با وجود نوسان‌های اخیر بهای جهانی نفت خام و سقوط بهای طلای سیاه در بازارهای مختلف جهان، بهای سبد نفت صادراتی ایران متشکل از هشت نوع نفت سنگین و سبک کماکان بیش از یکصد دلار در بازارهای جهانی معامله می شود.
احتمال افزایش تحریم‌های بین المللی علیه دولت سوریه و احتمال کاهش عرضه نفت این کشور عربی به بازار اروپا و حوزه دریای مدیترانه منجر به افزایش حدود یک دلاری بهای نفت سنگین صادراتی ایران شده است.
پیگیری‌ها از وزارت نفت نشان می دهد در شرایط فعلی به طور متوسط روزانه حدود بیش از دو میلیون و 250 هزار بشکه نفت ایران به بازارهای جهانی صادر می شود که احتمال افزایش صادرات این کالای استراتژیک در هفته‌های آینده وجود دارد.
همچنین با وجود نوسان‌های متعدد قیمتی نفت، از ابتدای فروردین ماه سالجاری تاکنون میزان درآمدهای ایران از محل فروش نفت خام به کشورهای مختلف به مرز 40 میلیارد دلار رسیده است که در صورت تثبیت شرایط موجود در بازارهای جهانی امکان عبور این درآمدها از مرز 80 میلیارد دلار تا اسفند ماه سالجاری وجود دارد.
این در حالی است که اوپک ارزش کل صادرات نفتی ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی به ۷۱.۵۷۱ میلیارد دلار، در سال ۲۰۰۹ میلادی به ۵۶.۳۴۱ میلیارد دلار، در سال ۲۰۰۸ حدود ۸۷.۰۵۰ میلیارد دلار، در سال ۲۰۰۷ حدود ۶۶.۲۱۴ میلیارد دلار و در سال ۲۰۰۷ میلادی این رقم ۵۷.۷۱۹ میلیارد دلار اعلام کرده است.
رقابت ایران و روسیه برای فروش نفت به اروپا
در حال حاضر خوراک نفت خام بخش عمده ای از پالایشگاههای اروپا با نفت ایران و روسیه مطابقت دارد و با کاهش صادرات نفت لیبی، عملا بازار فروش نفت ایراان و روسیه با پالایشگرهای اروپایی سکه شده است.
سیدمحسن قمصری مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به افزایش صادرات نفت ایران به کشورهای مختلف اروپایی از ابتدای سالجاری میلادی تاکنون، گفت: در حال حاضر ایران نگرانی از محل افزایش صادرات نفت عربستان، عراق و یا برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس ندارد.
این مقام مسئول از روسیه به عنوان یکی از مهمترین رقبای ایران برای فروش نفت به پالایشگرهای اروپایی یاد کرد و افزود: نفت خام ایران و روسیه در منطقه مدیترانه دارای شباهت‌های زیادی به یکدیگر هستند و از این رو برای فروش نفت در این بازار با روسها رقابت می کنیم.
در حال حاضر ایران روزانه 450 هزار بشکه از مجموع صادرات دو میلیون و 250 هزار بشکه ای خود را به پالایشگاههای منطقه یورو تحویل می دهد که با احتمال شدت گرفتن تحریم‌های نفتی سوریه امکان افزایش صادرات نفت ایران به این منطقه استراتژیک وجود دارد.
نفت گران می شود
پس از برگزاری نشست جنجالی یکصد و پنجاه و نهم اوپک، برخی از اعضای حوزه خلیج فارس و در راس آنها عربستان سعودی افزایش سهمیه‌های تولید را خواستار شدند که با وجود مخالفت سایر اعضا، این کشورها اقدام به عرضه نفت مازاد به بازارهای جهانی نفت کردند.
افزایش عرضه نفت اعراب به بازارهای جهانی هر چند در ابتدا منجر به سقوط چندین دلاری بهای جهانی طلای سیاه شد اما در نهایت با شکست این سیاست نفتی، ثبات قیمتی به بازار نفت بازگشت و حتی قیمت‌های طلای سیاه در مقاطعی افزایش‌های چند دلاری را هم تجربه کرد.
از سوی دیگر، احتمال بهبود اوضاع اقتصادی و کاهش ذخیره سازی‌های نفت آمریکا، توقف صادرات نفت خام سبک بونی نیجریه و درگیری‌های لیبی از مهمترین عوامل تقویت کننده بهای نفت در روزهای اخیر به شمار می روند.
در همین حال رشد اقتصادی پایین آلمان در سه ماهه دوم سال 2011 میلادی، نگرانی سرمایه گذاران اروپایی از ادامه بحران اقتصادی منطقه یورو، اعمال سیاستهای ریاضت اقتصادی در اروپا، افزایش نرخ بیکاری در ایالات متحده آمریکا هم از عوامل تضعیف کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی است.
این در حالی است که برخی از کارشناسان اقتصادی از برگزاری یکصد و شصتمین نشست اوپک و به جنجال کشیده شدن آن و قوت گرفتن احتمال کاهش سقف تولید نفت اوپک در کنار افزایش تقاضای فصلی به عنوان محرک قیمت نفت در نیمه دوم سالجاری میلادی یاد کرده و معتقدند در ادامه سالجاری میلادی بهای جهانی نفت به ویژه در آسیا و اروپا گران تر خواهد شد.
در آخرین معاملات انجام گرفته در بازارهای جهانی، بهای هر بشکه نفت خام در بازار نیویورک به دلیل نزدیک شدن طوفانهای فصلی با هفت سنت افزایش، به 85 دلار و 37 سنت رسید.
همچنین در بازار آی.سی.یی لندن، بهای نفت خام برنت دریای شمال برای تحویل در ماه اکتبر، با 74 سنت افزایش، در سطح 111 دلار و 36 سنت تثبیت شد. ضمن آنکه بهای سبد نفتی اوپک هم در محدوده 105 دلار نوسانهایی ناچیزی را در چند روز گذشته تجربه کرده است.
خبرگزاری مهر