تقریبا دوسالی است که گمرک ایران با وجود پیگیریهای مداوم رسانه‌ها، جزئیات آمارهای تجارت خارجی را در دسترس عموم قرار نداده؛ با این حال به صورت قطره چکانی و عمدتا در قالب مصاحبه های تنظیم شده از جانب رییس کل گمرک و یا سخنگوی این سازمان اطلاعات در اختیار مردم و بازرگانان قرار می گرفت.
این مدل اطلاع رسانی بارها مورد نقد قرار گرفت اما در نهایت اعلام شد که محدودیت ایجاد شده به دلیل تاکیدهای نهادهای بالادستی بوده است. نکته جالب توجه اینکه روند مذکور مشکلاتی را در خصوص اعلام آمار تجاری در حوزه سایر دستگاههای اجرایی از جمله وزارت صمت و بانک مرکزی نیز ایجاد کرده بود.
به عنوان مثال بعد از اعتراض وزیر صمت در خصوص عدم ارسال جزئیات آمارهای تجارت خارجی از سوی گمرک، رئیس کل بانک مرکزی اقدام به ارائه آمارهای مستقل بانک مرکزی در خصوص واردات و صادرات کرد که این آمار از سوی گمرک تکذیب شد.
گفتنی است، یک ماه قبل رزم حسینی وزیر صنعت در مکاتبه با وزیر اقتصاد گفته بود، متأسفانه از خرداد ماه سال 1398 اطلاعات ماهانه ارسالی از سوی گمرک ایران به سازمان مذکور به صورت کامل و مطابق با فیلدهای مورد نیاز صورت نگرفته است. با استناد به مصوبه شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی در این زمینه و پیگیریهای سازمان توسعه تجارت ایران مبنی بر لزوم ارائه داده‌ها و اطلاعات به هنگام و کامل، اقدام لازم در این خصوص صورت گیرد.
بعد از این ماجرا هم بانک مرکزی آمارهای از تجارت خارجی اعلام کرد که تراز تجاری را مثبت 2 میلیارد دلار نشان میداد که با آمارهای گمرک ایران با تراز تجاری منفی تفاوت فاحش داشت.
حالا بعد از این همه چالش در سطح وزرا، گمرک ایران از موضع انفعالی خود در خصوص انتشار کامل آمارها خارج شده و جزئیات آنها را هم بعد از مدتها منتشر کرده است. هرچند این اقدام مثبت به نوعی غافل گیر کننده بود اما باید پرسید آیا حبس آمارها ارزش بهم ریختگی آماری آن هم در این سطح را داشت؟
آیا اگر با توصیه نهادهای بالادستی احتمالا به دلیل چالش تحریم، انتشار آمارها محدود شده بود، مگر هم اکنون تحریمها رفع شده که به یکباره شاهد چرخش در انتشار آمارها هستیم!
تسنیم