طی هفته‌های اخیر قیمت محصولات پروتئینی از جمله گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ با نوساناتی در بازار روبرو شد که هر یک از مسئولان دلایل خاصی برای این گرانی‌ها مطرح می‌کنند.
در شرایط فعلی اقتصاد که شیوع ویروس کرونا بسیاری از کسب و کار‌ها را دچار رکود کرده است، جهش چشمگیر قیمت‌ها خانوار‌ها را در تامین مایحتاج خود با مشکلات متعددی مواجه کرده است که انتظار می‌رود مسئولان ذی ربط با اتخاذ برخی تدابیر، چاره‌ای بیندیشند تا صنعت دامپروری در معرض خطر قرار نگیرد.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که با توجه به نوسان نرخ ارز، انگیزه خروج غیرقانونی دام به آن سوی مرزها افزایش یافته است که این امر در کنار کاهش قیمت آلایش‌های خوراکی در فصل گرما و همزمان با شیوع ویروس کرونا مزید بر علت شده تا قیمت گوشت در بازار افزایش یابد که این موضوع هیچ ارتباطی به دامداران ندارند.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی شود چرا که علی رغم انباشت چشمگیر دام در واحدها، قیمت دام زنده و گوشت در بازار با نوساناتی روبرو شده است، درحالی‌که دامدار نه تنها منفعتی از این التهاب بازار نمی‌برد، بلکه با زیان دام‌خود را عرضه می‌کند.
حال به سراغ مسئولان ذی‌ربط می‌رویم تا از آخرین جزئیات دلایل گرانی گوشت و تاثیر انباشت دام در واحد‌های دامداری بر بازار با خبر شویم:
انباشت ۳۰۰ هزار راس دام سنگین در واحد‌های دامداری
سعید سلطانی سروستانی مدیر عامل اتحادیه دامداران کشور با اشاره به اینکه گرانی گوشت ارتباطی به دامداران ندارد، اظهار کرد: بار‌ها اعلام کرده‌ایم که تعیین‌کننده قیمت گوشت در بازار، دامداران نیستند و علی‌رغم زحمات فراوان تولید، سود حداقلی به دست دامدار می‌رسد.
وی با انتقاد از این مسئله که صنف قصاب به طور مستقیم از دامداران دام را خریداری نمی‌کند، افزود: وجود حلقه‌های واسط و دلال بر این گرانی‌ها و اختلاف چشمگیر قیمت از دامداری تا خرده فروشی دامن می‌زند.
سلطانی ادامه داد: دامداران پس از پایان رسیدن ظرفیت پروار اقدام به عرضه دام می‌کنند چرا که نگه داری دام پروار از لحاظ اقتصادی برای دامدار مقرون به صرفه نیست.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه افزایش قیمت دام در مناسبت‌های خاص همچون عید قربان ارتباطی به دامدار ندارد، بیان کرد: حلقه‌های واسط و دلال قبل از مناسبت‌های خاص همچون عید قربان، اقدام به خریداری و انباشت دام می‌کنند و در برخی مواقع به سبب ضعف در نظارت‌ها سلف خری می‌کنند تا بتوانند در مناسبت‌های خاص با قیمت‌های گزاف بفروشند.
به گفته وی، علی رغم آنکه دامداران در طول سال به سود حداقلی قانع هستند، اما به سبب سودجویی عوامل واسطه در فروش دام متضرر می‌شوند.
مدیرعامل اتحادیه دامداران با بیان اینکه ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار راس دام سنگین پروار در واحدها موجود است، گفت: با توجه به وزن بالای دام‌های پروار شده، اگر تدابیری اندیشیده نشود، شاهد تلفات این دام‌ها خواهیم بود.
سلطانی افزود: معاونت امور دام به سازمان حمایت اعلام کرده که پس از بررسی هر چه سریع‌تر قیمت جدید گوشت را اعلام کند که متاسفانه تاکنون این امر صورت نگرفته است.
