تجار داخل را دچار چالش می‌کند.
این مقام مسئول با انتقاد از این مسئله که صادرات مرغ پایدار نیست، بیان کرد: اگرچه صادرات مرغ در میان‌مدت و بلندمدت در رونق صادرات تاثیر‌گذار است، اما در کوتاه مدت مشکل مرغداران را مرتفع نمی‌کند.
وی ورود جدی پشتیبانی امور دام در امر خرید تضمینی را راهکار مناسب رفع بحران صنعت مرغ برشمرد و گفت: ورود جدی پشتیبانی امور دام در بحث خرید مازاد مرغ و بدون محدودیت از مرغداران و توزیع مرغ در سبد کالای خانوار و اقشار آسیب پذیر راهکاری مناسب در جهت رفع بحران صنعت برشمرد.
کاهش تعرفه صادرات راهگشای مشکلات مرغداران
عظیم حجت عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی، با اشاره به اینکه رفع موانع صادرات راهگشای صنعت مرغداری است، اظهار کرد: کاهش تعرفه و آزادسازی صادرات در میان مدت و بلندمدت بهتر از خرید تضمینی است.
وی کاهش تعرفه صادرات مرغ به یک هزار و ۵۰۰ تومان را راهکار مناسب رفع بحران صنعت طیور دانست و افزود: با توجه به آنکه بخشی از مرغ‌های شرکت پشتیبانی تنها ۲ ماه از تاریخ انقضایشان باقی مانده است، از این رو انتظار می‌رود که تعرفه صادراتی مرغ‌هایی که تا پایان تاریخ انقضا ۴ ماه زمان باقی‌مانده صفر شود.
حجت با اشاره به اینکه خرید تضمینی مرغ به نحوه فعلی راهگشای مشکلات مرغداران نیست، بیان کرد: این در حالی است که با اصلاح برخی مفاد اساسنامه و خرید مستقیم از مرغدار علاوه بر کاهش هزینه‌های دولت در رفع بحران صنعت مرغداری تاثیر بسزایی دارد.
عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی با انتقاد از این مسئله که خرید تضمینی مرغ هدفمند نیست، افزود: اگرچه روزانه یک هزار تا یک هزار و ۲۰۰ تن مرغ مازاد مرغداران از سطح بازار جمع آوری می‌شود، اما به سبب آنکه هدفمند انجام نمی‌شود، تاثیری در کاهش زیان مرغداران نداشته است.
وی قیمت کنونی هر قطعه جوجه یکروزه را ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: فروش با نرخ فعلی بیانگر عرضه هر قطعه جوجه یکروزه ۲ هزار تومان کمتر از نرخ مصوب است که جبران این زیان کار ساده‌ای نیست.
حجت عرضه مرغ به اقشار آسیب پذیر را یکی دیگر از راهکارهای مناسب رفع بحران صنعت مرغداری دانست و افزود: طبق تجربیات گذشته توزیع مرغ به جای پول نقد به خانوارها پیشنهاد مناسبی در جهت کاهش زیان مرغداران دانست.
این مقام مسئول ادامه داد: اگر اقدامات دولت ظرف یک هفته تا ۱۰ روز آینده به افزایش قیمت مرغ کمک‌کند، مشکلی از حیث عرضه و قیمت در ماه رمضان نخواهیم داشت.
عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی در پایان درباره تاثیر ویروس کرونا بر صنعت مرغداری تصریح کرد: با توجه به گسترش ویروس کرونا سرانه مصرف مرغ به سبب تعطیلی رستوران‌ها، لغو سفر و قرنطینه خانگی کاهش چشمگیری داشته که این امر در کنار مازاد تولید منجر به بحران صنعت مرغداری شده است.
منصور پوریان رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور، با اشاره به اینکه بازار گوشت در رکود به سر می‌برد، اظهار کرد: گسترش ویروس کرونا و تعطیلی واحدهای پرمصرف همچون تالارهای پذیرایی، رستوران و هتل منجر به انباشت دام در واحدهای دامداری شده است.
وی افزود: بنابر اعلام مرکز آمار حدود ۶۰ میلیون راس دام سبک در زمستان به سبب نبود تقاضا انباشت شده است.
پوریان با اشاره به اینکه بازار دام زنده راکد است، بیان کرد: در حوزه دامپروری، خرید و فروش تنها در حوزه دام های با اوزان کم وزن صورت می‌گیرد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه در ارتباط با گوشت افزایش قیمتی نداشتیم، گفت: با توجه به انباشت دام در واحدهای دامداری کمبودی در بازار نداریم که با استمرار این روند دامداران با چالش های متعددی روبرو خواهند شد.
به گفته وی، با توجه به سپری کردن ایام پیک تقاضا پیش‌بینی می‌شود که با پایان یافتن ویروس کرونا، انباشت دام در واحدها کاهش یابد.
پوریان با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین پایه‌های تولید در فصل بهار اتفاق می‌افتد، بیان کرد: با توجه به انباشت دام در واحدهای دامداری، تولید در فصل بهار بر افزایش جمعیت دامن می‌زند که امیدواریم با رفع بحران کرونا در حوزه بازرگانی بتوانیم بازار ایجاد کنیم.
رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور با اشاره به اینکه خرید تضمینی راهکار کاهش انباشت در واحدهای دامداری نیست، گفت: با پایان یافتن بحران کرونا و صدور مجوز صادرات دیگر شاهد انباشت دام در واحدها نخواهیم بود.
باشگاه خبرنگاران جوان