یکی از مأموریتهای بازار سرمایه و ارکان آن مانند بورس اوراق بهادار و فرابورس ایران تأمین مالی شرکتهای بزرگ حاضر در این دو بازار و همچنین تأمین مالی برای شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی بزرگ است. یکی از جنبههای تأمین مالی برای خانوارها تهیه اوراق حقتقدم استفاده از تسهیلات بانک مسکن است که این اوراق از سوی بانک مسکن منتشر و به قیمت روز در فرابورس ایران به فروش میرسد.
معمولاً خانوادهها با خرید اوراق حق تقدم مسکن بخشی از هزینه تهیه مسکن خود را بدون سپردهگذاری قبلی در بانک از طریق این اوراق فراهم میکنند، در سال گذشته 27 میلیون و 667 هزار و 178 ورقه حقتقدم تسهیلات مسکن منتشر شد که از این میزان 24.7 میلیون ورقه استفاده شده و مبلغ اوراق استفاده شده حقتقدم مسکن به 12 هزار و 363 میلیارد تومان رسید.
همچنین از ابتدای امسال تا آخر خرداد ماه بیش از 7 میلیون و 217 هزار ورقه حقتقدم تسهیلات مسکن منتشر شده که از این تعداد 4.4 میلیون ورقه مورد استفاده قرار گرفته و از این رهگذر 2 هزار و 207 میلیارد تومان تسهیلات برای خرید مسکن توسط مردم استفاده شده است.
همچنین در فرابورس ایران بازارهای متعددی وجود دارد که شامل بازار اول فرابورس، بازار دوم و بازار پایه است که در بازار پایه شرکتهای حاضر در این بازار بر اساس میزان شفافیت و صورتهای مالی به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز تقسیمبندی شدهاند که شرکتهای بازار پایه قرمز از نظر شفافیت بسیار اوضاع بدی دارند و بعد از آن شرکتهای بازار پایه نارنجی و پس از آن شرکتهای بازار پایه زرد قرار دارند و هر چه این شرکتها از نظر استانداردهای حسابرسی و شفافیت مالی و گزارشدهی بهتر شوند، به درجات بالا و رنگهای بهتر ارتقاء مییابند و اگر شرکتی میزان شفافیت صورتهای مالی خود را افزایش دهد، میتواند از بازار پایه ارتقاء یافته و به بازارهای اول و یا دوم فرابورس و یا حتی اگر بیشتر شفاف شود، میتواند به بازار بورس منتقل شود.
در سال 1399 تعداد سه شرکت از بازار پایه فرابورس به بازارهای اول و دوم فرابورس ارتقاء یافتهاند و در این بازارها گشایش نماد شده و قابل معامله شدند، این رقم در سال قبل دو شرکت بوده است بیشترین شرکتهایی که از بازار پایه ارتقاء پیدا کردند در سال 1396 بوده که 5 شرکت ارتقاء پیدا کردند همچنین در سال 93 تعداد 4 شرکت از بازار پایه ارتقاء یافتند در سال 95، سه شرکت ارتقاء پیدا کردند.
در حال حاضر 323 شرکت در فرابورس ایران حضور دارند که 71 شرکت در بازار اول ،72 شرکت در بازار دوم، 132 شرکت در بازار پایه زرد، 36 شرکت در بازار پایه نارنجی و 12 شرکت در بازار پایه قرمز حضور دارند.
بازار پایه فرابورس ایران
یکی از سیاستهای مدیران فرابورس این است که شرکتها را با رنگبندی مشخص کرده تا مدیران این شرکتها تشویق شوند برای ارتقاء جایگاه خود در بازار فرابورس و یا حتی بورس اوراق بهادار تلاش کنند و استانداردهای حسابرسی و شفافیت و گزارشدهی را ارتقاء دهند.
فارس