حجم بالایی از شال و روسری به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود و این در حالی است که ظرفیت تامین نیاز داخل را با تنوع و کیفیت بالا داریم.
از تولید تا بازار و ورود کالا‌های قاچاق، متوجه شدیم قاچاق شال و روسری در حال زمین‌زدن تولید‌کننده داخلی است.
صنعت نساجی در کشور ما زیر مجموعه‌های زیادی دارد و یکی از شاخه‌های آن به دلیل پوشش خاص بانوان، صنعت شال و روسری است.
سری زدیم به یکی از کارخانه‌های بزرگ تولید شال و روسری، این تولید کننده می‌گوید: در شروع کار ۱۱ کارگر داشتیم، اما حالا در زیر مجموعه ما حدود هفت هزار نفر مشغول به کار هستند.
در این کارخانه، شال و روسری‌های بسیار متنوعی در رنگ‌های مختلف و با کیفیتی بسیار بالا تولید می‌شود که قابل رقابت با جنس مشابه خارجی است.
عضو هیئت مدیره این کارخانه می‌گوید؛ در حال حاضر در تولید به نقطه‌ای رسیده ایم که به کشور‌های افغانستان، سوریه، عراق، لبنان و حتی روسیه، جنس صادر می‌کنیم و مشتری‌های خاص خود را داریم.
در ادامه سری به بازار شال و روسری زدیم تا نظر مردم و کسبه را در رابطه با تولیدات ایرانی و کیفیت آنها بپرسیم.
نظر چند خریداری که در بازار تهران مشغول خرید بودند را جویا شدیم؛ یکی از خریداران می‌گوید: طرح و رنگ روسری‌های ایرانی، متناسب با فرهنگ ایرانی است، فرد دیگری می‌گوید: کیفیت در جنس‌های ایرانی بسیار بالا رفته و چه لزومی دارد که کالای خارجی خریداری کنیم.
در ادامه کسبه دیگری گفت: جنس ایرانی کاملاً به روز و با مد دنیا در حال حرکت است.
کاسب دیگری می‌گوید: کالا‌های ایرانی هم چاپ شان خیلی خوب شده و هم کیفیت پارچه هایشان بسیار بالا رفته است.
اما طبق اعلام مرکز آمار ایران, ۳۹ میلیون نفر از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند که از این تعداد ۶ میلیون نفر زیر ۹ سال سن دارند و تقریباً می‌توان گفت حدود ۳۳ میلیون نفر در کشور از کالایی به نام روسری استفاده می‌کنند.
عضو اتحادیه فروشندگان صنف خرازی تهران می‌گوید: مصرف سرانه شال و روسری در ایران را اگر برای هر نفر ۶ قطعه حساب کنیم گردش مالی که برای تولید کننده‌ها و فروشنده‌ها ایجاد می‌شود بسیار گردش مالی بالایی است.
حالا حساب و کتاب می‌کنیم، به طور میانگین اگر هر نفر سالانه ۶ عدد روسری خریداری کند حدود ۱۹۸ میلیون تعداد روسری‌ها می‌شود و اگر قیمت هر روسری را حدود ۱۰۰ هزار تومان حساب کنیم رقمی حدود ۱۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان، فقط گردش مالی این بازار در یکسال می‌شود.
بیشتر بررسی می‌کنیم به سراغ کارگروهی رفتم که در اتحادیه صنف فروشندگان خبره کار هستند، رئیس اتحادیه می‌گوید: روسری و شال باوجود اینکه محور حجاب و عفاف در کشورمان است و به عنوان یک کالای راهبردی محسوب می‌شود، اما خیلی به چشم نمی‌آید.
حال سوال اینجاست که این رقم از تراکنش‌های مالی بازار شال و روسری سهم کارگر ایرانی است یا خارجی؟ سوال ما را یکی از فروشندگان بزرگ بازار تهران جواب می‌دهد.
او می‌گوید پاکستان در حال حاضر حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد بازار شال و روسری تهران را با جنس‌های بی کیفیت قبضه کرده است.
در ادامه، داستان دوباره رنگ و بوی قاچاق به خودش می‌گیرد دست بر روی هر کالایی که می‌گذاریم رد پای قاچاق و قاچاقچیان در آن دیده می‌شود، مدیر کارخانه شال و روسری در این رابطه با ما درد دل کرد و گفت. اگر در قاچاق بسته شود به جرات می‌توان گفت در چند سال آینده مثل این کارخانه ما حداقل ۲۰ کارخانه دیگر ایجاد خواهد شد و در مسیر رشد و توسعه قرار خواهند گرفت.
رئیس اتحادیه فروشندگان صنف خرازی تهران می‌گوید: کالایی که از مرز‌ها وارد کشور می‌شود یا باید از گمرک وارد شود یا از مناطق آزاد و یا کولبران، او می‌گوید قاچاقچی در مرزهاست.
این صحبت‌ها عاملی شد تا به دنبال قاچاق این کالا در کشور حرکت کنیم، عازم بوشهر می‌شویم در جنوب ایران برخی از بنادر کشور در حاشیه خلیج فارس بارانداز بسیاری از کالا‌های قاچاق است، اما در بندر گناوه اوضاع قاچاق متفاوت‌تر است اینجا به دلیل حجم بالای واردات کالای معروف به ته لنجی، عمده فروشی‌های زیادی مشغول فروش کالای قاچاق هستند.
در گناوه به سراغ کسبه‌ای رفتیم که بار عمده قاچاق می‌فروشند می‌گویند جنس‌های چینی است و اکثراً از دبی به صورت مستقیم به گناوه منتقل می‌شود.
