چندی پیش بود که محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی، تعیین واحد پول دیگری به عنوان وسیله مبادله و ذخیره ارزش برای مقابله با تهدیدات اقتصادی غرب و مصون بودن از نوسانات غیرقابل پیش بینی و ناخواسته دلار و یورو را از ضروریات دانست و گفت که به این منظور استفاده از ارزهای محلی یکی از کارهایی است که می‌توان انجام داد.
تقاضای واردات کالا به دلار نزدیک به صفر
در این راستا بود که صمد کریمی، سخنگوی مرکز مبادلات ارزی نیز اعلام کرد: بررسی عملکرد مرکز مبادلات از ابتدای راه‌اندازی حاکی از آن است که تقاضا برای واردات کالا به دلار مربوط به گروه‌های کالایی سه تا هشت نزدیک به صفر بوده است.
وی با بیان این که این امر ناشی از الگوی تجاری کشور و سبد ارزی مرکز مبادلات از یک سو و عوامل غیراقتصادی ناشی از تحریم‌های یک جانبه‌ی آمریکا و اروپا بوده است، گفت:دلار آمریکا عمدتا برای تامین مصارف خدماتی همانند ارز مسافرتی، دانشجویی و درمانی آن هم عمدتا به صورت اسکناس کاربرد داشته و بیشتر مبنای محاسبات ارزی ترازنامه‌ای در کشور است.
سخنگوی مرکز مبادلات ارزی همچنین با تاکید بر اینکه دلار به عنوان ارز جهان‌روا سهمی در معاملات ارزی مرکز مبادلات ندارد گفت:این امر با توجه به اینکه 92 درصد کل صادرات قطعی کالای غیرنفتی به قاره آسیا و حدود 70 درصد از واردات قطعی از قاره آسیا صورت می‌گیرد سازگاری و تطابق لازم را دارد ضمن اینکه صادرات عمده نفت و گاز به قاره آسیا صورت می‌گیرد.
در واقع پس از تحریم های اعمال شده، آمریکا و اتحادیه اروپا محدودیت‌هایی را برای مبادلات و تجارت با دلار برای ایران و شرکای تجاری‌اش وضع کردند این دو امر سبب شد که هم در سبد ارزی و ذخائر ارزی کشور و هم در تجارت کشور تجدید‌نظر صورت بگیرد.
منتفع شدن کشور از تغییر ترکیب سبد ارزی
در این باره سید شمس الدین حسینی، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز روز گذشته گفت :بعد از اعمال تحریم‌ها در ترکیب ذخائر سبد ارزی که در اختیار بانک مرکزی بود به خوبی و با سرعت مناسب تجدید‌نظر شد و در مجموع کشور از این حیث منتفع شد. به‌طور مثال زمانی که بانک مرکزی ترکیب ارزی را به نفع یورو تغییر داد، به دلیل افزایش ارزش یورو ارزش دارایی کشور بالا رفت و همچنین زمانی که بنا شد بخشی از ذخائر به صورت فلزات گرانبها نگهداری شود، باز هم میزان دارایی‌های خارجی کشور افزایش یافت و در نتیجه می‌توان گفت از این نظر عدو سبب خیر شد.
وی همچنین با بیان این که این کار به زمان نیاز دارد، تصریح کرد: برخی تجار عادت کردند در کشور‌های خاص مستقر شوند و از طریق آن کشورها با حوزه‌های خاص مانند اتحادیه اروپا تجارت کنند.
تقاضا برای ثبت سفارش با الگوی ارزی تطبیق پیدا کند
سخنگوی اقتصادی دولت ادامه داد: اما اگر سال 90 را با سال 89 و همچنین سال جاری را با سال گذشته مقایسه کنیم، می‌بینیم که ترکیب شرکای تجاری ما تغییر پیدا کرد و سهم کشور‌هایی چون چین و ترکیه در مقایسه با کشور‌های اروپایی مانند آلمان، انگلستان و حتی فرانسه افزایش می‌یابد و در واقع این تغییر به معنای آن است که نیاز به ارز واسط چون دلار و یورو کاهش پیدا می‌کند.
وی اظهار کرد: تصمیمی که در کارگروه اقتصادی دولت اتخاذ شد و هماهنگی جدیدی که بین وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی برای ثبت سفارش صورت می‌گیرد مبنی بر این است که الگوی تجاری و یا به عبارتی تقاضا برای ثبت سفارش با الگوی ارزی تطبیق پیدا کند که نشان‌دهنده‌ی آن است که جمهوری اسلامی ایران عزم خود را جزم تا ارزهای واسط را مانند دلار و یورو را در تجارت با کشورها کنار بگذارد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی خاطر نشان کرد: آمریکا و اعضای اتحادیه اروپا تمایل دارند ارزش پولشان را کاهش دهند و از طرف دیگر کاهش ارزش این اسعار و بحران‌هایی را که در اتحادیه اروپا وجود دارد سبب شده که شرکای تجاری ما از تغییر سبد ارزی استقبال کنند تا حاکمیت اسعار محدود در مبادلات تجاری و مالی کاهش یابد.
مبادلات دلاری تغییر پیدا می‌کند
اما در این باره رییس کل بانک مرکزی امروز اعلام کرده که قرار است مبادلات دلاری تغییر پیدا کند ولی برنامه‌ای برای حذف دلار از مرکز مبادلات نداریم و هم‌چنان مرکز مبادلات تقویت می‌شود، ولی با توجه به این موضوع که با کشور‌های اروپایی و آمریکا مبادلات نداریم، این عرضه‌ها باید تبدیل شود و به همین دلیل است که این تغییر را انجام می‌دهیم.
وی ادامه داد: اجرای این امر باید نتیجه‌ی عکس در بازار آزاد داشته باشد و قیمت دلار را کاهش دهد، زیرا با کاهش تقاضا باید قیمت آن افت کند و منظور از این خبر اجرای این تغییرات بوده است بنابراین میزان عرضه‌ی ارز در مرکز مبادلات کاهش نخواهد یافت.
خبرگزاری ایسنا