حسین مدرس خیابانی، سرپرست وزارت صنعت در برنامه ای که به دستگاه های زیرمجموعه ابلاغ شد، بر ضرورت پایش و نظارت مستمر، مدیریت و اعمال ممنوعیت واردات کالاهای مشابه داخلی، راه‌اندازی نمایشگاه‌های دائمی در سطح استان ها و سازمان ها، به روز رسانی مستمر سامانه توانیران و به هم رسانی توانمندی ها و نیازها و هم افزایی ذینفعان تاکید کرده است.
مدیریت واردات
در این ابلاغیه تاکید شده است سازمان توسعه تجارت ایران، دفتر مقررات صادرات و واردات و معاونت های امور صنایع و امور معادن و صنایع معدنی با همکاری سازمان های استانی موظف هستند بر اساس بخشنامه های جدید ابلاغ شده، نسبت به مدیریت و اعمال ممنوعیت برای واردات دارای کالای مشابه داخلی اقدام کنند.
سازمان توسعه تجارت ایران و دفتر مقررات صادرات و واردات با همکاری معاونت های امور صنایع و امور معادن و صنایع معدنی موظف هستند با استفاده از ظرفیت کمیسیون ماده یک و رویکرد حمایت از کالای ایرانی، نسبت به بازنگری تعرفه های گمرکی کالاها و مقررات مرتبط (به ویژه مذکور کردن تعرفه های سایر) به صورت متناوب و مستمر اقدام کنند.
به منظور شفاف سازی در واردات کالاهای مورد نیاز کشور، سازمان توسعه تجارت ایران و دفتر مقررات صادرات و واردات با همکاری معاونت های ذی ربط موظف هستند نسبت به اعمال ساختار شناسه کالا ذیل تعرفه ها (براساس برنامه زمانبندی شده و متناسب با اولویت‌های کالایی) اقدام کنند تا امکان تطبیق ظرفیت های ساخت داخل با کالاهای وارداتی فراهم شود.
توسعه زیرساخت ها
سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران موظف است در ورودی شهرک های صنعتی (با اولویت شهرکهای صنعتی بزرگ و مادر) مکان مناسبی را برای ارائه نیازمندی ها و توانمندی های واحدهای مستقر در هر شهرک پیش بینی کرده و اقدامات مورد نیاز برای راه اندازی دائمی این نمایشگاه ها را به عمل آورد، امکان استفاده از این نمایشگاه ها می بایست به راحتی برای واحدهای مستقر در هر شهرک فراهم شود.
سازمان توسعه تجارت موظف است نسبت به اختصاص محل مناسب و دائمی برای نمایشگاه ساخت داخل در مرکز و استان ها اقدام کند تا در هر رویداد نمایشگاهی و متناسب با نمایشگاه برگزار شده، امکان ارائه نیازمندی ها و توانمندی های آن فعالیت وجود داشته باشد.
سازمان توسعه تجارت ایران، شرکت نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران و سازمان های توسعه ای با همکاری معاونت های ذی ربط و سازمان های استانی موظف هستند نسبت به برگزاری نمایشگاه های دائمی، دورهای، مجازی و یا محلی با رویکرد به هم رسانی توانمندی ها و نیازمندی ها اقدام کنند.
معاونت های امور صنایع و امور معادن و صنایع معدنی موظفند نسبت به تقویت و توسعه شرکتهای عمومی و تخصصی طراحی و ساخت (EPC) برای نهادینه کردن دانش در زنجیره ارزش (با اولویت صنایع مزیت دار) برنامه ریزی و اقدام کنند. سازمان های ایدرو و ایمیدرو موظفند در صورت نیاز در اجرای این برنامه با معاونتهای ذیربط همکاری لازم را به عمل آورند.
مرکز ساخت داخل، ماشین سازی و تجهیزات موظف است نسبت به به روزرسانی پیوسته و مستمر سامانه توانیران در جهت افزایش کارآمدی و اثرگذاری آن برنامه ریزی و اقدام کند. مرکز نوسازی و تحول اداری، دفتر آمار و فرآوری داده ها و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز موظف هستند نسبت به یکپارچه سازی اطلاعات و برقراری ارتباط بین سامانه ها (ستاد ایران، ثبت سفارش، بهین یاب و توانیران) مطابق برنامه عملیاتی مرکز ساخت داخل، ماشین سازی و تجهیزات اقدام کند.
تعمیق و توسعه ساخت با استفاده از ظرفیتهای موجود و یا سرمایه گذاری
معاونت امور صنایع و معاونت امور معادن و صنایع معدنی موظف هستند فهرست اقلام و نیازهای اصلی کشور را تهیه و به معاونت طرح و برنامه اعلام کنند. معاونت طرح و برنامه نیز موظف است ضمن اعلام اولویت های سرمایه گذاری و هدایت طرح های توسعه ای برای تولید حداکثری این اقلام، برنامه ریزی و اقدام کند.
