وحید یعقوبی می گوید: تمام فولادسازان بر عرضه محصولاتشان حتی ارزان تر از قیمت جهانی در بورس کالا اتفاق نظر دارند اما به شرطی که این محصول ارزان به دست مردم برسد؛ راهکار این اتفاق، عرضه کامل محصولات تولید شده مانند میلگرد و تیرآهن و پروفیل در بورس کالاست.
مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با طرح این سوال که منطق اعلام آقای نیکزاد نائب رئیس مجلس برای کاهش قیمت فولاد به زیر 10 هزار تومان چیست؟ گفت: می توان این اظهارات را بر این مبنا تعریف کرد که قیمت فولاد باید کاهش یابد، اما نمی توان رقم مشخصی را برای آن تعیین کرد. برای مثال، هیچ شخصی در دولت نمی تواند عدد ثابتی را برای دلار مشخص کند و به مولفه‌های اقتصادی بستگی دارد.
وی اضافه کرد: من این اظهارات را اینگونه برداشت می کنم که قیمت فولاد باید از قیمت فعلی که در معاملات استفاده میشود، پایین‌تر بیاید. این امر به معنای این است که یارانه و سوبسیدها که در فرآیند تولید (از سنگ آهن تا محصول نهایی) محصولات فولادی اعمال می‌شوند، حذف شده و قیمت فولاد مورد استفاده در مصرف داخلی کاهش یابد تا درنهایت به نفع مصرف‌کنندگان شود.
عرضه کامل در بورس، راهکار اصلی
یعقوبی تصریح کرد: چنین اظهاراتی درست است، اما راهکار چیست؟ درواقع هدف این بوده است که منافع زنجیره فولاد به دست مصرف‌کننده نهایی، یعنی مردم برسد. به دلیل اینکه روش‌های اشتباهی به کار گرفته شده، منافع به دست مردم نرسیده و قیمت فولاد بالا رفته است. در ابتدای امر باید پذیرفت که یک بازار داخلی و یکی بازار صادراتی وجود دارد و این دو بازار، نیازمند سیاست‌گذاری جداگانه هستند.
مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اظهار داشت: بنابراین اگر قصد داریم قیمت را در بازار داخلی پایین آوریم، یکی از راهکارها، عرضه تمام محصولات فولادی در بورس کالا و الزام به معامله در این بورس است. درواقع باید شرایطی را فراهم کرد که تولیدکنندگان محصولات خود را در بورس کالا عرضه کنند.
ارزان ترین فولاد جهان
وی افزود: در حال حاضر، فولاد ایران 20 درصد پایین‌تر از نرخ‌های جهانی به فروش می‌رسد و ارزان‌ترین فولاد در دنیا محسوب میشود، اما همچنان مسئولان اذعان دارند که قیمت‌ها بالا است. به دلیل اینکه احساس می‌کنند که فولادی که قرار است به دست مردم برسد، باید قیمت پایین‌تری برای آن درنظر گرفته شود. من به درست یا اشتباه بودن چنین فرضیه‌ای اشاره نمی کنم و قصد ارائه روش را دارم.
یعقوبی ادامه داد: تمام تولیدکنندگان محصولات فولادی اتفاق نظر دارند که حاضر به عرضه محصولات خود به قیمت ارزان‌تر در بورس کالا هستیم، اما به شرطی که مکانیزم تضمین شده‌ای درنظر گرفته شود تا منافع به دست مردم برسد. بنابراین باید تولیدکنندگان پایین دست را نیز ملزم به عرضه تمام محصولات در بورس کالا کرد تا مشخص شود چه اشخاصی اقدام به تولید و چه افرادی در بازار خرید و فروش می‌کنند.
مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفت: مشکل دولت در بحث فولاد، عدم برقراری توازن مناسب میان صادرات و بازار داخلی است. به دلیل اینکه قیمت‌های جهانی رو به بالا است و شرکت‌ها قصد صادرات دارند. از سوی دیگر، صادرات بیشتر به معنای بالا رفتن قیمت‌ها بوده و بدیهی است که قیمت‌ها را در بازار داخل افزایش می‌دهد.
وی تصریح کرد: راهکاری که انجمن تولیدکنندگان فولاد در گذشته نیز آن را ارائه کرد، تفکیک دو بازار داخلی و صادراتی در محصولات نهایی از یکدیگر است و مواد اولیه را از دو بازار متفاوت خریداری کنند. دولت می تواند بر بازار داخلی اعمال نظر کند، اما در بازار صادراتی امکان اعمال نظر وجود ندارد. دولت باید در بازار داخلی مکانیزمی را فراهم کند که تولیدکننده با قیمت پایین‌تری عرضه کرده و محصول نهایی به دست مردم برسد. با ایجاد چنین مکانیزمی، قیمتی که مدنظر آقای نیکزاد است نیز اعمال خواهد شد.
یعقوبی بیان کرد: یکی از موضوعاتی که موجب شده دولت به اهداف مدنظر خود (حمایت از مصرف‌کننده نهایی در بخش فولاد) نرسد، دریافت راهکارهای غلط است. درواقع در عوض تمرکز بر تولید محصولات نهایی، توزیع این محصولات و رساندن به دست مردم (محصولاتی مانند میلگرد، لوله و پروفیل و...) بر شمش تمرکز کرده است. شمش، یک کالای میانی محسوب میشود و تمرکز بر آن، منفعت را از یک حلقه به حلقه دیگر انتقال می‌دهد و لزوما به دست مردم نخواهد رسید. بنابراین دولت باید بر عرضه حداکثری محصولات نهایی متمرکز شود.
نقطه تاریک، معاملات پس از بورس و بازار آزاد است
مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اظهار داشت: بدیهی است که برای چنین اقدامی نیز باید مکانیزم‌هایی درنظر گیرد (برای خرید از بورس کالا، معاملات پس از خرید از بورس کالا و...). نیمه تاریک صنعت فولاد، بورس کالا نیست، بلکه معاملات پس از بورس کالا است. موضوع اصلی نیز، چنین اشتباهات استراتژیکی است که دلالان به سیاست‌گذار ارائه می‌دهند.
وی گفت: اگر الزاماتی که به آن اشاره شد، تعریف شوند تا محصول فولادی با قیمت پایین‌تری در بورس کالا عرضه شود، ایده آقای نیکزاد عملی خواهد شد. اما تا زمانی که چنین مکانیزمی فراهم نیست، باوجود پایین آمدن قیمت در بورس کالا، برخی خریداران به رانت عظیمی می رسند و محصول بازهم گران به مردم می رسد.
تسنیم