بازگشت دلار به کانال ۲۳ هزار تومان و یورو به کانال ۲۹ هزار تومانی در هفته‌ای که گذشت بیانگر تحولات مهمی بودند در بازار ارز بود. این کاهش قیمت در حالی رخ داد که در هفته پیش از آن دلار توانسته بود به کانال ۲۶ هزار تومان ورود کند و یورو هم به آستانه ورود به کانال ۳۲ هزار تومانی رسیده بود.
کاهش شدید قیمت ارز در روزهای ابتدایی و پایانی هفته
در هفته ای که گذشت بهای دلار در در بازار آزاد و صرافی‌های بانکی کار خود را در محدوده ۲۵ هزار و ۳۰۰ تا ۲۵ هزار و ۴۰۰ هزار تومان آغاز کرد، اما فورا و در همان روز ابتدایی هفته به محدوده ۲۴ هزار و ۸۰۰ هزار تومان کاهش یافت. محدوده‌ای که طی سه روز بعد بازار با افزایش نسبی تقاضا برای خرید، با مقاومت مواجه بود، اما مجددا از روز چهارشنبه روند کاهش قیمت‌ها به کار خود ادامه داد تا جایی که در آخرین معاملات روز پنجشنبه، دلار در صرافی‌های بانکی با بهای ۲۳ هزار و ۹۵۰ تومان به فروش رسید و در بازار آزاد هم در قیمت ۲۳ هزار و ۸۵۰ تومان معامله شد.
این روند برای یورو هم کمابیش مشابه بود. این ارز معتبر بین‌المللی ابتدای هفته را در صرافی‌های بانکی با قیمت فروش ۳۱ هزار و ۵۰ تومان آغاز کرد و در همان روز شنبه به بهای ۳۰ هزار و ۵۲۰ تومان رسید. اما در ادامه هفته در محدود ۳۰ هزار و ۱۵۰ تومان تا ۳۰ هزار و ۳۵۰ تومان نوسان داشت، تا این که از روز چهارشنبه مجددا به روند نزولی قیمت تمایل نشان داد و در آخرین ساعات روز پنج شنبه به بهای ۲۹ هزار و ۲۵۰ تومان فروخته شد.
قیمت یورو در بازار آزاد نیز در طول این هفته کار خود را در قیمت ۳۰ هزار و ۸۰۰ تومان آغاز کرد و در پایان هفته با کاهش دو هزار و ۱۰۰ تومانی به بهای ۲۸ هزار و ۷۰۰ تومان رسید.
در هفته‌ای که گذشت قیمت میانگین معامله حواله دلار در سامانه نیما هم از حداکثر قیمت ۲۵ هزار و ۴۲۰ تومان در روز شنبه به حداقل قیمت ۲۵ هزار و ۲۰ تومان در روز چهارشنبه رسید. در خصوص بهای میانگین حواله یورو در این سامانه اما این نمودار متفاوت بود. یورو در بهای ۳۱ هزار و ۳۶۰ تومان کار خود را در ابتداء هفته آغاز کرد و در روز دوشنبه به سقف ۳۱ هزار و ۳۸۰ تومان رسید و در روز سه شنبه شاهد رسیدن به کف قیمت ۳۰ هزار و ۹۳۰ تومان بود. روندی که روز چهارشنبه مجددا صعودی شد و یورو با بهای میانگین ۳۱ هزار و ۱۶۰ تومان در سامانه نیما معامله شد.
انتظار تعیین سرنوشت بازار در کف حیاتی ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان
موج کاهش قیمت ارز در هفته‌ای که گذشت به نحوی بود که دلار در بازار آزاد و صرافی‌های بانکی شاهد کاهش یک هزار و ۴۵۰ تومانی بود. یورو نیز با کاهش یک هزار و ۸۰۰ تومانی بهای خود در صرافی‌های بانکی و دو هزار و ۱۰۰ تومانی در بازار آزاد مواجه بود.
از این موج که از روز چهارشنبه هفته پیشین آغاز شد و با آغاز این هفته به اوج خود رسید، با عنوان موج دوم کاهش قیمت‌ها در شش ماه دوم سال ۱۳۹۹ نام برده می‌شود. اتفاقی که گروهی از فعالان بازار ارز معتقدند به صورت عمده در پی ناامیدی سفته‌بازان این بازار از موفقیت مقاومت ترامپ در برابر پیروزی جو بایدن و رای نهایی کنگره آمریکا نشات می‌گیرد.
