در هفته‌ای که قرار بود به قول رئیس جمهور با جشن پیروزی مردم آغاز شود، هر دلار آمریکا در بازار آزاد از 28 هزارتومان هم گذشت. با وجود بیانیه اروپا برای تعلیق تحریم‌های ایران تا 20 سپتامبر، ارز همچنان روند افزایشی پیش گرفت و در عرض این هفته هزار تومان در بازار رسمی گران‌تر شد.
چرا این هفته دلار گران شد؟ سهراب اشرفی، کارشناس بازار ارز، در پاسخ می‌گوید: این هفته اخبار سیاسی بازار ارز را شدیدا تحت تاثیر قرار داد. بازار ارز به اخبار منفی بسیار واکنش نشان می‌دهد. اول هفته گذشته ما خبر مهمی از شورای امنیت سازمان ملل داشتیم اگرچه خوشبختانه توجهی به آمریکا نشد اما انتظارات افزایشی در بازار قیمت دلار را بالا برد.
او با اشاره به دو اقدام اخیر بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز که یکی برداشتن سقف نیما و دیگری کاهش فاصله بازار آزاد و بازار رسمی بود، ادامه می‌دهد: با این اقدامات انتظار می‌رفت بخشی از تقاضا کاهش پیدا کند و قیمت بالا نرود اما این اتفاق نیفتاد. البته با این اقدامات رکورد سامانه نیما شکست اما نیمه دوم سال همواره با نوسان همراه بوده است. در کشور ما همیشه نیمه دوم سال بازارها داغ‌تر از نیمه اول هستند. این موجب هم افزایش قیمت دلار شد. تا جایی که این هفته چندین بار قیمت بازار متشکل از بازارآزاد هم پیشی گرفت.
ارزانی دلار در گرو بورس
اما این هفته چه وضعیتی را می‌توان برای بازار ارز متصور بود؟ آیا روند افزایشی ادامه خواهد داشت؟
اشرفی در پاسخ به این سوال عنوان می‌کند که قیمت دلار تا حد زیادی بستگی به شرایط سایر بازارها دارد از جمله وضعیت بورس در هفته آینده. به گفته او این چند وقت وضعیت این طور بوده که با مثبت شدن بورس، دلار افزایشی و با منفی شدن آن کاهشی می‌شده است.
همچنین به اعتقاد این کارشناس این روزها با توجه به نزدیک‌تر شدن به انتخابات آمریکا اوضاع و احوال و وضعیت اقتصادی آمریکا در قیمت دلار ما بسیار موثر است. البته این تاثیرات عملی نیستند و صرفا جنبه روانی دارند.
تاثیر سومین لیست صادرکنندگان متخلف
اخیرا بانک مرکزی سومین لیست صادرکنندگان متخلف را نیز به صوه قضاییه داده است. به اعتقاد برخی از این دست فشارهای بانک‌مرکزی صادرکنندگان مجبور به تهیه دلار از بازار آزاد کرده و دلار را گران‌تر می‌کند.
از نگاه این کارشناس اگرچه دو دفعه گذشته صادرکنندگان مجبور به تهیه ارز از بازار آزاد شدند اما اکنون با توجه به این که اختلاف قیمت بین سامانه نیما و بازار آزاد مثل دو دفعه قبل زیاد نیست، تاثیر چندانی بر قیمت دلار نخواهد گذاشت.
اشرفی عنوان می‌کند: جو روانی ایجاده شده در بازار ارز مناسب نیست. بانک مرکزی نباید اجازه رشد بیشتر و گذر دلار از این قیمت را بدهد، این هفته ارز از 28هزار و 800 تومان هم گذشت. رسیدن قیمت دلار به 30 هزارتومان ممکن است جو روانی بدی ایجاد کند و باعث شود دلار رقم‌های بالاتری را به خود بییند.
کنترل بازار کم‌عمق اما پرنوسان
اما سوال اینجاست که در شرایط مضیقه ارزی در پی تحریم‌ها چه کاری از دست بانک مرکزی برمیاید؟
این کارشناس پاسخ می‌دهد: مسئولیت اصلی بانک مرکزی کنترل بازار ارز و ارزش پول ملی است. اکنون تنها اهرمی که بانک‌مرکزی دارد استفاده از منابعش و ورود آن به بازار است. طی سال‌های گذشته و زمان آقای سیف که دلار به بازار تزریق شد هجمه فراوانی علیه او ایجاد شد. تحت فشار گذاشتن بانک‌مرکزی از این نظر موجب شد که مدیران بانک مرکزی شهامت لازم را برای ورود به بازار نداشته باشند. اگر ورود کنند باید به تمام مراجع پاسخگو باشند، ابزار دیگری هم جز این ندارند. در این حالت مدیران فقط بازار را تماشا می‌کنند.
به اعتقاد او در همین شرایط بازهم بانک مرکزی می‌تواند بازار را کنترل کند. عمق معاملات در بازار رسمی بسیار زیاد است یعنی مقدار تبادل در آن بالاست اما بازار آزاد بسیار کم عمق است و با مقدار کمی دلار دچارنوسان بسیار می‌شود. . این بازار اکنون در دست دلالان رها شده و آنها با معاملات صوری ایجاد نوسان می‌کنند.
اشرفی توضیح می‌دهد: از آنجا که بانک مرکزی برای ورود به بازار آزاد باید پاسخگو باشد پس سعی می‌کند از طریق بازار رسمی، بازار آزاد را کنترل کند. نتیجه این شده که امروز بانک مرکزی بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسد و به عبارتی صورت مسئله را نمی‌بیند. اگر برای نظارت و کنترل در بازار آزاد برنامه‌ای بریزند و مقدار کمی از منابع را به بازار آزاد ببرند چون عمق این بازار بسیار کم است به راحتی کنترل می‌شود. از این طرریق می‌توان جو روانی را هم تاحدی سامان داد.
تجارت‌نیوز