سلطانی قیمت دام در آستانه عید قربان را پیش‌بینی کرد و گفت: با توجه به آنکه تقاضا در عید قربان بالا نمی‌رود و تنها مصرف در این روز جابه جا می‌شود، از این رو نوسان خاصی در بازار رخ نخواهد داد. این در حالی است که مصرف کنندگان برای مناسبت‌های مختلف خود را آماده کرده اند تا قیمت‌ها افزایش یابد.
این مقام مسئول قیمت هر کیلو دام سنگین را ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان و دام سبک را ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت: براین اساس قیمت واقعی هر کیلو گوشت گوسفند ۸۰ هزار تومان و گوشت گوساله ۶۰ هزار تومان است که متاسفانه به سبب سودجویی عوامل واسطه و دلال با نرخ‌های بالاتر به دست مصرف کننده می‌رسد.
وی قیمت تمام شده هر کیلو دام سنگین بدون احتساب سود دامدار را بالای ۳۰ هزار تومان اعلام کرد و افزود: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید، عرضه با نرخ‌های فعلی بیانگر زیان دامداران است.
مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور درباره آخرین وضعیت قاچاق دام تصریح کرد: تا زمانی که هویت گذاری دام کامل نشود، قاچاق دام استمرار می‌یابد که همه این عوامل موجب شده تا گوشت با نرخ‌های بالاتری به دست مصرف کننده برسد.
قاچاق دام، گوشت را گران کرد
علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی کشور، از افزایش قیمت گوشت در بازار خبر داد و گفت: هم اکنون هر کیلو شقه گوسفندی بدون دنبه با نرخ ۹۸ هزار تا ۹۹ هزار تومان به مغازه دار و ۱۱۰ هزار تومان به مصرف‌کننده عرضه می‌شود.
وی افزود: با توجه به قاچاق دام و کمبود عرضه در داخل، قیمت گوشت با نوساناتی در بازار روبرو شده است، در حالیکه در این مقطع زمانی نباید با کمبود عرضه دام در بازار روبرو شویم.
ملکی ادامه داد: با توجه به نوسان نرخ ارز و خرید دام با نرخ بالا آن سوی مرزها، بسیاری از دامداران به سبب فروش دام با دلار از عرضه در بازار داخل امتناع می‌کنند.
این مقام مسئول در واکنش به اظهارات برخی مسئولان مبنی بر انباشت دام و تاکید بر صادرات بیان کرد: تعدادی دام در استان تهران وجود دارد که به سبب افزایش وزن، خریداری در داخل وجود ندارد، اما اگر به اسم صادرات، دام‌هایی با وزن سبک خارج شود، صدمه زیادی به بازار وارد شده و مهار قیمت در بازار داخل سخت می‌شود.
وی کاهش قیمت آلایش‌های خوراکی و غیرخوراکی را یکی دیگر از دلایل گرانی گوشت در بازار برشمرد و گفت: با توجه به محدودیت فروش جگرکی‌ها در پی شیوع ویروس کرونا و کاهش مصرف کله پاچه در فصل گرما، قیمت آلایش‌های خوراکی با روند نزولی در بازار مواجه شده و در مقابل قیمت آن بر گوشت تعدیل شده است.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی قیمت دام در عید قربان را پیش‌بینی کرد و گفت: با توجه به آنکه زمان زیادی تا عید قربان باقی نمانده، بسیاری از دامداران تصور می‌کنند با امتناع در عرضه می‌توانند دام را با قیمت بالاتری در عید قربان بفروشند.
وی قیمت هر کیلو دام زنده در تهران را ۴۵ هزار تومان اعلام کرد و گفت: با توجه به افزایش تعداد ذبح دام در عید قربان در عراق، مسئولان ذی ربط باید تدابیری برای کنترل قاچاق دام بیندیشند تا التهاب بازار فروکش کند.
