بعد از تجربه نه چندان موفق حساب ذخیره ارزی، صندوق توسعه ملی اوایل دهه ۹۰ به منظور ذخیره بخشی از درآمدهای حاصل از فروش نفت ایجاد شد که سالانه و بر اساس قانون درصدی از منابع نفتی به آن واریز می شود تا در کنار ذخیره ای برای نسل های آینده بتواند از محل منابع آن در راستای توسعه نیز استفاده کرد.
طبق اساسنامه صندوق توسعه ملی از محل منابع آن تسهیلات در دو بخش ارزی و ریالی پرداخت می شود و استفاده کنندگان از فعالان اقتصادی بخش خصوصی، تعاونی و بنگاه های اقتصادی متعلق به موسسات عمومی غیر دولتی هستند.
اما بررسی عملکرد صندوق توسعه ملی در بخش تسهیلاتی از ابتدای تاسیس تا پایان سال گذشته نشان می‌دهد که بخش عمده تسهیلات اعطایی از محل این صندوق به صورت ارزی و با عاملیت بانک‌های طرف قرارداد به متقاضیان پرداخت شده است.
جزئیات قرارداد عاملیت ۱۱۱ میلیارد دلاری
این در حالی است که کل قراردادهای عاملیت ارزی منعقده با بانک‌های عامل ۱۱۱ میلیارد و ۲۲۳ میلیون دلار بوده است. از این رقم تسهیلات اعطایی به ۳۲۲ طرح ارزی، تامین مالی و پذیرش شده و از محل این قراردادها توسط صندوق ۳۵ میلیارد و ۵۹ میلیون دلار اعلام وصول شده است. از میزان اعلام وصول شده ۳۱۹ طرح با مبلغ ۳۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار به مرحله تخصیص ارز رسیده که بانک مرکزی برای آن نامه مسدودی صادر کرده است.
از طرح‌های تامین مالی شده نیز ۳۱۴ طرح تا پایان سال گذشته موفق به گشایش اعتبار اسنادی به مبلغ ۳۰ میلیارد و ۳۸۰ میلیون دلار شده و به ۳۰۷ طرح با مبلغ ۲۱ میلیارد و ۵۱۵ میلیون دلار پرداخت قطعی صورت گرفته است.
۶۳ درصد منابع برای طرح در مناطق کمتر توسعه یافته
با توجه به منابع تخصیصی به ۳۱۹ طرح تامین مالی شده میزان پیشرفت مالی این طرح‌ها صرفا از محل منابع صندوق تا پایان سال گذشته ۶۲ درصد است. تا این زمان از مجموع ۳۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار منابع ارزی مسدود شده ۶۳ درصد به طرح‌های حوزه نفت و گاز، پالایش و پتروشیمی و ۲۹ درصد به طرح‌های فعال در بخش صنعت و معدن اختصاص پیدا کرده است.
این گزارش نشان می‌دهد که ۶۳ درصد منابع ارزی مسدودی صندوق توسعه ملی در اختیار طرح‌های متقاضی در مناطق کمتر توسعه یافته قرار دارد.
ایسنا