هشدار گمرک نسبت به اینکه برنج‌های دپو شده در آستانه فاسد شدن قرار گرفته اند و از سوی دیگر انتقاد واردکنندگان و صاحبان این برنج‌ها، جریان تازه‌ای در رابطه با ترخیص این کالا به راه انداخت.
ماجرا از این قرار بود که طبق گزارش گمرک ایران، حدود ۲۳۰ هزار تن برنج از سال گذشته در گمرک و بنادر انباشت شد ولی با وجود اظهار به گمرک به دلیل عدم تامین ارز و صدور کد رهگیری بانک امکان ترخیص نداشت.
حتی در این بین زمانی که طبق مصوبه شورای عالی امنیت ملی این مجوز به گمرک داده شدکه کالاهای اساسی از جمله برنج را به صورت درصدی ترخیص کند این امکان به دلیل عملکرد بانک ها فراهم نشد، به هر حال با توجه به اینکه احراز و اعلام اینکه ثبت سفارشی در صف تأمین ارز است یا خیر، به عهده بانک‌های عامل است، این بانک‌ها براساس بخشنامه بانک مرکزی از صدور گواهی مبنی بر قرارگیری کالا در صف تامین ارز امتناع کرده و امکان ترخیص درصدی از محموله‌های کالاهای وارداتی وجود نداشت.
تحمل صاحبان برنج تمام شد
از چندی پیش گلایه‌های صاحبان برنج های دپو شده بیش از گذشته بود و اعلام کردند کالای آنها از حدود یکسال قبل به دلیل عدم تخصیص و تامین ارز امکان ترخیص نداشته و این موضوع در کنار خدشه دار کردن اعتبار آنها نزد تجار خارجی موجب شده تا برنج‌ها در وضعیت آب و هوایی بنادر و کاتینرها در آستانه فاسد شدن قرار گیرند.
گمرک مجوز ترخیص نداشت
گمرک در واکنش به این موضوع اعلام کرد که تا زمانی که کالا از جمله این برنج‌ها در صف تخصیص ارز قرار نگرفته و بانک برای آن کد رهیگیری تامین ارز صادر نکند مجوز ترخیص برای گمرک وجود ندارد.
بانک نپذیرفت
بانک مرکزی که بر اساس اولویت بندی اعلام شده از سوی وزارت صمت نسبت به تامین ارز اقدام می کند، جریان ماندگاری برنج‌ها در گمرک را نتیجه عملکرد خود ندانست و اعلام کرد که مشکل از سمت گمرک بوده است؛ به طوری که تاکید داشتعلت اصلی مشکل به وجود آمده برای بازرگانان، ترخیص درصدی کالا توسط گمرک، بدون داشتن تخصیص ارز و کد رهگیری برای ثبت‌سفارش مرتبط با آنها بوده است.
بدیهی است در صورتی که هنگام خروج کالاهای یاد شده از گمرک، «وجود تخصیص ارز» و «کدرهگیری بانک مرکزی» توسط گمرک کنترل می‌شد و بازرگانان نیز به درستی راهنمایی می‌شدند، برابر ضوابط، تأمین ارز به نرخ ترجیحی قابل انجام بود و ماندگاری کالا در گمرک و اتفاقات کنونی رخ نمی‌داد.
گمرک از بانک سند خواست
اما ارونقی - معاون فنی گمرک - در واکنش به ادعای بانک مرکزی اعلام کرد که با «تخصیص ارز»، کالایی قابل ترخیص از گمرکات نیست و این ارائه کد رهگیری بانک است که اجازه ترخیص کالا به گمرک می‌دهد.
اگر بانک مرکزی اطلاعاتی مبنی بر اینکه برنجی با داشتن «تخصیص ارز» از گمرکات کشور ترخیص شده است را دارد فهرست این صاحبان کالا را منتشر کند تا شائبه‌ای برای افکار عمومی ایجاد نشود.
تغییر موضع انجمن واردکنندگان برنج
در فاصله‌ای کوتاه و در زمانی که چالش‌ها و چانه زنی‌ها درباره ترخیص برنج‌ها ادامه داشت، موضع رئیس انجمن واردکنندگان تغییر کرد و از روز گذشته (یکشنبه) ماجرا به نحوی دیگر پیش رفت؛ به طوری که کشاورز که تا پیش از این بارها نسبت به عملکرد بانک مرکزی برای تامین ارز برنج انتقاد کرده و تاکید داشت این موضوع موجب تاخیر در ترخیص و کاهش واردات شده و تامین کالای مورد نیاز اقشار آسیب پذیر را تحت تاثیر قرار داده است، اعلام کرد که مشکل کد تخصیص ارز حل شده و با توجه به اینکه ترخیص برنج‌ها به صرفه نیست می خواهند برنج‌ها در گمرک بماند.
واکنش گمرک و اعلام متروکه
این اظهارات رئیس انجمن واردکنندگان برنج در فضای حساس موجود برای تعیین تکلیف برنج، واکنش گمرک را به همراه داشت و معاون فنی گمرک اعلام کرد که در صورتی که واردکنندگان تمایلی به ترخیص ندارند گمرک نیز در چارچوب وظایف خود تا قبل فاسد شدن کالا نسبت به اعمال قوانین متروکه طبق ماده(۲۴) قانون امور گمرکی اقدام می‌کند و برنج‌ها جهت تعیین تکلیف در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار خواهد گرفت.
در عین حال که ارونقی تاکید داشت حل شدن کد تخصیص گره ای از مشکلات برنج‌های دپو شده باز نکرده و تا زمانی که تامین ارز نشده و کد رهگیری بانک صادر نشود امکان ترخیص وجود ندارد.
واردکنندگان ادعای رئیس انجمن را رد کردند
با این حال این ماجرا با واکنش واردکنندگان همراه شد و به صراحت اعلام کردند که موضع رئیس انجمن واردکنندگان برنج ربطی به آنها نداشته و خواهان تعیین تکلیف کالای خود و ترخیص هستند.
ماجرا ختم شد؛ آغاز ترخیص برنج‌های رسوبی
این جریان تا اواخر روز گذشته به نحوی دیگر تغییر کرد و در نهایت معاون فنی گمرک خبر داد که طی پیگیری‌های صورت گرفته، بانک نسبت به صدور کد رهگیری اقدام کرده و بخشی از برنج‌ها امکان ترخیص پیدا کردند.
طبق اعلام ارونقی، از امروز (دوشنبه) همزمان با ۱۲ آبان ماه ترخیص برنج‌های رسوبی که کد رهگیری بانک آنها صادر و ارسال شده است در دستور کار قرار خواهد گرفت.
به هر صورت ماجرای پرحاشیه برنج‌های دپوی شده ظاهرا جمع شده و قرار بر تامین ارز و ترخیص است؛ موضوعی که طی روزهای آینده با اقدام صاحبان کالا برای ترخیص و آمار گمرک آن را نشان خواهد داد.
ایسنا