نادر سلیمانی مدیرعامل فولاد غرب آسیا، در خصوص وضعیت فعلی صنعت فولاد در کشور گفت: برخلاف صنایع بالادست فولاد که اکثرا بورسی بوده و شفافیت آماری و اطلاعات عملکرد تولید و فروش آنها در سطح مطلوبی قرار دارد، در صنایع پایین دست نه تنها شفافیتی وجود ندارد، بلکه فعالیت های سوداگری در این حوزه هم بسیار زیاد است.
سوداگرى در بازار ورق
وی افزود: فعالیت های سوداگری در میان خریداران مقاطع فولادی همچون تیرآهن و میلگرد کمتر دیده می‌شود؛ چراکه میزان مصرف داخلی و تقاضای این محصولات در حدی نیست که در افزایش قیمت آن موثر باشد. اما در بخش ورق‌های فولادی بیشتر شاهد اینگونه فعالیت‌ها هستیم و به دلیل مصرف بالا در داخل و تقاضای بیشتر این محصولات، شاهد حضور تعداد بیشتر دلالان برای کسب سود از محل فاصله قیمتی عرضه این محصولات با قیمت های آن در بازار آزاد هستیم.
این عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد نبود نظارت و کنترل‌های دقیق بر فعالیت صنایع پایین دست را عامل دیگری دانست که فضای غیرشفافی را در این بخش از زنجیره تولید ایجاد می‌کند؛ به طوری‌که، مشخص نیست خریداران ورق‌های فولادی که عمدتا تولیدکنندگان لوله و پروفیل هستند، چه حجمی از ورق‌های خریداری شده را در تولید به کار می‌گیرند و چه بخشی را در بازار آزاد و به قیمت‌هایی بالاتر از قیمت خرید خود می‌فروشند و بدون فعالیت تولیدی کسب سود می‌کنند و متاسفانه وزارت صمت هم به عنوان متولی امر هیچ نظارتی بر این موضوع ندارد.
وی آمار تولید و فروش و نرخ فروش تولیدکنندگان صنایع پایین دست را برای وزارت صمت موضوعی مجهول خواند و گفت: آمار عملکرد این گروه برای وزارت صمت نیز مجهول است و هیچ نظارت اساسی بر فعالیت این بخش از تولیدکنندگان صورت نمی گیرد.
لوله و پروفیلى‌ها چقدر تولید دارند؟
مدیرعامل فولاد غرب آسیا بهانه تولیدکنندگان لوله و پروفیل برای کمبود مواد اولیه را در شرایطی که طی سال 1398 بیش از دو میلیون تن ورق خریداری کرده‌اند، حاشیه‌سازی‌های بی‌پایه و ادعای آنها مبنی بر احتمال بیکاری کارگران این حوزه به دلیل عدم توان تولید ناشی از کمبود مواد اولیه دانست و گفت: در این حوزه بارها شاهد طرح ادعای کمبود مواد اولیه برای تولید لوله و پروفیل بوده‌ایم که با همین بهانه‌ها آنها بارها موفق شده اند از وزارت صمت امتیازاتی برای خرید ارزان قیمت و بیش از نیاز خود به مواد اولیه دریافت کنند. حال آنکه این وزارتخانه باید از تولیدکنندگان این حوزه مستندات دقیقی بخواهد تا براساس آمار و ارقام به صورتی شفاف مشخص شود که ورق‌هایی که این واحدهای تولیدی در سال گذشته خریداری کرده اند، با چه حجمی به تولید همان واحدها اختصاص پیدا کرده است.
وی شفاف سازی آمار تولید این بخش از تولیدکنندگان صنایع پایین دست را امری ضروری دانست و گفت: متاسفانه تاکنون نظارت‌های دقیقی بر فعالیت این واحدها صورت نگرفته و هنوز موضوع گزارش‌دهی آنها عملیاتی نشده است؛ حال آنکه شفافیت در این حلقه از زنجیره تولید در صنعت فولاد جزو ضروریات است تا از سوداگری جلوگیری شود.
گرفتن مواد براساس مجوز نه تولید واقعى!
وی افزود: وقتی برای واحدهای متعدد در حالی مجوز فعالیت صادر شده که هیچ نظارتی بر فعالیت آنها نمی‌شود، طبیعی است که اصلی‌ترین خروجی آن سوداگری و دلالی در بازار باشد و هیچ شفافیتی بر فعالیت آنها مشاهده نشود. در این رابطه، نهادهای تطبیقی واحدهای تولیدی با وزارتخانه نقش کنترلی و نظارتی را بر عهده دارند. چرا که در بخش بالادست، شرکت‌های بزرگ محصولات خود را در بورس عرضه می‌کنند، اما در پایین دست یک واحد تولیدی در حالی سالانه 30 هزار تن تولید محصول دارد که مجوز فعالیت آن تولید 120 هزار تن محصول است و ادعا می‌کند برمبنای مجوز فعالیت خود باید مواد اولیه بیشتری دریافت کند. اما آیا همه مواد اولیه دریافتی را به تولید خود اختصاص می‌دهد؟
سلیمانی تاکید کرد: برهمین اساس، باید بررسی شود که چه بخشی از مواد اولیه خریداری شده واحدهای پایین دستی صرف تولید می‌شود. به طوری که راهکار اصلی در تحقق شعار سال 99 برای جهش تولید را ایجاد شفافیت و کنترل و نظارت بر فعالیت صنایع پایین دست می‌دانم که وزارتخانه باید در این زمینه اقدامات کنترلی خود را گسترش دهد تا با ممانعت از ورود مواد اولیه مصرفی صنایع پایین دست به بخش دلالی و سوداگری، شاهد جهش تولید نیز باشیم.
تسنیم