معاونت های امور صنایع و امور معادن و صنایع معدنی موظف هستند با شناسایی ظرفیت های موجود، نسبت به فعال سازی آنها در جهت افزایش تولید و یا تعمیق ساخت داخل اقلام و نیازهای اصلی کشور اقدام کند.
معاونت طرح و برنامه موظف است نسبت به جلب همکاری سرمایه گذاران بخش خصوصی، نهادهای عمومی و سازمانهای توسعه ای برای سرمایه گذاری اقلام و نیازهای اصلی کشور اقدام کند.
سازمان های توسعه ای ایدرو و ایمیدرو موظف هستند برنامه اجرایی و سالانه تعمیق ساخت داخل را برای کلیه شرکت های تحت پوشش و یا تحت نظارت و مدیریت خود تهیه و به صورت سالانه اجرا کنند.
معاونت طرح و برنامه با همکاری معاونت ها و سازمان های ذی ربط وزارت صمت، نقشه راه تولید اقلام گلوگاهی با هدف توسعه ساخت را تدوین و ابلاغ کند. در این نقشه راه می بایست مسیر مونتاژکاری و تعمیق ساخت داخل در محصولات و فعالیت های صنعتی، سرمایه گذاری و توسعه فعالیت شرکت های دانش بنیان برای تامین نیازهای فناورانه محصولات و زمینه سازی برای ایجاد برندهای ملی و بازارسازی برای محصولات تولیدی در داخل و خارج پیش بینی و برنامه ریزی شود.
بهم رسانی توانمندی‌ها و نیازها و هم افزایی ذینفعان
معاونت های امور صنایع و امور معادن و صنایع معدنی با همکاری سازمانهای ایدرو و ایمیدرو، سازمان های استانی و انجمن ها و تشکلهای تولیدی موظف هستند با اولویت بندی نیازها و شناسایی توانمندی ها، نسبت به بهم رسانی و هم افزایی بین ذی نفعان از طریق برگزاری مستمر رویدادهای مورد نیاز نظیر میزهای ساخت داخل در سطح ملی، سازمانی و استانی اقدام کنند.
معاونت امور صنایع موظف است نسبت به تدوین و ابلاغ دستورالعمل میزهای ساخت داخل در استانها اقدام کند تا برگزاری این رویدادها به صورت هماهنگ و هدفمند صورت پذیرد.
برنامه ماهانه و هفتگی میزهای ساخت داخل در ستاد، سازمان های توسعه ای و سازمان های استانی می بایست از سوی شورای راهبری تهیه و اطلاع رسانی شود.
معاونت های امور صنایع و امور معادن و صنایع معدنی موظف هستند در تعامل با سایر حوزه ها، نسبت به شناسایی نیازهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت بخش های صنعتی کشور (از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، نیروگاهی، راه و راهسازی، حمل و نقل جاده ای، ریلی و دریایی و ...) و نیازهای زنجیره تولید در صنایع مختلف (بزرگ، کوچک و خرد) که قابلیت تکرار و تجمیع دارند، اقدام نموده و با تجمیع این تقاضا، امکان برنامه ریزی برای ساخت، تعمیق ساخت و به کارگیری ظرفیت های داخلی در تامین این نیازها را فراهم آورند.
مرکز ساخت داخل، ماشین سازی و تجهیزات موظف است نسبت به پیگیری برای دریافت نیازهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت و برنامه ساخت داخل دیگر دستگاه ها و نهادهای عمومی (از قبیل وزارت نفت، وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی، شستا، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، آستان قدس و...) اقدام کند. این دستگاه ها می بایست و گزارش پیشرفت برنامه آنها را به صورت فصلی دریافت کرده و در فصلنامه ساخت داخل منعکس کند.
تحقیق و توسعه، ارتباط با دانشگاه، ارتقا کیفیت و تولید محصولات نوین
به منظور بومی سازی فناوری های مورد نیاز برای تعمیق و توسعه ساخت داخل، معاونت آموزش، پژوهش و فناوری با همکاری سازمان های ایدرو و ایمیدرو موظف هستند با برنامه ریزی جامع و تعیین اقدامات مشخص، نسبت به تقویت و توسعه فعالیت واحدهای پژوهشی، دانش بنیان و واحدهای تحقیق و توسعه (R&D) در زیرمجموعه واحدهای صنعتی و معدنی اقدام کنند.
معاونت آموزش، پژوهش و فناوری موظف است با برقراری ارتباط نظام مند و مسئله محور با مراکز آموزشی و پژوهشی، ظرفیت های کشور در بخش های پژوهش، طراحی، مدیریت پروژه و تولید را فعال سازی و بکارگیری کرده تا ضمن تامین نیازهای فناورانه برای تعمیق و توسعه ساخت داخل، زمینه بومی سازی این فناوری ها در کشور فراهم شود.
