راضیه احقاقی : در حالی که قیمت پایه شمش فولاد در معاملات دیروز بورس کالا از نرخ‌های شیوه‌نامه‌های پیشنهادی دولت نیز کمتر شد اما همچنان رونق به این معاملات بازنگشت و تقاضای قابل‌توجهی برای خرید شمش فولاد از رینگ بورس کالا در هفته جاری به ثبت نرسید.
این موضوع بیانگر آن است که بازار بدون توجه به دستورالعمل‌های دولتی راه خود را پیدا کرده و در مسیر اصلاح مطابق شرایط و نیاز روز قرار می‌گیرد. هرچند که مداخلات دلسوزانه اما نابخردانه می‌تواند، بازار را از سازوکار درست خود دور کرده و امکان تولید رانت را در مقاطع زمانی مختلف به وجود آورد. رینگ معاملاتی بورس کالا در این هفته میزبان عرضه ۸۵ هزار و ۵۰۰ تن شمش فولاد بود. نرخ پایه تعیین شده برای این عرضه ۸۹۰۰ تومان بود که این رقم نسبت به قیمت پایه عرضه هفته قبل ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم کمتر بود. اما کاهش قیمت شمش فولاد در رینگ معاملاتی بورس کالا نیز نتوانست رونق را به این بازار برگرداند و تنها ۲۰ هزار تن شمش فولاد در روز سه‌شنبه ۴ آذر با قیمت پایه در این بازار مورد معامله قرار گرفت. فعالان بازار علت عدم‌تمایل برای خرید شمش در نرخ‌های فعلی را ضعف تقاضا در بازار داخلی محصولات نهایی می‌دانند. با احتساب مالیات ارزش افزوده و کارمزد ارکان بورس؛ قیمت شمش برای خریدار ۹۷۰۰ تومان تمام خواهد شد که باتوجه به حداقل هزینه تبدیل شمش به میلگرد، قیمت هر کیلوگرم از این محصول به ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان می‌رسد. البته میلگرد تولیدی نیز مشمول مالیات ارزش افزوده و کارمزد شده و به این ترتیب هر کیلوگرم میلگرد تولید شده با این شمش (نرخ پایه ۸۹۰۰ تومانی) برای خریدار بورس ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی تمام خواهد شد. اما در حال حاضر بازار آزاد مقاطع فولادی کشور به‌علت قرارگیری در زمان سنتی رکود فصلی، کاهش انتظارات تورمی و حتی متاثر از تعطیلات کرونایی و محدودیت‌های حمل‌ونقل در خوابی عمیق به سر می‌برد و تقاضای واقعی اندکی در بازار وجود دارد؛ همین موضوعات باعث شده‌اند تا نرخ هر کیلوگرم میلگرد در بازار تهران به ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان برسد. فعالان بازار معتقدند با توجه به پیش‌بینی استمرار وضعیت فعلی ظرف هفته‌های آینده، انتظار می‌رود که بهای مقاطع طویل فولادی کاهش بیشتری داشته باشد و انتظار برگشت قیمت میلگرد به کانال ۹ هزار تومان نیز در بازار وجود دارد. به این ترتیب اگرچه قیمت پایه شمش در بورس کالا ظرف هفته‌های گذشته کاهشی شده است اما نبود تقاضا در بخش مصرف باعث شده تا رغبتی برای خرید میان تولیدکنندگان نهایی وجود نداشته باشد؛ چراکه تولیدکننده می‌داند برای میلگردی که با شمش ۸۹۰۰ تومانی تولید شود، مشتری در بازار وجود ندارد. قیمت بیلت فولادی CIS، تحویل دریای سیاه در روز ۲۳ نوامبر برابر ۴۷۳ دلار به‌ازای هر تن بوده است. اگر قرار باشد که مطابق شیوه‌نامه فولادی وزارت صمت بهای بیلت فولادی در هفته آخر ماه میلادی مبنای تعیین قیمت تعیین شود، طبیعتا باید برای عرضه‌های هفته‌های آتی شمش فولاد در بورس کالا رقم در حدود ۴۷۰ دلار مبنای محاسبه تعیین شود که با احتساب نرخ ارز نیمایی (۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان) و ضریب ۸۰ درصد بهای پایه هرکیلوگرم شمش در بورس کالا معادل ۹۷۰۰ تومان خواهد شد. حتی اگر منظور این شیوه‌نامه قیمت فوب CIS نبوده باشد و نرخ در مبدا نیز در نظر گرفته شود، همچنان بهای پایه شمش رقمی معادل ۹۴۰۰ تومان خواهد بود. که البته این نرخ از قیمت پایه عرضه در هفته جاری بالاتر است. این موضوع به وضوح نشان می‌دهد که تنظیم بازار نیاز به چنین شیوه‌نامه‌هایی ندارد و درواقع عرضه و تقاضا به خوبی قیمت‌ها را در بازار تعیین می‌کنند. البته وجود چنین شیوه‌نامه‌ای اگرچه در شرایط فعلی فاقد موضوعیت است اما در اوج‌گیری تقاضا در بازار مصرف می‌تواند دردسرساز شود و به شدت گرفتن تقاضای غیرواقعی دامن بزند.
دنیای اقتصاد