خطر انباشت دام در واحد‌های دامداری
منصور پوریان رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور با اشاره به اینکه افزایش قیمت گوشت ارتباطی به کمبود دام ندارد، اظهار کرد: در شرایط فعلی، گسترش ویروس کرونا جابه جایی دام در استان‌ها را با مشکلاتی مواجه کرده که همین امر میزان عرضه در میادین را تحت تاثیر قرار داده است.
وی کاهش کشتار دام در کشتارگاه‌ها و مشکلات جابه جایی دام ناشی از شیوع ویروس کرونا را علت اصلی افزایش قیمت لاشه اعلام کرد.
پوریان امتناع دامداران از عرضه دام را تکذیب کرد و گفت: با توجه به انباشت دام در واحدها و کاهش کیفیت گوشت، امتناع دامداران در عرضه دام به سبب عید قربان واقعیت ندارد.
این مقام مسئول جمعیت دام سبک در واحدها را ۳ میلیون راس اعلام کرد و گفت: با توجه به شرایط مساعد زایش بهاره کمبودی در عرضه دام عید قربان نداریم.
وی درباره آخرین وضعیت قاچاق دام افزود: با توجه به گسترش ویروس کرونا در عراق، ورود قانونی و غیرقانونی کالا به عراق مهار شده است.
رئیس شورای تامین کنندگان دام در واکنش به مباحث مطرح شده پیرامون قیمت ۴۵ هزارتومانی دام سبک بیان کرد: قیمت کنونی هر کیلو دام سبک با وزن پایین ۴۰ هزار تومان و وزن سنگین ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان است که متاسفانه با کاهش تقاضا از سوی تالار‌ها و رستوران‌ها با ایجاد جو روانی به دنبال عرضه با قیمت‌های بالا هستند.
به گفته پوریان، با توجه به انباشت بیش از حد دام خطر در دامداری‌ها ایجاد شده که انتظار می‌رود مسئولان هرچه سریع‌تر مجوز صادرات را صادر کنند.
زیان ۷ هزار تومانی دامداران در فروش دام/ صادرات دام تنها راه نجات دامداران
سید احمد مقدسی رئیس انجمن صنفی گاوداران با انتقاد از افزایش قیمت گوشت در بازار اظهار کرد: علی‌رغم افزایش چندبرابری قیمت نهاده‌های دامی، قیمت خرید گوساله از دامدار تفاوتی نداشته، در حالیکه قیمت گوشت در خرده فروشی‌ها رشد چشمگیری داشته است.
وی حداکثر قیمت خرید هر کیلو گوساله زنده از دامدار را ۲۷ هزار تومان اعلام کرد و گفت: براین اساس قیمت منطقی هر کیلو گوشت گوساله در خرده فروشی‌ها ۷۰ هزار تومان است که متاسفانه با نرخ‌های بالاتر در خرده فروشی‌ها عرضه می‌شود.
مقدسی سودجویی عوامل واسطه و دلال را علت اصلی فاصله معنادار قیمت تولیدکننده و مصرف کننده دانست و افزود: دامداران در فروش هر کیلو دام ۷ هزار تومان متضرر هستند که انتظار می‌رود هر چه سریع‌تر مسئولان تدابیری برای کاهش قیمت تمام شده تولید بیندیشند چرا که امکان خودکفایی گوشت قرمز در داخل وجود دارد.
رئیس انجمن صنفی گاوداران در پایان با تاکید بر صادرات دام زنده تصریح کرد: در حال حاضر حداقل ۲۰۰ هزار راس دام سنگین در دامداری‌ها انباشت شده که متاسفانه مسئولان اجازه صادرات نمی‌دهند و پشتیبانی امور دام اقدام به خرید مازاد نمی‌کند، در حالیکه صادرات مدیریت شده تنها راهکار کاهش زیان دامداران است.
باشگاه خبرنگاران جوان