معاونت آموزش، پژوهش و فناوری موظف است در تعامل با معاونت ها و سازمان های ذیربط نسبت به سازماندهی و تقسیم کار فعالیت های پژوهشی و تحقیق و توسعه برای صنایع اولویت دار اقدام نموده و ضمن ارتباط و بهم رسانی موثر آنها با دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، فعالیت های هر دانشگاه و پژوهشگاه را به یک یا چند رشته فعالیت مشخص متصل کند تا در زمان بندی تعیین شده، فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی برای تعمیق و توسعه ساخت داخل، ارتقا کیفیت و تولید محصولات نوین، تجاری و عملیاتی شود. در این رابطه ضروری است در رویدادهای میزهای ساخت داخل، قراردادها و تفاهم نامه های مورد نیاز بین دانشگاه ها، واحدهای پژوهشی، دانش بنیان و واحدهای تحقیق و توسعه نیز منعقد و اجرایی شود.
معاونت آموزش، پژوهش و فناوری با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و معاونت ها و سازمان های ذی ربط وزارت متبوع موظف است اقدامات عملیاتی کوتاه مدت و میان مدت برای ارتقای کیفیت محصولات اولویت دار را تعریف و اجرایی کند.
معاونت آموزش، پژوهش و فناوری موظف است با همکاری معاونت های امور صنایع، امور معادن و صنایع معدنی و معاونت طرح و برنامه برای جایگزینی فناوری و محصولات جدید با فناوری و محصولات قدیمی برنامه عملیاتی لازم را تدوین و در زمانبندی تعیین شده اجرا کند.
معاونت آموزش، پژوهش و فناوری موظف است طی تعامل با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان ملی استاندارد و سایر مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی از جمله جهاد دانشگاهی، نسبت به ایجاد و یا توسعه شبکه آزمایشگاه های تخصصی برای آزمون کیفیت کالاهای ایرانی اقدام کند.
موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در تعامل با معاونت های ذیربط وزارت صمت و سایر ذینفعان موظف است نسبت به مطالعات لازم برای آینده پژوهی تولیدات صنعتی اقدام تا ضمن شناسایی محصولات نوین امکان برنامه ریزی برای سرمایه گذاری و تولید آنها فراهم شود.
مشوق ها
معاونت طرح و برنامه با توجه به ظرفیت صندوق های موجود در وزارتخانه و ظرفیت صندوق نوآوری و شکوفایی، نسبت به پیگیری برای ایجاد صندوق حمایت از ساخت داخل با مشارکت سازمان های توسعه ای و صندوق های زیر مجموعه وزارت صمت اقدام کند.
معاونت طرح و برنامه با همکاری معاونت های امور صنایع و امور معادن و صنایع معدنی پیگیری لازم برای ایجاد صندوق های اختصاصی توسط انجمن های تخصصی و بخش خصوصی (با ماموریت تضمین ریسک و یا تضمین قراردادهای ساخت داخل) را به عمل آورند.
معاونت طرح و برنامه، بسته مشوق های مالی (تعیین سرفصل مشخص برای ساخت داخل، یارانه سود تسهیلات، افزایش مدت بازپرداخت و ...)، مدل های جدید برای نحوه تضمین تسهیلات مالی (بیمه، موجودی انبار، اعتبارسنجی و ...)، مشوق های بیمه ای برای کاهش ریسک استفاده از ظرفیت های داخلی و مشوق های مالیاتی را در اسرع وقت تهیه و به شورای راهبری نهضت ساخت داخل پیشنهاد دهد تا پس از تصویب آن در مراجع ذیربط مشوق های پیش بینی شده اجرایی و عملیاتی گردد.
تامین مالی
معاونت طرح و برنامه موظف است نسبت به راه اندازی و عملیاتی کردن مدل های تامین مالی برای ایجاد انگیزه در استفاده از تولیدات داخلی از قبیل اعتبار خریدار (داخل و خارج)، اهرمی کردن منابع صندوق توسعه ملی و تامین منابع اعتباری برای مصرف کنندگان نهایی و خرید کالاهای ایرانی (تحریک تقاضا) اقدام نماید.
معاونت طرح و برنامه موظف است نسبت به راه اندازی و عملیاتی کردن پذیرش پیش فاکتور صادره از سوی تولیدکنندگان داخلی و یا مشارکت داخلی و خارجی در داخل کشور و امکان انجام معاملات ارزی بین بانک ها و تولیدکنندگان اقدامات لازم را به عمل آورد تا ضمن جلوگیری از خروج ارز برای تامین کالاهای دارای توان داخل، زمینه تقویت شرکت های داخلی در مشارکت با شرکای خارجی فراهم گردد.
