بازار جهانی نفت طی هفته‌های گذشته با چالش‌های جدی مواجه شده است، تا جایی که هفته گذشته قیمت نفت آمریکا به زیر صفر رسید.
امروز دوباره نفت با کاهش قیمت مواجه شد، به نحوی که هر بشکه نفت خام برنت در اولین روز از معاملات هفتگی، ۱٫۵ درصد و نفت خام آمریکا بیش از هفت درصد کاهش یافت.
نوسانات قیمت و بحرانی که در بازار جهانی نفت به وجود آمده است، چه تاثیری روی زندگی آحاد جامعه دارد؟
کمیل طیبی، اقتصاددان برای پاسخ به این سوال ابتدا به تاثیرات جهانی اتفاقات اخیر بازار نفت پرداخت.
وی گفت: با توجه به فرآورده‌های متعددی که نفت دارد به عنوان منبع مهمی در تولید انرژی مطرح است و در چرخه‌های مختلف اقتصاد مثل صنعت، حمل‌ونقل و خدمات وارد می‌شود دیگر منابع انرژی نیز نمی‌تواند جای نفت را بگیرد. یکی از دلایل افت قیمت نفت، توقف فعالیت‌های اقتصادی و کاهش تقاضاست.
وی افزود: زمانی که قیمت نفت افت می‌کند بالطبع روی سرمایه‌گذاری‌ها اثرگذار است، بنابراین فرصت‌های شغلی را دچار چالش می‌کند و بخشی از قدرت خرید را در سطح کلان از بین می‌برد. کشورهای مصرف‌کننده نفت از صفر یا منفی شدن قیمت نفت نمی‌توانند سود ببرند چون با رکود مواجه می‌شوند. همچنین نفت برای کشورهای صادرکننده نیز منبع مهمی است، چون با کاهش قیمت و سپس افت صادرات آن بخش زیادی از منابع ارزی خود را برای سفارش کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای از دست می‌دهند.
طیبی معتقد است: در هر صورت چرخه اقتصاد جهانی متاثر می‌شود و روی بازارهای مختلفی مثل بازار خدمات، تولید کالاهای نهایی تاییر می‌گذارد و در نهایت فرصت‌های شغلی را تهدید می‌کند.
تورم و بیکاری در دوران پساکرونا
این اقتصاددان با اشاره به تحریم‌های نفتی ایران گفت: تحریم‌ها دائمی نیستند و زمانی که برداشته شود ما نفت را باید به عنوان تولید ثروت در نظر بگیریم که بتواند زمینه‌ساز ارتقا ظرفیت‌های تولیدی و حتی موجب جهش تولید شود.
به گفته وی، وضعیت نفت در بازارهای جهانی می‌تواند موجب بزرگتر شدن کسری بودجه دولت و تامین نشدن بخشی از منابع مالی برای سرمایه‌گذاری شود. اگر چشم‌انداز تامین ثروت از راه نفت باشد، اقتصاد داخلی نیز با یک چالش عمده‌ای مواجه است.
افت قیمت نفت چگونه منجر به تورم می‌شود؟
کمیل طیبی در پاسخ به این سوال گفت: با کاهش قیمت نفت چون بخشی از منابع از بین می‌رود، از یک سو اگر به تولید کمک نشود سرمایه‌گذاری کند می‌شود، از سوی دیگر با تشدید شدن کسری بودجه اگر دولت به دلیل کمبود منابع به چاپ پول روی بیاورد موجب تورم می‌شود.
وی افزود با از بین رفتن فرصت تبدیل شدن نفت به ثروت و درآمد، ظرفیت دولتی به ویژه در دوران پساکرونا پاسخگو تقاضا نخواهد بود و می‌تواند تورم‌زا باشد؛ بنابراین هم آثار پولی ایجاد می‌کند و هم در بخش‌های تولیدی خودش را به شکل کاهش فرصت‌های شغلی نشان می‌دهد.
این اقتصاددان در پایان خاطر نشان کرد: اما می‌شود به این مسئله تا حدی به عنوان فرصت نیز نگاه شود که بخش‌های غیرنفتی هم بتوانند رقابت‌پذیر باشند و ارزآوری کنند.
تجارت‌نیوز