البته در آخرین روز هفته پیشین، عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز در یادداشتی اینستاگرامی پیش‌بینی کرده بود که بازار ارز روزهای مثبتی را در پیش‌روی خود دارد. همتی این پیش‌بینی را با استناد به فروکش کردن انتظارات و هیجانات سیاسی، رشد صادرات نفت و فرآورده در ماه‌های اخیر و همچنین گشایش‌های آغاز شده در خصوص برخی منابع بانک مرکزی اعلام کرده بود.
به هر ترتیب بازار ارز که در روزهای میانی این هفته در محدوده قیمتی ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومانی برای دلار از خود مقاومت نشان داد، در نهایت نتوانست امیدواری سفته بازان را برای موفقیت این مقاومت محقق کند و طی دو روز پایانی هفته با در هم شکسته شدن این مرز مقاومتی به سرعت وارد کانال ۲۳ هزار تومانی شد.
تحلیلگران فنی محدوده دوم مقاومت بازار را در کف قیمتی ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان برای دلار پیش‌بینی کرده‌اند. کف قیمتی که در موج اول کاهش قیمت‌ها در اواخر آبان ماه نیز بازار ارز آن را تجربه کرد، اما موفق به شکست آن نشد و پس از مصوبه مجلس در خصوص خروج از برجام، با صعودی شدن نمودارها مواجه شد و به سرعت قیمت دلار تا کانال ۲۶ هزار تومان هم افزایش یافت.
در این شرایط کارشناسان به صورت عمده با استناد به دلایلی همچون تعیین تکلیف نهایی نتیجه انتخابات آمریکا، افزایش نرخ بهره بین‌بانکی طی ماه‌های اخیر و اقدامات بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی بر این باورند که انتظارات تورمی در کشور کاهش محسوس داشته و می‌توان به شکسته شدن کف قیمتی ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان نیز امیدوار بود. اتفاقی که انتظار می‌رود در صورت رخ دادن، باعث شود تا قیمت دلار حتی تا محدوده ۲۲ و ۲۱ هزار تومان هم عقب‌نشینی کند.
بنابراین انتظار این کارشناسان آن است که در هفته آینده، تعیین کننده روند بازار ارز در میان‌مدت پیش‌رو باشد. اگر بازار بتواند در این هفته از کف حیاتی ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان هم پایین بیاید، باید انتظار تداوم موج کاهشی را داشت، اما در غیر این صورت احتمال می‌رود تا بازار باری دیگر در محدوده‌های قیمتی فعلی توقف کرده و در انتظار تحولات آتی بماند.
رقابت‌های سیاسی، بزرگترین عامل تخریب بازار ارز
مهمترین عواملی که کارشناسان بازار ارز برای عدم تداوم این روند کاهشی ذکر می‌کنند، به تحولات سیاسی مربوط است. روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا و عدم تحقق پیش‌بینی کاهش تحریم‌ها و بازگشت به برجام توسط این دولت، یکی از مهمترین اتفاقاتی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان می‌تواند روند کاهش قیمت‌ها را متوقف کند و حتی بازار را با موج افزایشی هم همراه سازد.
به هر ترتیب حسن روحانی، رئیس جمهوری، در هفته‌ای که گذشت، قیمت‌های موجود در بازار ارز را غیرواقعی دانست و اعلام کرد در صورت موفقیت دولت در بازگرداندند منابع ارزی بلوکه شده در بانک های خارجی، پیش‌بینی دولت برای برای بازار ارز رسیدن قیمت دلار به محدوده ۱۵ و ۱۶ هزار تومان است. سخنانی که نشان دهنده عزم دولت برای تداوم این روند کاهشی است. هرچند رقبای سیاسی دولت در داخل کشور این موج دوم کاهش قیمت‌ها را خوش‌بینانه تفسیر نکرده و با در میان کشیدن موضوع انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰، انگیزه های سیاسی را عامل چنین اتفاق مثبتی اعلام کرده اند. تحلیل‌هایی که نتیجه اولیه آن بر هم خوردن آرامش بازار خواهد بود.
هرچند مشاهدات عینی از سطح بازار ارز در روزهای گذشته نشان می‌دهد، فعالان بازار ارز انگیزه‌ای برای خرید ندارند، اما کارشناسان همچنان این نگرانی را دارند که مسائل سیاسی، باز هم باعث بر هم خوردن آرامش ایجاد شده در این بازار بشود.
ایرنا