معاونت طرح و برنامه موظف است نسبت به پیگیری تامین تسهیلات ریالی و ارزی سرمایه گذاری های اولویت دار و سرمایه درگردش واحدهای تولیدی برای محصولاتی که منجر به تعمیق ساخت داخل و کاهش واردات می گردد اقدام کرده و عقد تفاهم نامه و قرارداد با بانک های عامل را پیگیری کند.
معاونت طرح و برنامه موظف است نسبت به عملیاتی کردن حساب ویژه تولید برای سرمایه در گردش واحدهای تولیدی (ماده 21 قانون رفع موانع تولید) پیگیری و اقدام لازم را به عمل آورد.
معاونت طرح و برنامه موظف است نسبت عملیاتی کردن آیین نامه اجرایی فاکتورینگ (موضوع ماده 8 قانون حداکثر استفاده) پیگیری و اقدام لازم را به عمل آورد.
آموزش و فرهنگ سازی
معاونت آموزش، پژوهش و فناوری موظف است با همکاری معاونت های ذیربط و انجمن ها و تشکل های تولیدی و در جهت تقویت فرهنگ ساخت داخل، محتوای آموزشی مورد نیاز برای حمایت از تولیدات داخلی، فرهنگ استفاده از تولیدات داخلی و سایر موارد مرتبط را در کلیه مقاطع آموزشی و تحصیلی (دبستان یا تحصیلات تکمیلی) تهیه و طی تعامل با وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اجرایی کند.
مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت موظف است با همکاری بخش های ذی ربط و رسانه های دیداری، شنیداری، مکتوب و مجازی و در جهت تقویت فرهنگ سازی برای تعمیق و توسعه ساخت داخل و استفاده از محصولات داخلی، ضمن تهیه محتواهای مورد نیاز، اقدام به توسعه آموزش عمومی، فرهنگ سازی و تقویت انگیزه های ملی برای مصرف کالاهای تولید داخل کند و از در این رابطه ظرفیت همه بخش های اجتماعی (از قبیل مساجد و هئیت های مذهبی، نمازهای جمعه، سازمان های مردم نهاد، بسیج و صدا و سیما و ..) را به کارگیری کند. کلیه زیرمجموعه های وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است همکاری لازم را در این رابطه با مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی به عمل آورند.
مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی موظف است نسبت به تهیه اخبار و اطلاعات مورد نیاز فعالیت های صورت گرفته برای تعمیق و توسعه ساخت داخل اقدام کرده و پوشش خبری مناسب برای این فعالیت ها را انجام دهد.
دبیرخانه روز صنعت و معدن موظف است نسبت به تهیه تندیس نهضت ساخت داخل برای ارائه به فعالین برتر این حوزه در روز صنعت و معدن اقدام نماید تا ضمن فرهنگ سازی، این تندیس به عنوان نماد ملی برای استقلال صنعتی کشور تعیین شود.
راهبری، پایش و نظارت
شورای راهبری نهضت ساخت داخل نسبت به برگزاری جلسات کاری به صورت مستمر اقدام می کند. شورای راهبری موظف است نسبت به زمانبندی، راهبری، سیاست گذاری و نظارت بر اجرای برنامه ها و فعالیت معاونت ها و سازمان ها در این حوزه اقدام نموده تصمیمات لازم را اتخاذ نماید. دبیرخانه شورای راهبری نهضت ساخت داخل، مرکز ساخت داخل و ماشین سازی و تجهیزات تعیین می شود.
همه زیرمجموعه های وزارت اعم از معاونت های ستادی، سازمان های ایدرو، ایمیدرو و سازمان های استانی، موظف هستند طی یک هفته بعد از ابلاغ این بخشنامه، یک مدیر ارشد را به عنوان مسئول ساخت داخل در حوزه ماموریت خود منصوب و به مرکز ساخت داخل، ماشین سازی و تجهیزات معرفی کنند.
نمایندگان منصوب شده موظف هستند در تعامل با بخش های ذیربط، ماموریت ها و اقدامات تعیین شده در قالب این دستورالعمل و تصمیمات شورای راهبری را پیگیری و اجرایی کنند.
مرکز ساخت داخل، ماشین سازی و تجهیزات ضمن تعامل با نمایندگان منصوب شده، عملکرد برنامه های هر معاونت و سازمان را پایش و نظارت کرده و نتیجه را به صورت مستمر در جلسات شورای راهبری نهضت ساخت داخل اعلام کند.
گزارش فعالیت های مرتبط با این دستورالعمل به صورت مستمر از سوی دبیرخانه تهیه و به مراجع ذیربط از جمله حوزه وزیر منعکس و اطلاع رسانی می شود.
فارس