از طرفی دیگر نگران هیچ مشکلی در مسیر نیستند و می‌گویند آوردن جنس قاچاق هیچ کاری ندارد و همه جنس‌هایی که اینجا می‌بینید قاچاق است.
بار قاچاق وارد انبار گمرک می‌شود و بعد هم با پرداخت پول از آنجا خارج می‌شود.
به قصه گمرک می‌رسیم، اما قبل از اینکه به سراغ آنها برویم سری زدیم به ته لنجی ها، اما قصه این ته لنجی‌ها چیست؟ از یکی از ملوانان لنج باری پرسیدم مگر یک لنج چه حجمی بارگیری می‌کند که اینجا در گناوه چنین بازاری به راه انداخته اند؟
ملوان لنج باری به ما گفت: هر لنج بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن کالا می‌تواند بارگیری کند، اما ملوان دیگری از این قصه گله داشت و می‌گفت ما داریم اینجا زحمت می‌کشیم و تلاش می‌کنیم و مکافات کار برای ماست، اما آقایان دیگری در حال سوء استفاده هستند.
به دنبال جواب برخی سوال‌ها سری زدم به رئیس اتاق اصناف بوشهر، آقای گراشی می‌گوید آدم شک می‌کند وقتی این حجم از تخلف، ساماندهی نمی‌شود شاید منافع یکسری آدم‌های خاص در کار باشد.
وی گفت: در سال‌های اخیر نوع انتقال بار از بنادر کشور تغییر پیدا کرده است به طوری که عمده کالاها از طریق کانتینر و گمرک وارد کشور می‌شود و بازار ته لنجی‌ها عملاً از حیز انتفاع خارج شده است.
جمله‌ای که بسیار تامل برانگیز است این یعنی قاچاق از مبادی رسمی کشور وارد می‌شود برای پیگیری موضوع به اداره کل گمرک بوشهر رفتم، اما متاسفانه حاضر به پاسخگویی نشدند.
اما قاچاق روسری فقط از استان بوشهر و گناوه نیست به جزیره قشم می‌رویم بندر درگهان اینجا هم قاچاق روسری به قدری زیاد است که بازار‌های زیاد عمده‌فروشی دارد.
اینجا هم به سراغ کسبه عمده فروش قاچاق روسری رفتیم، آنها می‌گویند مشکلی در مسیر وجود ندارد و به راحتی کالاها از بندر خصب عمان توسط قاچاقچی‌ها به جزیره قشم آورده می‌شود و کرایه هر گونی از روسری که بیاورند ۱۰ میلیون تومان است حالا هر چقدر که قیمت آن باشد مهم نیست، صد میلیون یا ۲۰۰ میلیون تومان تاوان آن ۱۰ میلیون بیشتر نیست.
اینجا هم دوباره پای گمرک در میان است می‌گویند هیچ باری در گمرک گیر نمی‌کند و کالاها به تناژ حساب و کتاب می‌شود برای تناژ بار شما قبض خروج صادر می‌کنند و به راحتی و کاملا قانونی جنس را درب مغازه تحویل می‌دهند.
در اینجا به یک نکته جالب می‌رسیم حجم بالای روسری‌های پاکستانی از مرز‌های شرقی به مشهد می‌رود و از آنجا به سراسر کشور توزیع می‌شود تا اینجا برخی از ورودی‌های قاچاق در مرز‌های جنوبی کشور را رصد کردیم.
حالا باید به مشهد برویم در مشهد میدان ۱۷ شهریور پر از پاساژ‌هایی است که روسری به صورت عمده خرید و فروش می‌شود در پاساژ آسمان به سراغ کسبه عمده فروش رفتم می‌گویند هر مدل روسری پاکستانی که بخواهید داریم با قیمت‌های عمده فروشی ۴۸ هزار تومان، ۴۴ هزار تومان ,۱۴ هزار تومان، و ....
اما ورود روسری‌های قاچاق پاکستانی به مشهد هم خیلی پیچیده نیست یکی از رانندگان در مشهد به ما گفت؛ بار‌ها ابتدا به میدان گاراژدارهامی رود و از آنجا به آدرس‌های مختلف پخش می‌شود.
درباره چرایی فروش این حجم از کالا‌های قاچاق پاکستانی در مشهد به سراغ رئیس اتاق اصناف رفتیم آقای بنا نژاد دل پر درد دارد؛ او می‌گوید این کالاها از یک جایی وارد کشور می‌شود و یک عدل و دو عدل و سه عدل هم نیست با کانتینر جا به جا، از مرز‌ها عبور و در مسیر‌ها حمل می‌شود و به مرکز عرضه می‌رسد.
او می‌گوید ما به عنوان اتاق اصناف هم در عمده فروشی و هم در خرده فروشی برخورد‌های لازم را می‌کنیم، اما اتفاقاتی که پشت پرده می‌افتد و این بار‌ها از کجا می‌آیند و چگونه به مشهد می‌رسند موضوع بسیار مهمی است.
به هر حال قاچاق بعضی از کالاها آن قدر واضح است و آن قدر بدون مزاحم وارد کشور می‌شود و در بزرگراه‌ها طی مسیر می‌کند و در شهر‌های مختلف پشت ویترین مغازه‌ها به فروش می‌رسد که انگار نه انگار در کشور ستادی برای مبارزه با قاچاق کالا وجود دارد، آن هم با بیش از ۲۰ وزارتخانه و دستگاه دولتی در زیر مجموعه آن، تا این بلا بر سر اقتصاد و تولید کشور آوار نشود.
صدا و سیما