برپایه جداول آماری سازمان توسعه ونوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در سال ۱۳۸۵ با استخراج ۶۷۰ هزار و ۵۹۲ تن سنگ طلا، یک‌هزار و ۴۳۲ کیلوگرم طلا تولید شد که روند تولید سالیانه پس از آن افزایشی بود؛ البته در خلال این سال‌ها بنابرعلل مختلف اعم از مشکلات استخراج و تعطیلی کارخانه فرآوری و ... افت تولید نیز بوجود آمد.
آمارهای مورد بررسی نشان می دهد که در سال ۹۲ به میزان یک میلیون و ۶۶۳ هزار و ۷۰۹ تن سنگ طلا استخراج شد که از این میزان چهار هزار و ۱۹۶ کیلوگرم طلا حاصل شد.
برآورد کل ذخیره طلا
کل ذخایر طلای معدنی شناخته شده در کشور به روایت ایمیدرو حدود ۳۰۰ تن برآورد شده و در واقع ذخایر طلای ایران بر روی ۱۰ زون قرار گرفته اند که عمده آنها از جمله زون های تکاب داشکسن، موته - آستانه و زون شرق ایران شامل حوزه فلززایی طلا، تنگستن، پلی متال، بینالود حوزه فلز زایی مس و طلای ده سلم خوسف، حوزه فلز زایی طلا، آنتیموان، پلی متال خاش - زاهدان معرفی شده اند.
عمده تولید طلای معدنی در ایران تا سال ۱۳۹۳ توسط سه معدن طلای آق‌دره آذربایجان غربی، موته اصفهان و کوه زر سمنان (دامغان) انجام گرفته است.
زرشوران بزرگترین معدن طلا
سال ۱۳۹۳ معدن طلای زرشوران آذربایجان غربی (تکاب) افتتاح شد که از نظر میزان تولید به عنوان بزرگترین معدن طلای کشور محسوب می شود. پروانه اکتشاف معدن طلای زرشوران بالغ بر ۲۷.۵ میلیون تن کانسنگ ثبت شده و دارای ذخیره قطعی ۱۱۰ تن طلای ۲۴ عیار است که استحصال می شود.
ظرفیت فاز خط نخست، ۱.۲ تن در سال است و فاز توسعه ای نیز توسط کمیته سرمایه گذاری ایمیدرو تصویب شده که ممکن است به سه تا چهار برابر افزایش یابد.
معادن و کارخانه های طلا
بررسی ظرفیت ها و توانمندی معادن و کارخانه های طلای کشور گویای آن است که در آق دره آذربایجان غربی ظرفیت تولید سالانه دو هزار و ۱۰۰ کیلوگرمی ایجاد شده که میزان تقریبی تولید سالانه یک‌هزار و ۵۰۰ کیلوگرم طلا را دارد و بهره بردار آن بخش خصوصی است.
زرشوران آذربایجان غربی به ظرفیت سه هزار کیلوگرم که بهره بردار آن سازمان توسعه ونوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) است.
موته اصفهان با ظرفیت سالیانه ۵۴۰ کیلوگرم و میزان تولید تقریبی سالیانه ۳۰۰ کیلوگرم که شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (تابعه ایمیدرو) بهره بردار آن محسوب می شود.
کوه زر خراسان رضوی (تربت حیدریه) با ظرفیت تولید ۴۲۰ کیلوگرم و میزان تقریبی تولید سالیانه ۲۵۰ کیلوگرم که بهره بردار آن بخش خصوصی است.
اخترچی در استان مرکزی با ظرفیت تولید ۱۵۰ کیلوگرم در سال و میزان تقریبی تولید ۱۰۰ کیلوگرم که توسط بخش خصوصی مورد بهره برداری قرار می گیرد.
همچنین شرکت ملی صنایع مس ایران نیز به عنوان محصول جانبی، سالیانه حدود ۶۰۰ کیلوگرم طلا تولید می کند.
آمارهای وزارت صنعت از وضعیت تولید
وزارت صنعت در آمارهای منتشر شده از عملکرد در بخش طلا آورده است، هدف‌گذاری تولید شمش طلا برای سال ۹۶ رقم هفت تن بود، اما در پایان نخستین سال برنامه ششم توسعه تولید ۶ تن شمش تحقق یافت.
معاون پیشین امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت در زمینه عملکرد تولید طلا در سال ۹۷ آمار داد: میزان تولید در دومین سال برنامه ششم توسعه هشت تن طلا بود که از این رقم، یک تن حاصل کار دولت و هفت تن ثمره کار بخش خصوصی بود.
معدن طلای ساریگونی کردستان
از معادنی که از ذخایر خوبی برخوردار است، معدن طلای ساریگونی است که در استان کرستان واقع شده، بهره بردار قزاق آن به مدت هفت سال استخراج آن را برعهده دارد.
معدن طلای ساریگونی قروه با ۱۸ تن ذخیره برای مدت هفت سال توسط یک شرکت قزاقستانی مورد بهره برداری قرار می گیرد و حدود ۵۰ درصد از ذخیره قطعی طلای شناخته شده در کردستان مربوط به شهرستان قروه و معدن طلای داشکسن است. قروه در ۹۰ کیلومتری شرق سنندج واقع شده است.
همچنین بررسی ها نشان می دهد استان آذربایجان غربی را می توان به عنوان استان طلایی کشورمان معرفی کرد و درحقیقت آذربایجان غربی روی کمربند طلازایی جهان قرار دارد که از اروپا آغاز و از ترکیه به ایران و سپس پاکستان می‌رسد.
برپایه گزارش های موجود، ذخایر طلای جهان بالغ بر یکصد هزار تن است که از این رقم ۴۷ هزار تن آن قطعی بوده و می‌توان گفت: نیم درصد ذخایر قطعی جهانی این فلز در استان آذربایجان غربی واقع است.
ارزیابی میزان عیار طلای معادن
برپایه آمارهای ایمیدرو، زرشوران (تکاب) با میزان ذخیره احتمالی ۱۱۰ تن طلا با عیار متوسط ۴.۵ گرم در تن مورد ارزیابی قرار گرفته است.
آق دره آذربایجان غربی - تکاب هم با ذخیره ۳۰ تنی دارای عیار متوسط ۲.۷ گرم در تن است، ضمن اینکه برای طلای داشکسن قروه برآورد ذخیره ۶۳ تنی تعیین شده، اما میزان عیار آن درج نشده است.
در موته اصفهان نیز با ذخیره ۱۴ تن، عیار ۲.۵ گرم در تن ثبت شده، کوه زر در خراسان رضوی (تربت حیدریه) هم ۱۵ تن ذخیره با عیار ۳.۳ گرم در تن دارد.
خاروانا در استان آذربایجان شرقی (تبریز) دیگر معدن طلای مندرج در این فهرست دارای ۳۰ تن ذخیره بوده و عیار آن چهار گرم در تن ثبت شده است.
علاوه بریاین میزان تولید طلا در کارخانه ارغش نیشابور سالیانه به میزان ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلو گرم برآورد شده است.
ایرنا