به نظر می رسد این اقدام چین که هنوز مفاد آن مشخص نشده است واکنشی به تازه ترین اقدامات آمریکا علیه شرکت‌های چینی باشد ایالات متحده آمریکا روز جمعه اعلام کرد دانلود پیام رسان ویچت و برنامه اشتراک ویدئو تیک تاک را از فردا شب از فروشگاه های این کشور ممنوع می کند، اقدامی که باعث می شود آمریکایی‌ها نتوانند این دو نرم افزار چینی را به بهانه نگرانی هایی که تهدیدی برای امنیت ملی خوانده شده اند بارگیری کنند.
در سال های اخیر، حمایت گرایی در زمینه تجارت و سرمایه گذاری بین المللی افزایش یافته است برخی از کشورها، محدودیت های جدید سرمایه گذاری خارجی وضع کرده اند و بازنگری در سرمایه گذاری خارجی را سخت تر کرده اند که این امر بر جریان آزاد سرمایه گذاری تأثیر زیادی گذاشته است در همین راستا طبق پیش بینی کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد، جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهانی در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با سال ۲۰۱۹ تقریبا ۴۰ درصد کاهش می یابد.
چین که با گسترش حمایت از سرمایه گذاری و کاهش سرمایه گذاری جهانی روبرو است در ادامه گسترش و گشودن درهای خود بر روی سرمایه گذاران متزلزل نیست اما از سال گذشته به طور مستمر چند قانون از جمله قانون سرمایه گذاری خارجی و مقررات اجرایی آن، مقررات بهینه سازی محیط کسب و کار و غیره را ابلاغ کرده و «تدابیر مربوط به شکایت توسط شرکت های سرمایه گذاری خارجی» را نیز صادر کرده است.
در همان زمان، چین لیست منفی دسترسی به سرمایه گذاری خارجی را به طور قابل ملاحظه ای کم کرده است محدودیت های این لیست از ۶۳ مورد در سال ۲۰۱۷ به ۳۳ مورد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است که تقریباً کاهش ۵۰ درصدی را نشان می دهد این امر تضمین های قانونی و نهادی را برای بهینه سازی مستمر فضای کسب و کار فراهم کرده است.
شی جین پینگ رییس جمهوری چین بارها تاکید کرده است که درهای چین برای گشودن بسته نخواهد شد، بلکه فقط به طور گسترده تر و گسترده تری باز خواهد شد نمایشگاه بین المللی تجارت خدمات ۲۰۲۰ چین که به تازگی برگزار شد و سومین نمایشگاه بین المللی واردات چین که در نوامبر سال جاری برگزار می شود، همگی برای شرکت های سراسر جهان به منظور به اشتراک گذاشتن فرصت های توسعه در بازار چین و توسعه جهانی فراگیر و سودمند متقابل مفید است.
کارشناسان معتقدند که «مقررات» و ایجاد لیستی از اشخاص و موجودیت های غیر قابل اطمینان توسط چین، برای محافظت از شرکت هایی که کاملاً به قوانین بازار و روح قراردادها عمل می کنند، طراحی شده است این سیستم فقط فعالیت های غیرقانونی اشخاص خارجی را هدف قرار می دهد و از منظر حاکمیت جهانی، برای حفظ یک نظم اقتصادی و تجاری بین المللی عادی و فضای رقابت بازار نیز مفید است.
پس از آنکه سال گذشته دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا، بر کالاهای چینی تعرفه اضافی بست و شرکت «هوآوی» غول مخابراتی چین را محدود کرد، پکن هشدار داد لیستی را با هدف مجازات شرکت های خارجی که برای منافع چین مضر است، تهیه کند.
وزارت بازرگانی چین امروز در بیانیه خود افزود: این فهرست که هنوز منتشر نشده، شرکت ها و اشخاص خارجی را شامل می شود که معاملات عادی بازار در چین را نقض می کنند یا اقدامات تبعیض آمیز علیه شرکت های چینی انجام می دهند.
گزارش رسانه های چین از جمله گلوبال تایمز حاکی است شرکت هایی مانند اپل، سیسکو و کوالکام آمریکا در راس این فهرست که هنوز منتشر نشده است، قرار دارند.
وزارت بازرگانی چین خاطرنشان کرد: این فهرست حاکمیت، امنیت و منافع توسعه ملی چین را حفظ می کند، نظم تجاری و اقتصادی بین‌المللی را حفظ می‌کند و از حقوق و منافع مشروع شرکت ها و دیگر افراد و سازمان های چینی حفاظت می‌کند.
چین قرار است با هدف کنترل این لیست و مقررات ناشی از آن، یک سازمان و یک ساز و کار برای کمک به اجرای اقدامات مربوط به این لیست تشکیل دهند تا به این ترتیب به شرکت های خارجی قرار گرفته در لیست موجودیت‌های غیرقابل اعتماد اجازه ندهند در واردات، صادرات و سرمایه گذاری در چین ورود کنند.
این لیست مطابق با «قانون تجارت خارجی» و «قانون امنیت ملی» جمهوری خلق چین و سایر قوانین مربوطه تنظیم و منتشر می شود این سیستم با هدف حفاظت بیشتر از حقوق و منافع مشروع شرکت های چینی، سازمان ها و اشخاص دیگر انجام می شود.
پروفسور «لیائو شی» استاد اقتصاد و تجارت دانشگاه تربیت معلم پکن می گوید: دولت چین به یک سیاست خارجی مستقل پایبند است به اصول اساسی روابط بین الملل مانند احترام متقابل به حاکمیت، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر، برابری و منافع متقابل پایبند است و با یک جانبه گرایی و حمایت گرایی مخالف است به همین دلیل با قاطعیت از منافع اصلی ملی محافظت می کند تا سیستم تجارت چند جانبه ساخت اقتصاد جهانی باز را ارتقا بخشد.
او در مورد اینکه چه نوع نهادهای خارجی باید در لیست نهادهای غیرقابل اعتماد قرار بگیرند گفت: مطابق با مقررات، ادارات مربوطه، رفتار نهادهای خارجی را به طور جامع ارزیابی می کنند و میزان آسیب به حاکمیت ملی چین، امنیت و منافع توسعه، میزان آسیب رساندن به حقوق و منافع مشاغل چینی، سایر سازمان ها یا افراد و اینکه آیا با قوانین اقتصادی و تجاری پذیرفته شده در سطح بین المللی مطابقت دارد یا خیر را مورد بررسی قرار می دهند و تصمیم گیری می کنند.
با این حال دولت چین می گوید شرکت های خارجی در صورتی که رفتارشان را اصلاح کرده و گامهایی در راستای حذف تبعات اقداماتشان اتخاذ کنند از این فهرست نامشان حذف می‌شود.
دولت چین همچنین می گوید به طور کامل از حقوق قانونی اشخاص خارجی درگیر در این قانون حمایت خواهد کرد به عنوان مثال در روند تحقیق، به اشخاص و شرکت های خارجی حق اظهارات و دفاعیات می دهد.
با این حال این لیست هنوز منتشر نشده است و چین هم مشخص نکرده است با شرکت های خاطی چگونه برخورد می کند ولی هرچه هست قطعا دیگر بازار چین مانند گذشته و بدون محدودیت در اختیار شرکت های خارجی از جمله شرکت های آمریکایی قرار ندارند.
ایرنا