یکی از کارکردهای بازار سرمایه شامل بورس اوراق بهادار و فرابورس ایران، تأمین نقدینگی برای اقتصاد کشور، شرکت‌های بزرگ و دولت محسوب می‌شود.
در این راستا، دولت بر اساس تکالیف قانون بودجه 1399 کل کشور برای تأمین نقدینگی و اجرای پروژه‌های کلان اقدام به انتشار اوراق اسناد خزانه اسلامی و اوراق مرابحه عام می‌کند و از این طریق وجوه قابل توجهی از طریق سرمایه‌گذاران در بورس و فرابورس جمع‌آوری می‌کند.
این اوراق هم به صورت مشارکتی بوده و هم برخی اوراق دارای سود یکسان هستند و بنابر این هم برای سرمایه‌گذاران عایدی دارد و هم دولت می‌تواند پروژه‌های مهم مانند طرح‌های عمرانی، اجرای طرح‌هایی مانند شبکه آب و فاضلاب در شهرها و همچنین تکمیل طرح‌های بزرگ عمرانی مانند راهسازی، احداث راه‌آهن، سدسازی و نیروگاه‌سازی استفاده کند.
در این راستا با فرابورس ایران تماس گرفت شد و خواستار اطلاعاتی در مورد انتشار اسناد خزانه اسلامی و اوراق مرابحه عام در فرابورس ایران در سال جاری شد که این شرکت نیز با در اختیار دادن آمار عملکرد انتشار این اوراق از اول سال جاری تا کنون اعلام کرد، اولین سری از انتشار اسناد خزانه اسلامی در نماد اخزا 901 در تاریخ 20 اردیبهشت سال جاری در فرابورس به مبلغ 17 هزار میلیارد ریال منتشر شد. تاریخ سررسید این اسناد از 21 شهریور 1401 خواهد بود.
همچنین سری دوم اسناد خزانه اسلامی و سری سوم تا سری پنجم اسناد خزانه اسلامی در همان روز 20 اردیبهشت منتشر شد که در مجموع با این اسناد خزانه اسلامی 162 هزار میلیارد ریال نقدینگی از بازار جمع کرد و در اختیار دولت قرار داد. همچنین بر اساس این گزارش انتشار اوراق مرابحه عام به منظور جمع‌آوری نقدینگی و گرفتن وام از مردم در فرابورس صورت گرفت که در تاریخ 13 خرداد در دو مرحله اوراق مرابحه عام در نمادهای اراد 31 و 32 انجام شد و در مجموع در همان روز 100 هزار میلیارد ریال نقدینگی جمع‌آوری شد.
بنابر این گزارش، انتشار اوراق مرابحه عام در 28 خرداد در دو نوبت و در مجموع به اندازه 70 هزار میلیارد ریال منتشر شد همچنین در تاریخ 3 تیر ماه سال جاری انتشار دو نوبت اواراق مرابحه عام در فرابورس در مجموع به اندازه 120هزار میلیارد ریال انجام شد.
در تاریخ 24 تیر ماه در سه نوبت انتشار اوراق مرابحه عام در فرابورس در مجموع به ارزش 110 هزار میلیارد ریال انجام شد. در تاریخ 31 تیرماه 40 هزار میلیارد ریال اوراق مرابحه همچنین در 7مرداد ماه در سه نوبت اوراق مرابحه عام در فرابورس و در مجموع به اندازه 11 هزار میلیارد ریال در فرابورس منتشر شد.
همچنین در 21 مرداد ماه 50 هزار میلیارد ریال اوراق مرابحه منتشر شد در 26 مرداد 20هزار میلیارد ریال در سه شهریور ماه 20 هزار میلیارد ریال دیگر اوراق مرابحه عام در فرابورس منتشر شد در 12 شهریور در دو نوبت 50 هزار میلیارد ریال منتشر شد و انتشار این اوراق در ماه‌های مختلف ادامه پیدا کرد تا جدیدترین اوراق مرابحه عام در 11 آذر ماه سال جاری در مجموع به اندازه 45 هزار میلیارد ریال در فرابورس ایران منتشر شد و در مجموع از ابتدای سال تا کنون یک میلیون و 317 هزار میلیارد ریال اوراق مرابحه و اسناد خزانه اسلامی در فرابورس ایران منتشر شد.
دولت امسال در لایحه بودجه سال1400 هم با توجه به اینکه پیش‌بینی کرده، قیمت نفت در سال آینده کاهش یابد و نیز درآمد حاصل از فروش نفت به اندازه کافی نباشد، بنابر این انتشار اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی را برای سال آینده در نظر گرفته است که این اوراق معمولا از طریق بورس و فرابورس منتشر می‌شود و برای دولت به تأمین مالی می‌پردازد.
در این زمینه در لایحه بودجه مبلغ 55 هزار میلیارد تومان اوراق اسلامی،70 هزار میلیارد تومان اوراق برای پیش‌فروش نفت برای داخل و خارج همچنین 90 هزار میلیارد تومان از طریق فروش سهام دولتی و 5 هزار میلیارد تومان از طریق واگذاری دارایی‌های مالی در لایحه بودجه پیش‌بینی شده است که در سرجمع دولت 220 هزار میلیارد تومان انتشار اوراق و فروش دارایی‌ها را برای سال آینده در نظر گرفته است.
با توجه به اینکه عملکرد سال جاری در 9 ماه نشان می‌دهد 131 هزار و 700 میلیارد تومان انواع اوراق از طریق فرابورس به فروش رسیده است، به نظر می‌رسد به دست آوردن این رقم در سال آینده دور از دسترس نباشد.
به هر حال با توجه به شرایط کرونازاده اقتصاد دنیا و در نتیجه کاهش تقاضا برای حامل‌های انرژی و نیز تحریم‌های ناجوانمردانه که علیه اقتصاد کشور ما وضع شده است، به نظر می‌رسد دولت‌ها چاره‌ای جز توجه به اقتصاد داخلی و رونق اقتصاد داخل و استقراض از مردم از طریق انتشار اوراق خزانه اسلامی و نیز اوراق مرابحه عام ندارند.
به همین خاطر اکثر کارشناسان اعتقاد دارند، بازار سرمایه ایران از یک بازار سنتی و کوچک تبدیل به بازار بزرگی می‌شود که سهم آن در تأمین مالی اقتصاد رو به افزایش است و بنابر این مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس نگران نباشند.
در عین حال این نکته از سوی اکثر کارشناسان مرتب عنوان می‌شود درست است بازار سرمایه و بورس محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری و تأمین نقدینگی است اما در عین حال نباید فراموش کرد که افراد سرمایه‌گذار حقیقی قبل از ورود به بازار حتما مطالعه، تحلیل و تحقیق کرده و اگر سررشته‌ای ندارند حتما با افراد متخصص و مورد اعتماد و امین مشورت بگیرند.
در حال حاضر ارزش معاملات روزانه بورس اوراق بهادار و فرابورس ایران به حدود 30 هزار میلیارد تومان رسیده است که معمولان گفته می‌شود 10 درصد از این ارقام پول جدیدی است که وارد بازار می‌شود و 90 درصد پول‌های موجود در بازار است که از طریق داد و ستد سهام و اوراق مالی بین معامله‌گران جابه‌جا می‌شود بنابر این فرصت مناسبی برای شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های دولتی فراهم شده است که با انتشار انواع اوراق و همچنین روش صرف سهام و نیز فروش حق تقدم‌های سهام نسبت به جمع‌آوری از بازار سرمایه و تزریق آن به تولید اقدام کنند.
فارس